De Vrije Universiteit na Kuyper - pagina 76

houden er ... niet van, gedwongen of gedrild te worden; militairisme

stuit ons tegen de borst', merkten de vijf heren op, en ze

vervolgden:

Als men de vroegere naïeve periode had willen bestendigen, had men

den tijd stil moeten zetten en in elk geval geen Vrije Universiteit

moeten oprichten en daaraan niet den weidschen naam van school van

wetenschappen moeten geven. Want het was van te voren op de vingers

te berekenen, dat zulk eene inrichting, indien zij waarlijk naar

Gereformeerde beginselen wetenschappelijk te werk gaat, mannen zal

kweeken, die door eigen oogen hebben leeren zien en daarom

menigmaal een eigen kijk op de dingen hebben. Uitwerking van de

Gereformeerde beginselen, gelijk Dr. Kuyper die wenscht, moge

aanbevelenswaardig zijn, maar zou aan den feitelijken toestand toch

weinig veranderen, wijl zulk eene uitwerking alleen algemeene

bepalingen, geen concrete antwoorden zou kunnen bevatten. Voor

verschil van gevoelen zou er dus altijd nog groote ruimte blijven

bestaan.

Daarom was één ding zeker, 'dat men de verscheidenheid van

stemmen niet onderdrukken of smoren kan'. Er moest een Raad

van Advies komen, om jaarlijks 'over de hangende vraagstukken en

opkomende geschilpunten van gedachten te wisselen'. En de leiding

van de Partij moest, statutair geregeld, overgaan op het Centraal

Comité. Het einde van Kuypers heerschappij werd daarmee door de

vijf heren van de VU voorgesteld.

Idenburg schreef zijn vrouw op 7 november 1915:

Ik was erg bedroefd over den toestand die nu ingetreden is; maar Colijn

zegt mij: dat er eigenlijk weinig veranderd is. Want dat de toestand zoo

was. Hij zeff mij dat zelfs de grootste vrienden van Kuyper zeggen: hij

moest er nu eigenlijk maar mee uitscheiden. En niet eerst van gisteren of

eergisteren maar al een heelen tijd. Dat wil en kan K. echter niet. De zaak

der partij is zijn zaak; de zaak der partij is Gods zaak en die aan hem

raakt, raakt aan het werk Gods. Hij gelooft dat zóó; dat is zijn kracht en

zijn zwakheid tevens. Hij meent dat wat hem overkomt om des beginsels

wille overkomt, - om het heilige, zooals hij mij schrijft - en kan niet

begrijpen dat hij zelf van o zooveel de rechtstreeksche oorzaak is.

Kuyper reageerde op de brochure over zijn leiding met het verzoek

om een samenspreking. Tijdens dat gesprek werd een Commissie

van Arbitrage voorgesteld, maar daar kwam tenslotte niets van.

72

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen