1950 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 91

DE ZENUWPHYSIOLOGIE ALS ZUIVERE WETENSCHAP

75

in de drie genoemde begrippen omvat wordt. En als mens heb ik lief en haat ik, voel ik vrees en bewondering, wil ik en doe ik, geef ik mij rekenschap van mijn daden en gevoel ik mij schuldig t.a.v. veel wat ik doe en laat. Wetenschap beoefenen betekent : zich beperken, het object van onderzoek vereenvoudigen om het beter te kunnen begrijpen en... beheersen. De volle werkelijkheid beleef ik, maar dit beleven laat mijn verstand onbevredigd, bij de wetenschapsbeoefening wordt een deel der werkelijkheid duidelijker gezien, er komt meer orde in mijn voorstellingen, maar ik sluit a.h.w. moedwillig de ogen voor veel wat in ander verband van onschatbare waarde is. Het behoeft geen betoog dat het voor een mens met bepaalde intellectuele capaciteiten uitermate gevaarlijk zal zijn zich eenzijdig in te stellen óf op de gegevens van zijn vakwetenschap, óf, onder miskenning van de door zijn aanleg gegeven mogelijkheden, op de ongeanalyseerde werkelijkheid. Slechts bij volledige erkenning van de waarde en betekenis der naïeve ervaring ener-, der wetenschappelijke resultaten andererzijds zal een harmonische ontwikkeling van de persoonlijkheid kunnen plaats vinden. Een ervaringsfeit dat zowel aan het natuurwetenschappelijk, in casu physiologisch, onderzoek ontgaat en waarvan het bestaan psychologisch niet verklaarbaar is ligt in de omstandigheid dat, tenminste een deel onzer handelingen beheerst worden door ethische normen, van welke aard deze ook mogen zijn. Mij beperkend tot de relatie van ethiek en hersenphysiologische data moet opgemerkt worden dat laatstgenoemde ons geen enkel ethisch houvast kunnen geven. Of ik het welzijn van mijn naaste, ja ook dat van mijzelf moet behartigen wordt door geen natuurwet of complex van natuurwetten voorgeschreven ^). Zij die beweren dat ethiek niets anders is dan een complex van voorschriften ten algemene nutte vergeten dat de ethische beslissing reeds gevallen is wanneer men naar deze, het algemene welzijn bevorderende, voorschriften gaat zoeken (dat aan deze primitieve voorstelling van het „ontstaan" van de ethiek nog uit andere hoofde kritiek kan worden uitgeoefend blijft hier verder buiten beschouwing). W a n t de natuurwetenschap kan ons wel leren wat de gevolgen zijn voor onszelf en voor anderen van asociale handelingen, maar kan ons niet overtuigen van de plicht deze handelingen achterwege te laten. W a n neer het iemand onverschillig laat hoe het zijn medemensen gaat, 1) De term „wet" is dan ook in het compositum natuurwet niet van dubbelzinnigheid vrij te pleiten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen