Revue 1999 - pagina 8

ieder geval aanvankelijk, worden beleefd ais opdringend en zinloos. De patiënt probeert deze gedachten of impulsen te negeren o f t e onderdrukken, of ze te neutraliseren met een andere gedachte of handeling. Van Oppen richt zich in haar onderzoek op de mensen die hier aan lijden. Van Oppen: 'Patiënten beseffen vaak heel goed dat hun gedachten irrationeel zijn, maar ze laten zich er toch door leiden. Het zijn hele fantasierijke mensen; ze hebben soms magische ideeën. Ze kunnen zich goed inleven in anderen en in situaties en daardoor kunnen ze zich goed voorstellen wat er allemaal mis kan gaan in hun leven. IVlensen met dwanggedachten houden rekening met de gekste dingen: gasexplosies, overstromingen, branden, overvallen, besmettingen met aids. Dat fascineert me mateloos. Ik vind de dwangstoornis een van de interessantste stoornissen die er zijn.' 'Het is een bepaald type mens dat vatbaar is voor deze stoornissen. Mensen die dit ontwikkelen, zijn vaak heel precies, hebben veel verantwoordelijkheidsgevoel en komen hun afspraken altijd na. Ze hebben veel woorden nodig om iets duidelijk te maken, omdat ze willen dat het precies goed overkomt. Soms bellen ze me na een afspraak nog een paar keer op om zeker te weten of ik hun uitspraken wel goed heb begrepen. Het zijn in ieder geval geen sloddervossen.' Dwangstoornissen komen in alle lagen van de bevolking voor. Hoewel dwangstoornissen even vaak voorkomen bij mannen als bij vrouwen, zijn er wel sekseverschillen in de manieren waarop de dwang zich uit. Voortdurend spullen wassen en schoonma-

6

vrije Universiteit

amsterdam

ken komt meer voor bij vrouwen, terwijl mannen vaker controledwang vertonen, dat wil zeggen dat ze al hun acties, zoals het sluiten van de deur of het uitdraaien van het gasfornuis, vele keren moeten controleren. 'De laatste jaren is er in Nederland wel een verschuiving te zien in dit gedrag', vertelt Van Oppen. 'Vrouwen vertonen relatief minder vaak smetvrees en krijgen nu meer last van controledwang. Ik vermoed dat die omslag samenhangt met het feit dat vrouwen meer zijn gaan werken en zich minder met schoonmaken bezighouden dan vroeger.' Douche 'Meestal komen dwangstoornissen naar boven in een periode waarin mensen plotseling verantwoordelijkheid moeten gaan dragen, zoals bij een eerste baan na jarenlang studeren, of bij een eerste kind. Het begint dan ook vaak bij mensen die tussen de twintig en vijfentwintig jaar oud zijn. Ineens moeten ze met allerlei dingen rekening gaan houden, waar ze voor die tijd niet naar omkeken. De stoornis houdt zichzelf ook in stand: als iemand bang is dat zijn trui vies is, dan doet hij hem in de was en merkt dat zijn angst snel dooft. Zo 'leert' hij dat het goed is om die situatie uit de weg te gaan, omdat dat een goed gevoel geeft. De volgende keer denkt hij: laat ik de broek die ik aanheb, ook maar vast in de was doen, voordat hij vies kan worden. De keer daarna wast hij alle kleren die hij aanheeft, zodra hij het idee heeft dat ze vies zijn. Vervolgens wast hij alle kleren zodra hij zijn huis binnenstapt of trekt hij sommige kleren niet meer aan. Of hij gaat urenlang onder de douche staan voordat hij naar zijn idee schoon is. Op deze manier kan

Revue

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen