Studentenalmanak 1928 - pagina 119
EN DE IDEE VAN DEN KULTUURSTAAT 111
taak van kultuurdienst te stellen, die zich zonder bemid-
deling van het recht zou laten vervullen.
Of wel men moest opnieuw de universaliteit der rechts-
gedaohte poneeren, maar dan opnieuw den wezenszin des
rechts vernietigen, de rechtsgedachte volledig relativeeren.
Of tenslotte men kon een eigenaardig dualisme in de
rechtsgedachte zelve brengen, waarbij men een wijsgeerig
onderscheid ging maken tusschen recht in formeelen en
materieelen zin. Het recht in materiëelen zin zou dan de
materiëele rechtsgedachte in eigenlijken zin tot uitdrukking
brengen; het recht in formeelen zin, dat men dan vooral
in het z.g, administratief recht vond belichaamd, zou bloot
de algemeene kultuurtaak van den staat dienen, doch in
de „vormen" des rechts.
De eerste weg kon voor het moderne rechtsbewustzijn,
met zijn sterk sprekend persoonlijkheidsideaal nauwelijks
meer in aanmerking komen. Den ouden politiestaat wenschte
niemand meer terug. Meer dan dit. Ook de oude overheids-
idee, het bolwerk van de onderscheiding tusschen publiek
en privaatrecht, kon voor het modern humanistisch bewust-
zijn geen stand meer houden. Met de overheidsidee moest
ook het oude natuurrechtelijk begrip van het subjectieve
recht over boord worden geworpen. Met het subjectieve
recht viel ook het oude begrip der rechtspersoonlijkheid,
dat de Duitsche staatstheorie had toegepast, op de staats-
persoonlijkheid, om den staat tot een zelfstandig juridisch
wezen te kunnen construeeren. De staat kon voor het forum
van het modern humanistisch rechtsbewustzijn nog slechts
als een objectieve rechtsordening worden gevat (zoo Kelsen
CS.) of wel als een bloot feitelijke concentratie van machts-
middelen (zoo Duguit), waarin geen zelfstandig gerechtigd
overheidsambt, geen zelfstandig subjectief recht meer be-
stond, maar alle leden der rechtsgemeenschap gelijkelijk in
een genivelleerde positie onder de rechtsnormen werden
gesteld.
En ziedaar hoe we plotseling het hart hebben getroffen
van de moderne leer der rechtssouvereiniteit, de rechts-
I
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1928
Studentenalmanak | 238 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1928
Studentenalmanak | 238 Pagina's