Jaarboek 1980-1981 - pagina 68

en uiteenlopend beantwoord worden, als er al een antwoord gegeven kan worden. Nu kan ik in een betoog van een half uur - ondanks de verwachting die ik met deze inleiding wekte - niet al deze vragen in detail behandelen. Deels behoeft dat ook niet. Zo is het juridisch bestaansrecht van een bijzondere universiteit in de Nederlandse wetgeving goed verankerd - al blijft het zaak, zoals de laatste jaren weer bleek, bij de voorbereiding van nieuwe wetgeving waakzaam en werkzaam te zijn - en hier zijn gedegen beschouwingen meermalen aan gewijd. Neen, ik wil in deze rede enkele kanttekeningen maken bij het waarom van zo'n eigen universiteit en bij de daar mijns inziens uit voortvloeiende consequentie van een open in plaats van een gesloten houding. Open voor allen die, nadat ze het karakter van die universiteit goed hebben leren kennen, haar als een uitdaging, appèl ervaren én open naar de ontwikkelingen in wetenschap, maatschappij, ideologieën, levensbeschouwingen en religies, om zó bij te kunnen dragen aan het uitzetten van de beste koers. Allereerst zou ik dan even stil willen staan bij het begin van de Vrije Universiteit. *

In aanwezigheid van velen werd deze universiteit op 20 oktober 1880 in het koor van deze kerk ingewijd. Haar eerste rector, prof. dr. A. Kuyper, had bewust gekozen voor een voorname, stijlvolle plechtigheid, want alle schuchterheid diende vermeden te worden om niet de indruk te wekken dat men zelf nog in het ongewisse verkeerde over het bestaansrecht van deze universiteit en over haar toekomst. In zijn inwijdingsrede: "Souvereiniteit in eigen Kring" motiveert hij de oprichting als volgt: " . . . wat uitdreef tot dit gewaagde, zoo niet overmoedige pogen, was het diep ingeprente plichtsbesef, dat, hetgeen we deden, gedaan moest worden, om Christus' wil; voor den naam des Heeren; in het hooger, heiliger belang van ons volk en ons land." En even verder: "Er ligt in ons ondernemen dus, hoe zacht ook uitgesproken, zeker protest tegen wat ons omringt, met een voorgeven, dat er iets beters te vinden ware; en reeds die overweging maakt beschroomd, maakt verlegen, al ware het slechts door den schijn van aanmatiging, die als schaduw achter haar aanglijdt." Om te zien waartegen dan geprotesteerd werd moeten we ons realiseren dat toen in de wetenschap - ook in de theologie - zoals deze aan de andere universi66

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen