Voetstappen in opwaaiend zand - pagina 43

nismaking met ideeën van anderen, vitale uitwisseling van opvattingen, kritische

kennisname van de omringende cultuur" Had de sociale emancipatie nu een

tegenhanger in deze andere vorm van emancipatie, te beschouwen als bouwste-

nen voor een open en democratische samenleving''

De gereformeerde intelligentsia had zich lang min of meer apart van de samen-

leving ontwildceld, in een eigen omgeving Ze verkeerde jarenlang in een zeker

isolement dat ideologisch nog werd versterkt door de gedachte dat gelovigen

weliswaar 'm de wereld' waren maar met 'van de wereld' en dat 'in het isolement

onze kracht' ligt Dat gold voor de intellectuele voorhoede van de gereformeer-

den, maar was des te sterker van toepassing op de ongestudeerde kleine luyden

Voor hun steun gaf de universiteit wel veel terug vorming van hun kinderen tot

predikant, christenjurist of arts Dat lag echter m de toekomst Deed de VU nog

meer terug, droeg ze in een ander opzicht nog bij aan de emancipatie door hen

zelf te laten delen in de rijkdom van wetenschappelijke kennis en inzichten'

Een onzinnige vraag, zal men zeggen Geen enkele universiteit bood destijds

zoiets aan, daarvoor moeten we m recenter tijden zijn Niettemin kan via die

vraag licht wordt geworpen op bepaalde vanzelfsprekende verhoudingen tussen

universiteit en Vereniging Het antwoord op de vraag is gemengd De VU stelde

het verenigingspubliek in kennis van bepaalde inzichten Bijeenkomsten werden

georganiseerd waarop wetenschappers van de VU hun kennis presenteerden, de

VU dagen Toch leken die eerder te dienen om de band tussen Vrije Universiteit

en Vereniging te bevestigen en te laten zien dat ze eens geestes waren dan als

publieksactiviteiten rond wetenschap Van een systematische aanpak van

publieksactiviteiten was bovendien nog geen sprake

Van verenigingszijde is daaraan ook heel lang geen behoefte geweest Men vond

dat, zogezegd, te hoog gegrepen Dat paste goed bij de houding van de universi

teit jegens haar achterban Want hoezeer Kuyper de 'kleine luyden' geestelijk

ook wilde verheffen, ze laten delen in wetenschappelijke kennis lag in geen

enkel opzicht voor de hand Enerzijds ging het hier om zowel moeilijke als ook

wel gevaarlijke kennis De ondersteunende verenigingsleden van de universiteit

weghouden was dus in hun eigen belang Maar anderzijds spoorde deze hou-

ding met het algemene beleid dat Kuyper in dit opzicht voerde Al in 1896 had

hij die positie helder gemaakt de afstand tussen de VU en haar steunverleners

Leden gaat de inhoud van het onderwijs met aan, als mensen van de praktijk

ontbreekt hun daartoe het oordeelsvermogen Zij mogen iets zeggen over de

levenswandel van docenten en studenten, toezien of ze met contra Deunt et bonos

mores handelen, en kritiek hebben op hun praktische toepassing van weten-

schap Elke bemoeienis met de inhoud van onderwijs en onderzoek wordt ech-

ter afgewezen "" Begrijpelijk, gezien de fervente pogingen van Kuyper om de

instelling wettelijk erkend te krijgen en haar reputatie wetenschappelijk veilig te

stellen Maar tevens relevant om latere verhoudingen te begrijpen Over de ver-

houding van universiteit en Vereniging wordt hier in termen van competentie

41

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen