Studentenalmanak 1928 - pagina 128
118 DE UNIVERSALITEIT DER RECHTSGEDACHTE
nooit of te nimmer continu. Het blijft discreet, het blijft
ook in zijn anticipeerende fimctie onderworpen aan de
souvereine wetsgedachte van den arithmetischen kring.
Ziet nu hier aan dit vocwrbeeld het proto-type van de
universaliteit van iedere wetsgedachte.
Ook de rechtsgedachte is op overeenkomstige wijze
„universeel in eigen kring". Zij wijst in haar eigen wezens-
zin terug naar alle wetskringen, die in de kosmische orde
aan den rechtskring voorafgaan, op wier substraat de
rechtskring rust. En zij wijst in haar wezenszin vooruit naar
de wetskringen, die in de kosmische orde op den rechtskring
volgen.
Nu kan het ongetwijfeld zijn, dat een concrete rechtsorde
nog niet de universaliteit der rechtsgedachte tot uitdrukking
brengt, dat de rechtsgedachte zich nog slechts „in restric-
tieve functie" openbaart. Dan zijn de anticipatiesferen des
rechts nog gesloten. Met dit gesloten zijn der juridische
anticipatiesferen gïiat gewoonlijk gepaard eene gesloten-
heid ook van de anticipatiesferen in de substraatskringen
van het recht (nog geen wetenschap als expansieve functie
van de Logos, een nog primitieve economie, primitieve
sociale toestanden, „praehistorie" etc).
Typische voorbeelden voor dit ,,gesloten zijn der antici-
patiesferen" vinden we in primitieve rechtsorden en in
primitieve economische ordeningen.
Het oud-Germaansch privaatrecht b.v, kent niet de
schenking om niet. Het toonde daarmede nog geen zin te
hebben voor een juridische waardeering van een daad, die
eerst in de zedelijke sfeer haar volle zin-ontplooiing vindt,
n.1. de liberaliteit. Zoo kende het oud-Germaansche straf-
recht niet het individualiseerend schuldprinciep, dat eerst
als juridische anticipatie op de zedelijke gezindheid is te
vatten.
Zoo gold in het oud-Germaansch verbintenissenrecht het
strenge van de causa abstraheerende formalisme van het
adagium: Een man een man, een woord een woord. Geen
juridische waardeering hier nog van het zedelijk goed en
kwaad. Geen plaats in deze restrictieve rechtsgedachte ook
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1928
Studentenalmanak | 238 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1928
Studentenalmanak | 238 Pagina's