1964 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 173

RONDBLIK

137

„VERVAAGDE GRENZEN" De grote groei van de Universiteiten en Hogescholen brengt uiteraard een golf van inaugurele oraties en „openbare lessen" mede Deze bepalen zich lang niet uitsluitend — en m i is dat gelukkig — tot het vakgebied in den strikten zm De spreker geeft soms ook zijn kijk op vragen van meer algemenen aard, al is het materiaal, dat voor de beantwoording nodig IS, voor kleiner of groter deel m zijn vakgebied te vinden Er kan dan een vruchtbaar samenspel tussen de vakgeleerde en de wijsgeer groeien Een boeiend voorbeeld van een dergelijke uitweiding is te vinden in de ,,openbare les", waarmede dr Berendsen op 25 februari 11 het ambt van lector m de fysische scheikunde aan de Rijksuniversiteit te Groningen aanvaardde Zjjn onderwerp was „vervaagde grenzen" De spreker had daarbij allereerst de grenzen van het vakgebied der fysische scheikunde op het oog, maar het is volkomen begrijpelijk, dat bespreking van de grenzen tussen physische scheikunde enerzijds en biologie anderzijds vooi hem niet alleen kwesties van systematiek betekende maar ook tot problemen van zeer algemenen aard leidde Daarbij richtte hij zich, alvorens tot de gebruikelijke toespraken tot Curatoren en andere autoriteiten over te gaan, aldus tot zijn ,,Geachte toehoorders" „Wat WIJ zo graag „akademische vorming" noemen, moet er toe lelden dat de ,,gevormde" een denkwijze heeft ontwikkeld die hem in staat stelt de zich aan hem opdringende problemen tot de uiterste consequentie te door-denken Hij zal daarbij zover moeten gaan als m zijn vermogen ligt en zich geen beperkingen mogen laten opleggen door denkbarrieres, van welke aard ook Een confrontatie van wetenschap en levensbeschouwing zal onvermijdelijk zijn en vooral voor hen, die zich bezig houden met problemen van biolo gische aard Een ieder die biologische verschijnselen wil verklaren op grond van molekulaire eigenschappen, die uit fysica en chemie bekend zijn, of uit bekende principes rationeel kunnen worden afgeleid, zal zich bij de bezinning op zijn vak moeten afvragen hoe ver hij met deze verklaringen wel zal kunnen gaan Deze of verwante vragen zijn door de tijden heen m vele vormen gesteld en ik wil U met vermoeien met een grote reeks citaten, waarin men gemakkelijk kan vluchten ter ontwijking van een piobleem, met behoud van een schijn van wetenschappelijkheid Overigens heeft het stellen van de vraag, ook in meer algemene vorm, na de doorbraak van het empirisme niet meer dezelfde betekenis als daarvoor, zelfs als mijn middelbare schoolopleiding mij had belast met de morele verplichting de Grieken hier op na te slaan, zou ik dat dus toch kunnen nalaten Terwijl ik mij ervan bewust ben dat ik m enkele minuten slechts tot een onaanvaardbaar simplistische bespreking kan komen, wil ik toch deze problematiek niet geheel voorbijgaan, en zou ik drie stromingen willen signaleren In de eerste stroming, die men m de wetenschappelijke wereld weinig tegenkomt, vindt men religieuse opvattingen zo volledig grensbepalend, dat in problemen die raakvlakken of vermeende raakvlakken met deze religieuse opvattingen hebben, geen eerlijke gedachtengang mogelijk is De mogelijkheid dat vermeende raakvlakken als echte worden gezien is hierbij zeer groot en in dit absolutisme niet discussieerbaar Ik meen dan ook dat m deze stroming denkbarrieres voorkomen welke ik zo juist als wetenschappelijk ontoelaatbaar heb gekenschetst In de tweede stroming wijst men er op dat, orthogonaal op een

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen