Vrije Universiteitsblad 1946 - pagina 31

versiteit zoo internatonaal zien, dan geven wij niet meer een rijksdaalder voor het plaatselijk fanfarecorps en daarna nog één voor de Vrije Universiteit. Zal er een groote doorbraak komen in dien zin, dat het Calvinisme in de wereld van na 1946 zijn groote veroveringen maakt? God weet het. Maar in elk geval mogen wij er alleen om bidden, als wij zonder reserve onze ziel in onze hand stellen. Vondel schildert in de Gijsbrecht de toekomst van Amsterdam: In het midden van den twist en 't woeden nimmer moe Verheft Uw stad haar kroon tot aan den hemel toe En gaat door vier en ijs een andere wereld vinden En dondert met geschut op alle vier de winden. Deze, onze Amsterdamsche Universiteit, die naar Kuypers woord de muts der vrijheid zwaait op de speer, zal als God het wil een toekomst hebben in deze ontwrichte wereld en te midden van den twist ook haar kroon verheffen. Zij zal wegen banen door de wereld en haar sterke stem doen. klinken op alle vier de winden. Na een dankwoord van den voorzitter aan den heer Algra en het houden van een collecte voor het Studiefonds werd het woord gegeven aan den laatsten spreker van dezen dag. REDE PROF. DR. R.

HOOYKAAS.

Onder den titel „De valschelijk dusgenaamde wetenschap" besprak Prof. Hoykaas dat de strijd tusschen geloof en (valsche) wetenschap niet uitgestreden is. ••'• Vanuit de angelsaksische landen wordt een nieuwe aanval op het geloof ingezet met de evolutietheorie als uitgangspunt. Hoewel men erkennen moet, dat de evolutie een onderstelling is, waagt men het toch haar als fundament van wereldbeschouwing te aanvaarden. Dit is onwetenschappelijk, maar het wordt nog erger, als men op grond van deze veronderstelde evolutie voorspellingen over de verre toekomst doet (voorspellingen, die uiteraard wetenschappelijk niet te toetsen zijn) en als men op grond van die veronderstelde evolutie in het verleden en die veronderstelde evolutie in de toekomst de zedeleer en de politiek

gaat opbouwen. Ook is het onwetenschappelijk om de evolutie der diersoorten over te dragen op de evolutie der maatschappij. Men neemt aan, dat er een voortdurende vooruitgang is; de wetenschap heeft te constateeren, hoe deze vooruitgang verloopt en op grond daarvan kan men de richtlijnen voor heden en toekomst vastellen. Goed is, wat past in het (veronderstelde!) evolutieschema; juiste politiek is de politiek, welke past in het evolutieschema. Als deze valsche wetenschap echter tot concrete uitspraken komt, blijkt duidelijk, dat zij slechts een weergave is van de idealen van den onderzoeker. Personalistische socialisten achten, dat de ontwikkeling van de persoonlijkheid doel der evolutie is, marxisten zien de ontwikkeling tot collectiviteit als het hoogste. Sommigen meenen, dat we door eigen kracht, door zélf onze evolutie in handen te nemen, zelfs onsterfelijkheid kunnen verwerven, anderen - vooral natuurkundigen - wijzen er daarentegen op, dat op den duur degeneratie moet optreden. Niemand kan evenwel bewijzen, dat we nog in de opgaande lijn zijn en niet reeds in de neergaande degeneratieperiode, waarin dus alles wat degeneiatie bevordert „goed" is! Voor sommigen is de evolutie een overwinning van het sterke op het zwakke. Zoo kunnen Marx en Hitler zich met gelijk recht • op het darwinisme beroepen. Men kan even goed van het communisme als van het nationaal-socialisme beweren, dat het in het evolutieschema past. De valsche wetenschap leidt tot een niets-ontziende politiek: wat succes heeft, is goed. Alleen een hen zelf niet bewuste rest vari christelijke moraal doet de angelsaksers beweren, dat uiteindelijk niet list en geweld, maar ,,fatsoen" (waaraan gemeten?) het grootste „succes" oplevert. Zoowel de Engelsche als de Duitsche opvatting leidt echter tot verdediging van de eugenetiek, al is men het over de middelen niet eens. De valsche wetenschap rust slechts op menschelijke meeningen over de natuur; zij kan niet tot een eenstemmige uitspraak komen over wat goed is voor enkeling en samenleving. Zij draagt alle kenmerken van een valsche religie: een geloof in de toekomstige evolutie van den mensch, dat pretendeert een zeker weten te zijn, maar inderdaad een totaal verwrongen beeld van de werkelijkheid in wetenschap, ethiek en politiek geeft. Men kan er communisme en nationaalsocialisme, concentratiekampen, koelakken-moord en jodenverdelging mee goed-

15

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen