1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 234

178

VERSCHUIVINGEN IN DE PSYCHIATRISCHE DIAGNOSTIEK

het „Endon" als de „metagene Herkunft" der endogene psychosen. Deze beschouwingen lopen spoedig uit op een metafysische psychiatrie. Haar beweringen onttrekken zich aan empirische toetsing. De zojuist geschetste pogingen tot consolidering van de endogene psychosen werden van verschillende kanten bestreden. De opponenten beriepen zich daartoe op feiten die in strijd bleken te zijn met de nosologische monocausale hypothesen. Het is interessant en leerzaam om na te gaan op welke wijze de nosologici hebben geprobeerd om hun positie te behouden en te verstevigen. Ook hier wordt men getroffen door de tendentie om het eigen standpunt ten koste van talrijke vertekeningen van de realiteit te consolideren. Eén van de meest steekhoudende tegenwerpingen was afkomstig van klinici, die meenden nu en dan geconfronteerd te worden met endogene verschijningsvormen, die ontstaan waren in aansluiting aan een lichamelijke ziekte of een psychisch trauma. Het waren vooral de ervaringen rondom de eerste wereldoorlog (de grote griepepidemie, de encephalitis lethargica, hersenletsels door oorlogsverwondingen, psychische ontwrichting als gevolg van catastrofale gebeurtenissen), die het ,,materiaal" leverden voor twijfel aan de specificiteit van de endogene etiologie. Aldus werd de weg vrijgemaakt tot een etiologisch ,,neutrale" syndromenleer. De nosologici hebben zich tegen deze ontwikkeling heftig verzet. Zij brachten daartoe de hypothese van de „Auslösung" in stelling. Anders gezegd: endogene psychosen kunnen nu en dan weliswaar worden geluxeerd of „losgewoeld" door exogene voorwaarden, maar ze worden er nimmer door veroorzaakt. Met deze redenering trachtte men de indirecte endogeniecriteria als het ware te redden. De Auslösungshypothese heeft echter nauwelijks bijgedragen tot een consolidering van de nosologische positie der endogene psychosen. Ze bleef speculatief omdat haar validiteit volkomen werd bepaald door de mogelijkheid om het endogene proces te specificeren. De talrijke pogingen om de endogenic via constitutietypologie, biochemie en familieonderzoek aan te tonen, zijn echter op niets uitgelopen. Daardoor is de Auslösungshypothese tot het einde toe een pathogenetische verlegenheidsconstructie gebleven. Veel psychopathologische beschouwingen hebben tot doel gehad om de nosologie van de endogene psychosen te redden met een beroep op de specificiteit van de verschijningsvorm. Men streefde ernaar om de eerder genoemde niet-autochthone beelden te ontmaskeren als

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen