Vrije Universiteitsblad 1952 - pagina 40

nemen der nietmeetbare onzekerheden. Thans moet hij sterk rekening houden met de factor arbeid, waardoor niet meer alleen het winststreven het compas mag zijn, waarop hij vaart. Daar het economisch handelen in sterke mate beïnvloed wordt door factoren buiten de onderneming zelf gelegen, is de ondernemer een figuur van algemeen maatschappelijke betekenis geworden. Zijn taak is daardoor ook veranderd en is thans allereerst gericht op stabiHteit en continuïteit van positie en van inkomen. De vraag, welke positie in de naaste toekomst den ondernemer nog zal worden gelaten, hangt mede af van de internationale politieke ontwikkeüng. Zo zal bij nauwe aansluiting aan Amerika zijn positie weer belangrijk kunnen worden. Maar dan zal men moeten beschikken over ondernemers, die meer dan alleen economisch begaafd zijn. De christelijke ethiek zal dienen op te komen voor een maatschappelijke orde, waarin een brede ontplooiing van de zedelijke persoonlijkheid van den mens, dus ook vaii den ondernemer mogelijk is; individuele verantwoordelijkheid is inhaerent aan bet geloof en bepaalt alle nadere verhoudingen. In het debat over het in druk verschenen—en tegen betahng van f. 0.75 alsnog aan het V.U. Bureau verkrijgbare — referaat, opperde Prof. Mr I. A. Diepenhorst enkele terminologische, methodische en principiële bezwaren. Zo achtte hij de functies, welke de ondernemer naar de mening van Dr Van Gunsteren moet vervullen, te psycho-technisch gequalificeerd. Meer nadruk had moeten vallen op wat de ondernemer verricht. Een nadere verklaring vroeg hij verder van de bewering, dat Amerika in zijn sociale organisatie calvinistisch is. Het verband tussen Wallstreet en calvinisme is zonder meer niet duidelijk. Prof. Mr N. Okma vroeg een nadere toelichting op de eis tot zelfontplooiing van den ondernemer en diens verhouding tot de gemeenschap. De relatie tussen God en den mens is een andere dan die tussen de mensen onderhng. In de laatste staat de dienst tegenover de gemeenschap op den voorgrond. De moeilijkheden voor den ondernemer schuilen in zijn verhouding tegenover de arbeiders en de kapitaalverschaffers. Hiermede hangt samen het probleem van de winstverdeüng, waarover hij het oordeel van den referent vroeg. Het hoofdbezwaar van Prof. Dr W. F. de Gaay Fortman tegen het betoog van den referent was, dat deze te weinig aandacht had gewijd aan de taak van den ondernemer als leider van mensen. Onjuist vond hij ook de eenzijdige belichting van de gevolgen van de C.A.O., als zou deze slechts verstarrend hebben gewerkt. Juist de C.A.O. en de publiekrechtelijke loonregeling hebben de werkclass*ficatie en het to» rekenen van gepresteerde arbeid bevorderd. Verder wees hij nog op de betekenis van de confessionele 2292

actie in den socialen strijd, die in het referaat niet was genoemd. Amerika kan slechts een voorbeeld zijn voorzover het betreft de verhoudingen binnen de onderneming. Ten onzent moet het streven nog meer gericht worden op de arbeidssoMdariteit. In een zeer vlot en boeiend betoog heeft Dr Van Gunsteren van repliek gediend. Hij ging onder meer zeer uitvoerig in op het probleem van de winstverdeling, waarvan hij een voorstander was. mits aan de arbeiders uitgekeerde winst weer terugvloeide in de onderneming in den vorm van beleggingen. Bijbeltaal en Moedertaal De middagvergadering had wel enkele dames-bezoekers moeten afstaan aan de intussen aangevangen bijeenkomst Vrouwen V.U.Hulp, maar was zeker niet minder druk bezocht dan de morgenvergadering. Het eveneens in druk verschenen en nog verkrijgbare referaat van Prof. Dr G. Kuiper bleek, zoals te verwachten viel, grote belangstelling te trekken. In zijn referaat over 'Bijbeltaal en Moedertaar tekent Prof. Kuiper den achterstand in de bestudering van de relatie Bijbeltaal-Moedertaal. De Neerlandistiek van het einde der 19de en het begin der 20ste eeuw het dit studieveld aan niet-vakkundigen of zij behandelde het, als zij-gebied, terloops. Toch waren de werken van Dr E. Laurillard, P. J. Harrebomée en Ds C. F. Zeeman reeds een hele prestatie. Deze figuren legden evenwel te veel den nadruk op hetgeen in de algemene taal gebruikelijk was geworden en daarbij het Bijbelse merk geheel of gedeeltelijk had verloren. Gegeneraliseerde of zelfs gedeprecieerde impressies van de bijbeltaal in de moedertaal stonden al te zeer in het middelpunt. Woorden en uitdrukkingen als: bezoeking, stichtelijk, in goede aarde vallen, het gouden kalf aanbidden, vertegenwoordigen niet meer het Bijbelse merk in de moedertaal. Hierom werd tegenover deze eenzijdigheid en ontoereikendheid de eis gesteld tot het onderzoeken van de diepgaande, algehele wijziging die ook het Nederlands innerlijk onderging, doordat het, dank zij de evangelieprediking, taal werd van het Woord. Het referaat behcht, hoezeer de hedendaagse ontwikkeling van de wetenschap dit onderzoek als een centraal deel van het studieveld ziet; en tevens, welke betekenis de beginselen waaruit de Universiteit leeft, hebben voor doel en methode van deze studie. Op grond hiervan en tevens bij het licht van de inzichten, die de moderne linguïstiek verwierf, werd het studieterrein zo breed mogelijk verkend, waarbij de taalethiek evenmin buiten beschouwing werd gelaten als de 'evangehsche' gezichtspunten ten aanzien van de taaistudie, zoals die naar voren werden gebracht door Dr Friso Melzer. Grote nadruk werd er op gelegd, dat de 'gehele moedertaal bij het onderzoeken van deze hoogst gewichtige relatie in het oog moet worden gevat; zowel

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen