1948 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 28

20 einddoel der natuur, dat wij het organisme met zijn eigen wetmatigheid en doelstreving onwillekeurig als natuurdoel moeten denken. Daardoor wordt als vanzelf de gehele natuur een systeem van natuurdoelen. Maar tot een einddoel van de natuur als geheel kan de natuurwetenschap volgens hem niet opklimmen. Is dan de mens niet als einddoel te beschouwen? Binnen het kader van een zuiver biologische beschouwing van de natuur in haar geheel, kan men niet anders komen dan tot het wetenschappelijk kenbare doel in den vorm van het behoud van het geheel, de handhaving van een dynamisch evenwicht. Men kan in dit geheel den mens niet als einddoel stellen. Daarvoor is geen voldoende wetenschappelijke grond. Intussen merkt V a n der K 1 a a u w op, dat aan den mensen toch wellicht een bijzondere plaats toekomt omdat hij in het leven op onze planeet dominant is. De volgende-vraag is of wij uit de teleologische structuur, die in de natuur tot uiting komt, tot den Schepper kunnen opklimmen. Dat is dus de vraag naar de waarde van de physicotheologie of van het teleologisch Godsbewijs. Tegenover dit bewijs merkt het pantheïsme op dat de orde en het eventuele doel in de natuur geen bewuste doelstreving of bewuste intelligentie behoeven te veronderstellen, zodat men daardoor niet tot een theïstischen God kan opklimmen. En K a n t merkt naar aanleiding van deze kwestie op, dat men uit de teleologie in de natuur hoogstens tot een wereldformeerder kan concluderen, maar dat men daaruit zeker niet tot een Schepper der wereld kan besluiten. B a v i n c k, de voorzichtige, zegt naar aanleiding van dergelijke overwegingen: ,,logisch hebben die bedenkingen wellicht nog enige betekenis, praktisch toch niet. Alles hangt af van de aanwezigheid van een doel in de Schepping. Zo dat vast staat, is het bestaan en de bewustheid van het hoogste Wezen gegeven." Het komt mij voor dat in dit verband van belang is een uitspraak van Paulus (Romeinen I, vers 20), waar wij lezen: ,,Want Zijne onzienlijke dingen worden, van de Schepping der wereld aan, uit de schepselen verstaan en doorzien, beide Zijne eeuwige kracht en GoddelijJcheid, opdat zij niet te verontschuldigeii zouden zijn." Wanneer ik goed zie, dan is deze tekst uit den brief aan de Romeinen toch wel een zeer sterk argument voor de waarde van het telologisch Godsbewijs, waar Paulus hier zegt, dat de heidenen niet onschuldig gehouden zullen worden, omdat zij de sprake, die er van de natuur uitgaat, niet hebben willen verstaan, en de Goddelijke majesteit en de Wijsheid die daarin tot uiting komt, zonder God hebben willen verklaren. 10. Besluit. Het is mogelijk dat men dit gehele betoog over de doeloorzake-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen