Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 209

kon. De in Brinkmans rede uitgedrukte wens was meer een echo van het verleden dan

een program voor de toekomst. Dat is de tweeslachtigheid die we reeds noemden. Tot

ongeveer 1955 zal zoals hier bij Brinkman het verleden de boventoon voeren. Maar juist

in het buitenlands beleid komt de tegenstelling tussen oud en nieuw al vroeg tot uitdruk-

king.

In de internationale context van koude oorlog en dekolonisatie rezen geheel nieuwe

vragen. F.W. Grosheide werd in 1947 nog wel benoemd tot professor honorarius aan

de theologische academie te Boedapest'^s^ maar daarna kwamen de betrekkingen met

Hongarije lange tijd tot stilstand. Ook de relatie tot Indonesië verkilde. In 1948 was

ir. J. Smidt te Bandoeng benoemd tot algemeen correspondent. Hij kende veel jonge

Indonesiërs die graag in Nederland wilden studeren, en hoopte dat ze plaats zouden vin-

den aan de Vrije Universiteit.5^ Tegelijk werd door curatoren beraadslaagd over 'een

christelijke universiteit in Indië' - het verschil in naamkeuze voor dat land is veelzeg-

gend - voor te bereiden door een comité van drie, namelijk Berkouwer, A. A.L. Rutgers

en Zuidema.57 Een rapport over wetenschappelijke contacten met het Verre Oosten

ontving in de senaat echter niet meer een onverdeeld gunstig onthaal. Vooral Wille gaf

lucht aan zijn afschuw voor het toen zeer anti-Nederlandse bewind in Djakarta.'"^ De

oude dromen van een dekkend net van vu-correspondenten in Indonesië59 waren toen

wel voorbij. En zelfs in de betrekkingen met Zuid-Afrika vertoonden zich de eerste rim-

pelingen. In 1951 was niemand in de senaat tegen de voorgestelde eredoctoraten voor

Joh.C. van Rooy en A.J. van der Merwe. Maar toen Waterink daarbij opmerkte dat

de zogenaamde rassenkwestie een product was van Engelse propaganda, verklaarde

Berkouwer het optimisme over 'de kafferpolitiek' niet te delen, en de medicus A.Th.

Knoppers noemde het rassenbeleid zowel praktisch als principieel onjuist.5'

Voor het grootste deel echter bleef het buitenlandse beleid zich bewegen over het ou-

de spoor, zoals in de rede van Brinkman: de Vrije Universiteit als internationaal calvi-

nistisch centrum. In de jaarvergadering van 1950 vatte mevrouw G.H.J. van der Molen

het gewenste beleid in drie punten samen: meer publiceren in vreemde talen, een inter-

nationale studiekring van calvinistische hoogleraren in het leven roepen, en zomercur-

sussen organiseren voor buitenlandse studenten.5" De eerste vakantiecursus vond in

1951 plaats, met 65 deelnemers, onder wie 50 Duitsers.5'^ Een paar andere zijn nog ge-

volgd, steeds rondom de thematiek christendom en wetenschap.5'3 Elk jaar werden ook

enkele studiebeurzen toegekend aan buitenlanders, met inschakeling van calvinistische

adviseurs als Pierre Marcel en Wilhelm Langenohl.5"4 De voorgestelde studiekring is

nooit ontstaan. Wel kwam voor het internationaal publiceren een tijdschrift tot stand,

dat onder de naam Free University Quarterly van 1950 tot 1962 een altijd vrij moeizaam

bestaan heeft gekend. Enkele hoogleraren droegen regelmatig bij, vooral R. Hooykaas en

I.A. Diepenhorst. In 1953 waren er 180 betalende en 116 niet-betalende abonnees. Het

blad stond er dus zeer pover voor, concludeerden directeuren.5'5 De rector G.J. Sizoo

legde uit waarom: er bestond geen eensgezindheid over de aard van het blad. Het stre-

CHRISTELIJKE WETENSCHAP 1926-1955 205

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen