Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 183
De Vrije Universiteit 1880-2005
gres: 'Dit schijnt wel de onvermijdelijke strijd in het leven van elke wetenschappelijke
geloovige te zijn, dat hij leeren moet de naïveteit van zijn geloofsvoorstelling te verliezen
en desondanks zijn geloof te behouden.'^^* In zijn rede van 1930 zegt hij het zo^^'^ dat het
objectieve karakter van de natuurwetenschap haar voor een groot deel onafhankelijk
maakt van de wereldbeschouwing van de onderzoeker. De invloed van het geloof zal zich
voornamelijk doen gelden in de sfeer waarin het onderzoek wordt verricht. Voor de
christen is dat de sfeer der aanbidding. Dan zal zijn wereldbeschouwing een corrigeren-
de functie hebben bij de interpretatie van de gevonden resultaten. In de grond van de
zaak verschilt Sizoo dus niet van Coops. Voor beiden is geloof een maatstaf die achteraf
wordt aangelegd, geen fundament om op te bouwen.
Coops en Sizoo spreken beiden de wens uit dat het komen mag tot nadere wijsgerige
bezinning op deze vragen. Coops noemt daarbij uitdrukkelijk de naam van VoUenhoven,
maar nergens blijkt dat hij of Sizoo daartoe ooit met zijn ambtgenoot voor filosofie heeft
samengewerkt. Koksma heeft dat contact wel eens gezocht. Gesprekken met filosofen,
schreef hij Vollenhoven^^^ in 1932, waren voor hem altijd zinledig geweest, 'wijl zij aller-
lei vage, in ieder geval slechts qualitatieve begrippen verbinden aan de quantitatieve be-
palingen der wiskunde'. Van VoUenhoven verwacht hij meer. Als echter de twee van ge-
dachten gewisseld hebben, heeft dat niet veel opgeleverd. Toen Koksma een jaar later
voor de jaarvergadering sprak over de christen en de wetenschap, kwam hij niet verder
dan de algemene stelling dat God de wereld en de mens heeft geschapen. 'De schriftge-
loovige onderzoeker heeft dus een fundament om op te bouwen.'^^' Maar de vraag of dat
gevolgen heeft voor de wiskunde stelt hij niet.
Werd aan de Vrije Universiteit dan wezenlijk net zo gewerkt als aan de openbare fa-
culteiten? De aangeboden stof was dezelfde. Maar de chemicus A.J.C, de Groot wenste
toch zijn leermeester Coops bij zijn vijfentwintigjarig jubileum geluk met 'uw arbeid in
dienst der christelijke wetenschap', en dankte voor de vele gesprekken, waarin Coops
het zo beslist gezegd had: 'Waaraan ik ook moge twijfelen, nooit aan het feit dat Christus
onze Zaligmaker is, en de studie der wetenschap eer mijn geloof bevestigt dan de twijfel
doet geboren worden.'^^^ Die vroomheid, die christelijke sfeer, lijkt meer dan een eigen
wetenschapsopvatting kenmerkend geweest te zijn voor de nieuwe faculteit. Koksma
maakte indruk door de wijze waarop hij zijn college opende met gebed.3^9 Grosheide
leefde zo, dat het evangelie van Jezus Christus voor hem een program was.^^o Van Dalen
spoorde nalatige studenten aan trouw de catechisaties te bezoeken en preekte zelf in de
openlucht, als er bij excursies in het buitenland geen kerk in de buurt was.^'i Dat is wat
we meekregen en niet meer hebben losgelaten, zei K. van Nes meer dan veertig jaar na
zijn studententijd, 'het idee van wetenschap beoefenen en onderwijs bevorderen op ba-
sis van christelijk leven. Dat hebben de mensen die mij destijds hebben opgeleid toen zo
gezien en dat hebben ze wel aan mij overgedragen.'^?^ De latere hoogleraar W.Th. Nau-
ta gaf in zijn dissertatie over diarylmethylen aan die gevoelens uitdrukking, door te ope-
nen met een aanhaling uit het boek Openbaring (4:11): 'Gij, Heere! Zijt waardig te ont-
CHRISTELIJKE WETENSCHAP. 1926-1955 179
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 2005
Publicaties VU-geschiedenis | 510 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 2005
Publicaties VU-geschiedenis | 510 Pagina's