1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 198

158

BEÏNVLOEDING VAN DE PSYCHISCHE CONDITIE

heid is beperkt, en ook de betekenis van deze beïnvloeding is beperkt, zowel persoonlijk als maatschappelijk. De beïnvloeding van de psychische conditie, die als begeleidingsverschijnsel van de moderne culturele expansie plaatsvindt, lijkt echter veel groter en ingrijpender. Deze beïnvloeding geschiedt onbewust, en is in hoofdzaak gevolg van belangrijke verschuivingen in het psychische functioneren als gevolg van technogene facilitatie. De consequenties van deze facilitatie zijn vérgaand en drukken zich mede uit in een aantal als urbanisatie beschreven verschijnselen. De medicus is als hygiënist bij deze processen ten nauwste geïnteresseerd. De technici en natuurkundigen zijn eveneens bij dit proces geïnteresseerd, omdat zij bijdragen tot de ontwikkelingen die werden geschetst. Ten aanzien van deze laatste categorie zou zich het Oppenheimer-effect kunnen voordoen: de geleerde die als een Zauberlehrling de consequenties van zijn macht niet kan overzien en onvoorbereid voor de grootste ethische consequenties wordt geplaatst. De medicus in het bijzonder is de taak toegewezen om te trachten de consequenties te overzien van de sterke verschuivingen in het ecosysteem waarin de mens is opgenomen, omdat zowel de individueel handelend arts, als de sociaal-beleidbepalende arts heeft op te komen voor de bescherming van de mens en van de menselijke waardigheid in alle uitingsvormen. Hij zal dus moeten reageren op de bedreigingen, en hij kan dat op twee manieren doen. Hij kan dit uitsluitend reactief doen door te trachten de schade, die de moderne mens in psychisch opzicht kan ondergaan en die zijn psychisch en somatisch evenwicht verstoort ongedaan maken door het treffen van maatregelen en het voorschrijven van behandelingen. Maar hij kan ook creatief te werk gaan door de ontwikkeling van toekomstige bedreigingen te voorzien en vervolgens te voorkomen. In dit laatste geval gaat het om fantasie en planning op langere termijn. Bij de bepaling van de houding in het heden en bij de bepaling van het beleid in de toekomst met beti^ekking tot alle vormen van beïnvloeding van de psychische conditie moet een duidelijke visie aanwezig zijn met betrekking tot de mens zelf en met betrekking tot de invloed van de verandering van zijn psychische conditie op zijn zijn-als-mens. Men ontkomt niet aan de noodzaak hier een antropologische analyse te maken, die zo objectief mogelijk en daardoor zo algemeen geldig als maar denkbaar is, een beeld geeft van de wezenlijke menselijke structuureigenschappen en van de problematiek die beïnvloe-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen