De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 79

volle meegeteld. En inderdaad: waar anders de praestaties van een

hoogleeraar zich gemeenUjk concentreeren in zijnen Universitairen

arbeid, schijnt in het leven van dezen geweldige het zwaartepunt zóó

zeer te vallen buiten de enge grenzen van Universiteit en wetenschap,

dat zijne beteekenis voor die beiden in het niet verdwijnt tegenover de

veelzijdige resultaten van zijnen titanenarbeid daarbuiten. Voor wie

dieper ziet, bedriegt echter ook deze schijn, en blijkt de wetenschap in

den hoogeren zin heel zijn streven te hebben beheerscht, de Vrije

Universiteit 'het middelpunt' te zijn geweest van zijn denken en werken.

Kuyper heeft, nu veertig jaar geleden, de Vrije Universiteit gesticht; hij

heeft, als haar eerste hoogleeraar, gedaan wat in zijn vermogen was, om

haar tot bloei te brengen; hij heeft, in Standaard en Heraut, straks ook

als lid der Tweede Kamer, hare belangen bepleit; hij heeft eindelijk -

en wie onzer zal het vergeten? - als Raadsman der Kroon met taaie

volharding den strijd voor haar goed recht voortgezet en tot een

zegevierend einde gevoerd door de wijziging der Hooger Onderwijswet,

waardoor als met één tooverslag de onzekerheid in haar bestaan werd

weggenomen. Maar hij heeft veel meer gedaan dan dat, waartoe alleen

een genie bij machte was: de geestelijke atmosfeer scheppen, waarin

eene Christelijke Universiteit alleen ontluiken en leven kon; hij heeft

elke levenssfeer en alle levensuitingen opgeeischt voor den Christus

Gods; hij heeft niet slechts de Christelijke wetenschap nieuw leven

ingeblazen, maar haar ook gebracht tot het eenvoudige Christenvolk en

door dit volk voor haar te bezielen, het zijne roeping er voor te doen

gevoelen en te verlossen uit zijn isolement, haar den voedingsbodem

geschonken dien ze noodig had; hij heeft zoo den band hersteld

tusschen gelooven en weten, die in de dagen der Reformatie bestond,

maar in de vorige eeuw verbroken was, en is zoo de grondlegger

geworden der Calvinistische wetenschap.

Daarin ligt voor ons Kuyper's geheel eenige beteekenis.

En toch zou ik den eersten Hoogleeraar der Vrije Universiteit te kort

doen, wanneer ik van zijn wetenschappelijken arbeid in engeren zin aan

zijn graf geheel zweeg. Zelfs wij, zijn jongere geestverwanten, zijn zoo

licht geneigd, alleen te rekenen met zijne latere periode, toen de groote

vragen van het praktische leven op allerlei gebied hem opeischten en

voor zuiver wetenschappelijk werk slechts weinig gelegenheid bleef; en

zoo staat hij voor ons geestesoog meer als het scheppend genie, dan als

de vorschende geleerde, die in langdurigen arbeid door moeitevol

onderzoek zijne wetenschap opbouvrt. Ongetwijfeld komt deze

voorstelling in hoofdzaak met de werkelijkheid overeen. Maar aan den

anderen kant mag toch niet worden vergeten, dat Kuyper zijn loopbaan

begonnen is met streng wetenschappelijken détailarbeid. Zijn

proefschrift over het kerkbegrip van Calvijn en a Lasco, zijne lijvige

uitgaven van de werken van den laatste, van de Kerkeraadsprotocollen

der HoUandsche gemeente te Londen; van Junius en van Voetius, om

75

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen