Jaarboek 1986-1987 - pagina 37

taken en voor de garantie van de academische vrijheid niet volstrekt zonder gevaren. De evaluatie van de boven omschreven richting die veel universitaire activiteit is ingeslagen, en die op zichzelf niet negatief hoeft te worden gewaardeerd, moet toch plaatsvinden binnen de context van de wezenlijke taak en missie van de universiteit. Academische vrijheid, één van de pijlers van de universiteit als instituut, is niet een arrogante negatie van de maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het is ook niet het recht om doelloos te mediteren, ongericht te lezen en output-loos te onderzoeken. Het is evenmin gevrijwaard zijn van de eis tot onderwerping aan kwaliteitsnormen, aangelegd door het wetenschappelijk forum. Academische vrijheid heeft wel iets te maken met het recht zich te wijden aan de studie van onderwerpen die ingegeven zijn door intellectuele nieuwsgierigheid en wetenschappelijk interesse, in plaats van door economische behoeften, maatschappelijk nut of profijtbeginselen. Voortdurende inwisseling van fundamenteel, grensverleggend, "conclusionoriented" onderzoek voor toegepast, beleidsgericht, "decision-oriented" onderzoek leidt tot verlies van de essentiële functie van de universiteit. Een wezenskenmerk van wetenschappelijk onderzoek is belangeloosheid; dat wil zeggen onafhankelijkheid van "interests, om het even of dit nu linkse ideologieën of rechtse economische belangen zijn. Ook voor het onderwijs betekent dit een dwingende noodzaak om die vakken en disciplines die niet direct opleiden voor de arbeidsmarkt en niet primair de toerusting met economische of technologische kennis en bekwaamheid beogen niet als tweede rangs-opleidingen te beschouwen. De taak van de universiteit is niet alleen het bereiden van de weg tot technologische vernieuwing en economische groei, maar ook de zorg en verantwoordelijkheid voor het voortbestaan van de cultuur en het doorgeven van het culturele erfgoed aan de volgende generatie. De Engelse Secretary of State Sir Keith Joseph heeft het enige tijd geleden als volgt zeer juist geformuleerd: Het gaat om "the maintenance of scholarship for its own sake in the humanities and in the sciences, as not only a desirable part of our liberal intellectual traditions but as a necessary condition for the protection of the continued existence of free societies."' Overigens is het met de maatschappijgerichtheid van de wetenschap vreemd gegaan. Velen van hen die hiervan thans zulke sterke voorstanders zijn hadden een 20-tal jaren geleden de grootste moeite met dit criterium toen het door de kritische studenten als belangrijkste maatstaf voor de beoordeling van wetenschappelijk onderzoek en onderwijs werd gepropageerd. Verder moeten we het begrip "maatschappelijke relevantie" wel nuanceren. Te snel zijn we geneigd dit begrip op te vatten als wat Doeser en Musschenga'' noemen "instrumentele relevantie, waarbij het gaat om middel-doel relaties. Het doel is dan het beheersen van de natuurlijke, sociale of economische werkelijkheid, en relevantie de mate waarin de wetenschap bijdraagt tot het realiseren van dit doel. Er is 35

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen