Vrije Universiteitsblad 1940-41 - pagina 220

1648 oogenblik. Wie wegvlucht uit deze verantwoordelijkheid, in de historie of waar dan ook, begaat in wezen rebellie tegen Gods bestel. III. Zoo wordt dan op tweeërlei wijze de verhouding van Historie en Leven misverstaan. Het radicalisme, dat eenzijdig nadruk legt op het leven, doet tekort aan de historie. En het conservatisme vervalt in de tegengestelde fout, wanneer het de historie ten koste van het leven voorop plaatst. Wie in onze dagen om zich heen ziet. zal zonder twijfel deze dwalingen herkennen, ook al doen zij zich vaak onder andere namen voor. De vooruitgang, welke richting zij ook uit wil, bolst met het behoud, dat niets kan prijsgeven. Maar het is niet genoeg, dat wij alleen de uitingsvormen zien. W a n t achter elk van die dwalingen gaat een andere schuil van veel wijder strekking. Hoe zou het ook anders kunnen! Wanneer de vragen aan de orde komen, die het wel en wee van onze samenleving raken, komen altijd de beginselen openbaar. Zoo is ook het contrast van radicalisme en conservatisme er niet maar een van de practijk alleen. In laatster instantie komt het voort uit een grondig verschil in geschiedenisbeschouwing, en dat wil zeggen in wereld- en /evensbeschouwing. Wij Calvinisten, belijden met de Christenheid van alle eeuwen, dat weliswaar de menschen de geschiedenis maken, maar dai door al dat menschenwerk heen zich het raadsbesluit voltrekt van onzen God. Niets, maar dan ook niets kan er gebeuren, of het staat onder Zijn bestel. En nu ligt de fout van het radicalisme hierin, dat het aan deze waarheid voorbijgaat. In zijn consequentie doorgevoerd, kan hel in de geschiedenis alléén maar zien het werk van menschen. Ook wanneer het zich op de Voorzienigheid beroept, is dat toch alleen maar om haar sanctie Ie eischen op wat de mensch verricht. Wij bouwen onze toekomst op, en de gang der wereld wordt bepaald door onze macht. Onze samenleving, met al haar heerlijkheid en al haar ellende, zij is het groote Babel dal wij gebouwd hebben. En inderdaad, wie zóó de geschiedenis beschouwt, voor hem is er geen reden om aan hel historisch gewordene veel waarde te hechten. W a l het voorgeslacht in zijn lijd heeft tol stand gebracht, kan misschien aanspraak maken op eenige piëteit, maar zoodra hel ons in den weg slaat, moét het vallen, zooals een oud gebouw geofferd wordt aan de eischen van hel moderne, verkeer. W a a r o m ook niet? Al wat ontslaat, is waard dat het te gronde gaat. Pas als het oude is afgestorven komt er ruimie voor het nieuwe leven. Opgaan, blinken en verzinken is het lot van iederen dag. W a l zal men zich dan druk maken om het verleden! Het laatste woord

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen