VU Magazine 1972 - pagina 28

Promotie Tlrooiotle? De tegenwoordige promotieplechtigheid verschilt niet zoveel van de vroegere gebruiken. De gang van zaken is echter nog wel zo ingewikkeld, dat sommige promovendi eerst eens bij een andere promotie gaan zitten kijken, hoe alles toegaat. De openbare vergadering van de Senaat, waarin de tegenwoordige promotieplechtigheid plaatsvindt, wordt geopend, nadat de stoet van hoogwaardigheidsbekleders in een bepaalde volgorde is binnengetreden. Voorop gaat de pedel met de scepter, dan volgt de rector-magnificus of de conrector, daarna de hoogleraren van de faculteit waaruit de promotor afkomstig is, dan de promovendus en zijn paranimfen. De hoogleraren dragen het ambtsgewaad, dat bestaat uit een toga van zwart laken en een baret van zwart fluweel. Daaronder dragen zij rok met witte das. Aldus het huishoudelijk reglement van de VU. In 1955 is dit reglement in die zin gewijzigd dat, uitgezonderd de rector-magnificus en de promotor, de andere hoogleraren in plaats van rok en witte das 'enig ander donker costuum, mits met wit overhemd, zwarte das en zwarte schoenen' mogen dragen. Omtrent het donker costuum werd nader bepaald 'dat het overeenkomstig de gewoonte, nooit bruin mag zijn, maar wel donkerblauw (maar dan effen) of donker grijs'. Als er een streepje doorloopt is dat dus uit den boze aan de VU. Nadat de rector of conrector de zitting heeft geopend met het uitspreken van een votum, neemt de promovendus de plaats achter de katheder in. Zijn paranimfen nemen achter hem plaats op stoelen die aan weerszijden zijn neergezet. Vroeger was het gebruikelijk dat de paranimfen gedurende de promotie moesten blijven staan. De algemene verslechtering van de lichamelijke conditie van het Nederlandse volk zal wel aanleiding geweest zijn te besluiten de paranimfen gedurende dat uur te laten zitten.

Uitdelen De taak van de paranimfen beperkt zich tot het uitdelen van exemplaren van het te verdedigen proefschrift aan de hoogleraren-opponenten, het verder zwijgend toehoren (hoewel, de promovendus iets toe26

fluisteren is niet verboden), en het verzamelen van de proefschriften als de plechtigheid is afgelopen. Zij dienen evenals de promovendus in rok gekleed te gaan. De promovendus geeft zijn hooggeleerde opponenten dan gelegenheid hun vragen en opmerkingen over het te verdedigen proefschrift af te vuren. De formulering die hij uitspreekt, evenals de formulering aan het slot van de verdediging, is traditioneel, en vastgelegd op formulieren die de pedel hem van tevoren heeft verstrekt. De verdediging van het proefschrift eindigt 'een vol uur na de aanvang', als de pedel het verlossende 'Hora est' (het uur is daar) heeft gesproken. De Senaat trekt zich dan terug voor de beoordeling van het proefschrift en de verdediging. Na gemiddeld tien minuten wordt de vergadering voortgezet met het meedelen van de beoordeling, het uitreiken van de bul door de promotor en een vriendelijk toespraakje tot de jonge doctor.

Voorbereiding De uitreiking van de proefschriften tijdens de promotieplechtigheid doet het vermoe-

den rijzen dat de hoogleraren pas op dat moment het proefschrift voor de eerste maal zien, en a l'improviste kritiek leveren. Niets is minder waar. Degenen die het woord willen voeren hebben al lang van tevoren het proefschrift toegestuurd gekregen en kunnen zich dus degelijk voorbereiden. Meestal is het zo dat de eerste vraag die de promovendus gesteld wordt van een vriend of bekende afkomstig is. Men ziet de promovendus dan meestal vol zelfvertrouwen in het rond kijken, hij maakt geen aantekeningen, en weet een verhaal van al gauw tien minuten, dat voor de toehoorders nauwelijks te volgen is, snel en vlot te weerleggen. Er gaan de laatste tijd echter stemmen op deze vorm van 'bevriende oppositie' af te schaffen. De Faculteit der V/is- en Natuurkunde van de VU heeft al gesteld, dat bevriende oppositie niet langer op prijs wordt gesteld.

Beoordeling De beoordeling van het proefschrift en de verdediging vindt in tegenstelling tot wat het gebruik doet vermoeden, niet plaats in de tien minuten na afloop van de verdediging. Deze vergadering is thans uitsluitend bedoeld om de promotor in de gelegenheid te stellen de Senaat mee te delen of de faculteit besloten heeft de promovendus cum laude (met lof) te laten promoveren. De werkelijke beoordeling van het proefschrift is al vooraf geschied. Dat is de taak van de promotor, die voor de beoordeling eventueel een andere hoogleraar, de zgn. co-referent, ook om een oordeel kan vragen. Bovendien wordt het proefschrift soms nog beoordeeld door

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen