Vijfenzeventig jaar Vrije Universiteit - pagina 114

zijn medestanders sloten zich niet aan bij de reeds bestaande kamer-

groep van Lohman, maar zij vormden een eigen kamergroep. Zo was

in feite een splitsing in de anti-revolutionnaire partij ontstaan, die

later de anti-revolutionnairen en christelijk-historischen gescheiden zou

doen marcheren.

Benaderen we met deze wetenschap nogmaals onze probleemstelling:

Waarom kwam het conflict eerst in 1894 ^^ J'^^^^ i^i 1894. Lohman

heeft de vraag op de laatste wijze gesteld; m.a.w. hij zag in zijn ontslag

aan de V.U. een politieke wraak van Kuyper. Van een principieel

verschil heb ik eerst vernomen, nadat ik op politiek terrein tegenover

Dr Kuyper kwam te staan, zegt hij bitter.

Gaan wij, na zo in het kort de atmosfeer, waarin het conflict los-

barstte, beschreven te hebben thans over tot het relaas der feiten. In

Maart 1895 stelde Kuyper in de senaat voor de dreigende geschillen

in de boezem van de senaat te bespreken en zo mogelijk tot oplossing

te brengen. Het middel daartoe scheen artikel twee der statuten nauw-

keurig te gaan bezien. In dat artikel staat, dat het onderwijs der Vrije

Universiteit geheel en uitsluitend op den grondslag der Gereformeerde

beginselen staat. Zou er eenheid in het onderwijs zijn, dan moest er

eenstemmigheid zijn over de vraag, wat Gereformeerde beginselen

eigenlijk waren. Lohman had tegen dit onderzoek geen bezwaar. Er

werd een commissie gevormd, waarvan Kuyper rapporteur was en

deze commissie diende bij de senaat achttien stellingen in ter bepaling

van de weg, die tot kennis der genoemde beginselen zou kunnen leiden.

In deze stellingen wordt Gereformeerd gelijk gesteld met Calvinistisch.

En deze Calvinistische beginselen vindt men niet uitsluitend bij Calvijn,

maar ook bij latere Calvinistische denkers en ze zijn ook kenbaar uit

de historie der Calvinisten.

Wie deze uitspraken vergelijkt met Lohmans uitingen over het begrip

Calvinistisch — hierboven geciteerd — zal het niet verbazen, dat hij

tegen deze stellingen stemde, terwijl de senaat die aanvaardde. Kuypers

poging om de geschillen binnenskamers tot oplossing te brengen was

dus mislukt en nu volgde een tweede stap. O p de jaarvergadering van

1895, in Seinpost te Scheveningen gehouden, dienden vijf en dertig

leden der Vereniging voor hoger onderwijs bij de algemene vergadering

een aanklacht tegen Prof. Lohman in, met het voorstel om op grond

van artikel elf van het reglement een commissie van enquête te be-

noemen om deze zaak te onderzoeken. Deze vijf en dertig aanklagers

handelden in overleg met Kuyper en Rutgers en het heeft Lohman

vooral gekwetst, dat zijn beide ambtgenoten hem geheel onkundig

110

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen