Revue 2001 - pagina 121
Kettingreactie
Beweging ontstaat als potentiële energie wordt omgezet in kinetische energie. Dit geleerd klinkende axioma dank ik aan Sascha, mijn kleindochter van zeven. Een mens steekt heel wat op van zo'n kleinkind. Met haar bezocht ik onlangs op een zomerse zaterdagmorgen NeMo, het schipachtige groene gevaarte aan het Amsterdamse IJ, waarin het wetenschaps- en techniekmuseum is gehuisvest. Zij zat op de eerste rij toen klokke twaalf een speelse demonstratie van een kettingreactie begon. Een deel van de zaal was ingeruimd voor een opstelling met alledaagse voorwerpen, die op vernuftige wijze met elkaar waren ver-
Cert Peelen
foto; Cerf Peelen
bonden. Er kwam water aan te pas, en vuur. Maar de bedoeling werd pas dui-
de tafel tot, na een minuut of tien, de
len op te takelen, een waterkrachtcen-
delijk toen de als laborant uitgedoste
actie-reactieketen tot stilstand kwam bij
trale te bouwen, zich te hullen in een
acteur uitlegde wat er zometeen zou
een afvalemmer die kletterend omviel.
zeepbel en een zak paprikachips leeg
gaan gebeuren. 'Newton en ik hebben
te eten.
ontdekt dat actie reactie is', riep hij. En
Einde demonstratie. De potent,
een meisje van acht mocht naar voren
energie was kinetisch geworaei
aar
Eenmaal weer thuis bleek haar energie
komen om wat grote dominostenen
hiermee meteen ook opgebruikt.
nog lang niet opgebruikt. Ze bleef
achter elkaar op te stellen, waarmee zij
Alvorens de kettingreactie zou kunnen
maar vertellen wat ze allemaal had
de zaak in beweging zou zetten.
worden herhaald, moest de zaak eerst
gezien en meegemaakt. En er moest
weer op scherp worden gezet. Voor
nog heel lang worden opgebleven.
Met een ernstig gezicht kweet zij zich
Sascha was dat helemaal niet nodig.
Pas na het voorleesuurtje, toen ook
van die taak. En jawel, er stroomde
Stil en met grote ogen lad ze naar het
haar vlammetje voor even was
water door een slang, waarmee een
gebeuren zitten kijken Maar onmid-
gedoofd, zeeg opa uitgeput neer in
scheef emmertje werd gevuld dat kan-
dellijk nadat de laatste <lap had
zijn luie stoel. Potentiële energie.
telde. Een kaars brandde een touwtje
geklonken, zette haar eigen potentiële
Maar voorlopig geen beweging meer
door, er klapte een ballon, een fiets
energie zich weer om in kinetische en
in te krijgen.
kwam draaiend aan een touw naar
rende zij onvermoeibaar trap op, trap
beneden, sloeg een bloemenvaas van
af om zichzelf met bel- il
vrije Universiteit
amsterdam
van katrol-
Cert J. Peelen
Column
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van maandag 1 januari 2001
Revue | 128 Pagina's