1947 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 18

12 biologen verricht op het terrein van de experimenteele genetica en de physiologie der micro-organismen weinig reden om dankbaar te zijn voor deze wel zeer vergaande speculaties. En wat kunnen wij anders doen dan onze schouders ophalen wanneer hij, uitgaande van de op zichzelf niet zoo wonderlijke veronderstelling dat psychische verschijnselen niet beperkt behoeven te zijn tot de wereld der organismen de vraag opwerpt : ,,ob vielleicht schon die vermehrungsfahigen Moleküle (het gaat om mutaties in virus!) eine Spur von emer Empfindung besitzen; etwa so einen leisen Vorklang des Vergnügens. welches die Fortpflanzung uns höhere Tiere macht". Een enkel woord nog over de suggestie die afkomstig is van N. BOHR (5). Hij vraagt zich af of het niet noodzakelijk moet worden geacht voor een zoo volledig mogelijke beschrijving en verklaring der levensprocessen naast het mechanistisch causale een ander verklaringsprincipe aan te nemen, dat zich tot het eerste verhoudt als de quantentheorie tot de golftheorie in de stralingsleer. M.a.w. of in de biologie ook niet het complementariteitsprincipe dient te worden ingevoerd. Het is m.i. zeer wel mogelijk dat hier voor de toekomst een waardevolle vingerwijzing gegeven is, maar het komt mij voor, dat w^e deze meening voorloopig pro memorie moeten uittrekken. Laten wij niet vergeten dat de physica pas tot de dualistische stralingstheorie overging nadat de nieuwe te verklaren experimenteele gegevens den natuurkundigen eenvoudig geen andere keus lieten. Maar daar zijn we in de experimenteele biologie, naar ik meen, nog niet aan toe. Wij kunnen voorloopig nog verder werken. Bij de bespreking van de relatie tusschen physiologische en psychische phenomenen kom ik hierop nog even terug. 5. In de laatste jaren is het begrip totaliteit (,,Ganzheit") een steeds grooter rol gaan spelen bij het biologisch onderzoek. De beteekenis van de stelling, dat het geheel meer is dan de deelen, werd meer op haar juiste waarde geschat en haar toepassing bij onderzoek op de terreinen van ontwikkelingsmechanica, zenuw- en zintuigphysiologie, constitutieleer enz. leidde vaak tot verrassende resultaten. Jammer genoeg gaan sommigen nu weer zóó ver, dat ze de waarde van analytisch onderzoek onderschatten, ja er soms zelfs alle bcteekenis aan ontzegden. Hierbij wordt uit het oog verloren, dat men een totaliteit wèl b e l e v e n , maar zonder analyse en resynthese niet b e g r i j p e n kan. Het is verder gewenscht zich te realiseeren, dat niet alleen organismen en door den mensch vervaardigde instrumenten en machines, maar ook b.v. de bewegingen in het planetensysteem slechts te begrijpen zijn wanneer men van het geheel uitgaat. Tot een volledig begrip van de bewegingen van het zonnestelsel kwam men door

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen