Vinden en zoeken: het bijzondere van de Vrije Universiteit - pagina 105

DE VELE "OPVOEDINGEN" 93

van enigerlei correspondentie tussen taal en werkelijkheid. Hij schrijft:

"Het aan zichzelf gelijke en enkelvoudige subject is onmisbaar voor de

taal van de opvoeding, maar deze taal verwijst niet naar een overeen-

komstige niet-talige werkelijkheid (-)" (218).

Ook bij Oelkers blijkt het verhaal het conceptuele kader waarin onder-

scheiden en soms zelfs tegenstrijdige gebeurtenissen, feiten en omstan-

digheden die het geheel van een mensenleven uitmaken, nog tot een

zinvolle eenheid kunnen worden gesmeed. Langs die weg wordt in elk

geval "een diepgewortelde pedagogische vanzelfsprekendheid, namelijk

de verbinding van de opvoeding met de eenheid van de persoon", ont-

kracht en door een, zijns inziens, realistischer benadering vervangen

(206).

"Feitelijk", aldus de auteur, "ervaren kinderen, jongeren en volwas-

senen vele opvoeders en vele opvoedingen" (216). Daar mag het naar zijn

oordeel natuurlijk niet bij blijven, aangezien een mens dan de greep op

zijn eigen leven verliest. Een mens dient dan ook de eigen levensloop te

reconstrueren (216), al heeft dat voor zijn besef niets met een soort

'causaliteit' te maken, in die zin, dat bepaalde pedagogische resultaten uit

voorgaande verklaard kunnen worden. Oelkers schrijft: "Vermoedelijk

is dat een noodzakelijke ordeningsactiviteit, met behulp waarvan de

individuele levensgeschiedenis zinvol is te bewerken. Men kan daaruit

echter niet concluderen, dat er sprake is van een kracht buiten deze

biografische reconstructie" (216).

De auteur vervolgt: "Biografieën zijn als zelfbeschrijvingen instabiel.

Ze worden door losse verbanden met voorgaande motieven en thema's

bijeengehouden en voortdurend herschreven" (216). Dat iemand één

opvoeding lijkt te hebben, is naar zijn oordeel een retrospectieve inter-

pretatie die weliswaar een positieve functie vervult omdat de ordening

van het eigen leven daarmee is gediend, doch de wijze waarop zij

feitelijk plaatsvindt, is allerminst dwingend (217).

Conclusie

Als conclusie mag men misschien uitspreken, dat de narratieve wen-

ding het concept 'opvoeding' ondermijnt. Op die manier kan het voorstel

van Oelkers worden verstaan. Het lijkt een vorm van subjectivisme te

stimuleren die nader omschreven kan worden als particularisme.

Althans Oelkers wekt de indruk kind en jeugdige met hun hoogst parti-

culiere ervaringen alleen te laten. Hij biedt jongeren niet een punt

waaraan zij zich zouden kunnen oriënteren.

Gegeven deze fundamentele problemen kan men zich afvragen, hoe

serieus de Vrije Universiteit nog de wetenschappelijke en vooral de

meer dan wetenschappelijke vorming van haar studenten neemt. Wor-

den zij alleen gelaten? Die vraag dringt zich onontkoombaar op als men

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen