1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 113

DE MENS ALS EMBRYO' ANTHROPOLOGIE VAN HET BEGIN

89

d e mens hieraan onttrokken. Veeleer moet er ten aanzien van d e functie-omslag na een jaar, aan worden gedacht, dat sociale vorderingen van de mens hun invloed op d e physiologic, m n. op de groei hebben, iets waarop Portmann later als iets typisch menselijks wijst. Hl] toont aan, dat perioden van typische somatische ontwikkeling bij de mens ook altijd perioden van psychische verandering zijn Zonder direct hierop de nadruk te leggen, doet Portmann een ontdekking die voor de verdere ontwikkeling van de anthropologie van groot belang zal zijn, nl van het verband tussen sociale structuur en somatische structuur HIJ wijst er op, dat de picnomorfe lichaamsbouw in de kinderjaren (tot 8 a 10 jaar) een daarbij passende psychische structuur heeft, evenals de daaropvolgende leptomorfe fase Portmann signaleert aanvankelijk alleen deze parallellie in de constitutie en vraagt „Weist es nicht auf tiefe, verborgene Beziehungen zwischen der Korpergestalt und der Erlebnisweise hm, dass zwei m die ausseren Erschemung so markante Stadiën unseres Entwicklungsganges gerade solche psychische Wesenszuge zeigen, die auch dem entsprechenden Korpertypen beim Erwachsenen zuzuordnen smd?" Het IS bekend, dat m de sociaal en cultureel hoog ontwikkelde landen een zeer snelle stijging van de gemiddelde lichaamslengte plaats vindt Het aantal Nederlanders groter dan 170 cm b v was 1865 24,6 % van de mannelijke bevolking 1926 27 % 1936 67 % Behalve stijging van de lichaamslengte, heeft men ook vroegere wisseling van tanden en vroeger intreden van geslachtsrijpmg kunnen a a n tonen Bennholdt-Thomsen (1942) e a menen dat dit verschijnsel niet aan verbetering van voeding, klimaat e d kan worden toegeschreven, maar veeleer aan een verhoogd vegetatief, hormonaal en cerebraal reactievermogen Portmann zet deze gedachtegang voort door te veronderstellen, dat de toename van het leptomorfe type wellicht het gevolg IS van de sterke toename van de intellectuele en exacte vorming van de bevolking Hij raakt hier aan een langzaam in de anthropologic doorbrekend inzicht, dat de sociale ontwikkeling van de mens groter invloed heeft op zijn gehele constitutie zowel psychisch als somatisch Het is dit inzicht m de geheel eigen organisatievorm van de mens, het IS dit anthropologisch inzicht, dat ter verklaring van de bovenvermelde physiologische feiten moet worden gebruikt Het zijn de veranderingen in de sociale verhoudingen, die zich omstreeks een jaar na de geboorte physiologisch uitdrukken In het eerste jaar n a d e geboorte verwerft d e mens d e beginselen van d e staande houding, d e spraak en het handelen met inzicht. In dit eerste jaar wordt hij opgenomen in de sfeer van medemenselijkheid, in d e voor de mens kenmerkende sociale orde. Volgens Portmann moet men het zo zeggen: door de opname in de medemenselijkheid kan d e neonatus datgene leren, wat hij later voor het verblijf in deze orde nodig heeft, nl. lopen, spreken en handelen. Zonder d e opname in d e medemenselijkheid is dit niet mogelijk. In dit opzicht is dan het eerste jaar van de mens een embryonale status.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen