Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 326

ter 'christelijke wetenschapsbeoefening', dan verschilt die niet van christelijke weten-

schap. Alleen de openbaring in de Schrift kan ons vertellen dat God de wereld heeft ge-

schapen, en dat zijn werken in die schepping zichtbaar worden. Wie het speuren naar die

werken het doel van de wetenschap noemt, kiest een uitgangspunt waarop de niet-

christen zich nooit kan stellen. En het is volstrekt zinloos voor zo'n onderneming onge-

lovige geleerden aan te trekken en hun met dispensatie van de grondslag plaats te geven

in de personeelsformatie van de Vrije Universiteit. Dat wat gezocht moet worden kun-

nen ze immers helemaal niet zien.

Dat is wat De Gaay Fortman eigenlijk zei. Ik denk niet dat hij het ook bedoelde. Hij

wilde het oude niet terug. Maar als hij moest spreken over een christelijke universiteit,

drukte hij zich als vanzelf uit in de oude termen, die associaties opriepen aan vroegere tij-

den. Daarom vormen de jaren zeventig een wat onbestemde periode in de geschiedenis

van de Vrije Universiteit en haar doelstelling. Achteraf lijkt het allemaal heel simpel. In

het voorlichtingsboekje Gewoon bijzonder van 2001 is de nieuwe doelstelling niet voor

tweeërlei uitleg vatbaar: 'duidelijk blijkt uit deze formulering dat men de oude pretentie

had laten varen om, op basis van de gereformeerde beginselen een eigen, volstrekt een-

duidige christelijke wetenschap te kunnen bouwen. Men had het onmogelijke en in we-

zen niet-noodzakelijke daarvan ingezien.'^^^ Ja, later misschien. Zij die toen hun dage-

lijks werk verrichtten aan de faculteiten wisten het niet zo zeker. C. Sanders zag wel dat

het streven naar een christelijke psychologie was prijsgegeven. Maar weinigen ook ge-

loofden in een neutrale, waardevrije psychologie. Er moest interactie zijn tussen weten-

schap en levensbeschouwing.^^3 Men zag dus een probleem, maar gewoonlijk inspireer-

de het niet tot werkelijk onderzoek en bleef het bij poneren.

Het nieuwe was moeilijk concreet te maken, zodat men zich soms afvraagt of het er ei-

genlijk wel was. Dat lag natuurlijk ook wel aan de tijdsomstandigheden. In die troebele

jaren zeventig eisten de democratische woelingen zo veel aandacht en energie op, dat er

voor een rustige bezinning over dieper liggende zaken weinig overschoot. Toch kunnen

wij ons er zo niet afmaken. De doelstelling was de enige rechtvaardiging voor het voort-

bestaan van de Vrije Universiteit als bijzondere, christelijke instelling. Pogingen dat ei-

gen karakter waar te maken verdienen dus altijd dat we erop letten, zeker als ze onder

zeer moeilijke omstandigheden zijn verricht.

TOCH CHRISTELIJKE WETENSCHAP.'

Aan het bestuur van de Vereniging zou het niet liggen. Dat bleef hopen op een echte

christelijke universiteit, ook onder de nieuwe voorwaarden. Brinkman was dan meestal

wel beschikbaar voor een ontnuchteringskuur. Hij waarschuwde tegen te hoog gespan-

nen verwachtingen van christelijke wetenschap en doelstellingsgericht onderwijs. Hem

was het genoeg 'dat er aan de Vrije Universiteit een grote groep christenen bezig is met

de wetenschap en in veel vakgebieden onderling samenwerken'. Dat vonden de be-

322 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen