Vrije Universiteitsblad 1937-38 - pagina 82

824

menschenwerk werd beschouwd". Het schijnt dat deze rede, die ook verder de bedoeling had te betoogen, dat de natuurwetenschap den inhoud van het christelijk geloof geheel had overwonnen, op de vergadering zelf nog veel instemming verwierf, maar achteraf kwam toch ook uit den kring der natuuronderzoekers de critiek los en Ladenburg heeft verder van deze rede heel weinig genoegen beleefd. Inderdaad had reeds toen de overschatting van het natuurwetenschappelijk denken haar hoogtepunt al overschreden en had het materialisme zijn hoogconjuctuur reeds achter den rug. De ingetreden kentering hing eenerzijds samen met de algemeene wijziging in de structuur van het geestelijk en cultureele leven, door Bavinck in zijn bekende rede „De overwinning der ziel" zoo meesterlijk geschetst, maar hield anderzijds ook verband met de ontwikkeling der natuurwetenschap zelf. Bij voortschrijdend onderzoek toch kwam steeds duidelijker aan den dag, dat er voor de meening, dat de natuurwetenschap nu wel ongeveer haar einddoel bereikt heeft, nog niet de minste reden was. Berthelot's uitspraak van 1885 „Le monde est aujourd'hui sans mystère", — de wereld heeft tegenwoordig geen geheimen meer — werd slag op slag door het voortgaand onderzoek gelogenstraft. Zoo ontstaat langzamerhand een houding van veel grootere bescheidenheid en een besef, dat de natuur altijd nog wel anders en rijker zal blijken, dan in een bepaald stadium onzer kennis kan worden vermoed. In die atmosfeer vindt ook een religieuse waardeering van dien rijkdom en een heenwijzing naar den God der Schepping veel aandachtiger gehoor en gereeder erkenning dan in de periode van zelfoverschatting van het wetenschappelijk denken. In Duitschland maakte voor eenige jaren de brochure van Bernhard Bavink „Die Naturwissenschaft auf den Wege zur Religion" grooten opgang. De bekende natuurkundige Max Planck, die in zijn vele voordrachten meer dan eens, maar dan zeer voorzichtig liet doorschemeren, dat hij ten opzichte van den godsdienst geen afwijzend standpunt innam, sprak duidelijke taal in zijn voordracht over „Religion

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen