VU Magazine 1973 - pagina 188

krijgen, die er 'n stokje voor wil steken. En dan heb je 'n grote W D en geen inkomensnivellering.'

Bruto-netto Waar prof. Van Zuthem beslist ook meer onderzoek noodzakelijk naar acht, is de vraag 'bruto-netto'. 'Werkgevers, vakbonden, iedereen goochelt maar met cijfers, waarvan de juistheid door de ander wordt betwist.' Dat er 'n begin zal worden gemaakt met een inkomenspolitiek, staat voor prof. Van Zuthem wel vast. 'Je kunt zeggen, dat elke politieke combinatie, die aan het bewind komt, verplicht is er wel wat aan te doen,

Prof. Van Zuthem erkent dat er geen nivellering bereikt kan worden zonder een offer van de hogere inkomens, 'maar ik vind wel dat je een zekere strategie moet volgen. Ik dacht dat je de meeste kans van slagen had in de periode dat de lonen ook werkelijk 'n stuk omhooggaan. Op 't ogenblik is aan de orde: Wie moet 't meest matigen.' VU-magazine: 'Maar is het niet logiscli dat er juist daarom zoveel over gesproken wordt? Men kan nude vraag naar een rechtvaardige inkomensverdeling niet meer ontwijken door de oplossing te zoeken in de groei.'

keihard geconfronteerd werd met 't verschijnsel dat zij niet eerder dan de lagere groepen wisten dat 't bedrijf dicht zou gaan en dat ze evenzeer op straat kwamen te staan als de andere groepen. Voor 't eerst werden ook zij geconfronteerd met 't werkloosheidsvraagstuk. Hun positie ging met andere woorden een aantal kenmerken vertonen van afhankelijkheid en ondergeschiktheid, die al veel langer kenmerken waren van de arbeiderspositie. Het heeft erin gezeten dat die solidariteit zou kunnen uitgroeien en had kunnen leiden tot 't aansluiten van ook hoger personeel bij de traditionele arbeiders- en beambtenbonden.

Prof. Van Zuthem: 'Dat is 'n redenering die

In ijskast

Prof. H. J. van Zuthem (links) en Arie Groeneveld (rechts) bij de V.U.

omdat 'n beheersing van de economische politiek (denk aan de inflatie) door niemand meer wordt geaccepteerd als het alleen maar zou verlopen via een loonpolitiek, dus via beheersing van dat deel van de inkomens, dat wordt beheerst door de cao's. Daarbuiten blijven dan de hogere personeelsgroepen, en de inkomens van de vrije beroepen. De vakbeweging is niet bereid om aan een inflatiebestrijdingspolitiek mee te werken als alleen maar de gecontracteerde lonen tot uitgangspunt worden genomen. Dus wil de overheid regeren met instemming van de kant van de vakbeweging, (en welke regering zou daar zonder kunnen?) dan zal ze wel tot een inkomenspolitiek móéten overgaan. De hele vraag is in hoeverre men er in zal slagen om de niet-gecontracteerde inkomens en de inkomens van de vrije beroepen enigermate onder controle te krijgen. Ik ben persoonlijk wel voor het invoeren van een maximuminkomen, waarbij ik dan denk aan een verhouding 1:6 bruto.' 28

ik wel kan volgen, maar ik vraag me af of deze psychologisch wel zo sterk is. Psychologisch vind ik het een zeer ongunstig tijdstip om in een tijd van bezuiniging mensen te confronteren met een achteruitgang in inkomen. Het is veel acceptabeler om in 'n tijd van vooruitgang niet zes procent te krijgen maar vier procent, dan in 'n tijd van achteruitgang erbij in te schieten. Daarmee hou ik dan rekening met de menselijke zwakheid in dezen.

Effecten En 'n psychologische fout is ook dat de vakbeweging dit beleid heeft ontwikkeld buiten het hogere personeel om. Ik ben het met het nivelleringsstreven van de vakbonden geheel eens, maar wat zijn de effecten van hun optreden geweest? Er was 'n beetje solidariteit tussen de hogere groepen en de lagere op grond van de positie van beide groepen. Dat is duidelijk geworden o.a. bij de Enka-affaire waar 't hogere personeel op 'n gegeven moment

Wat is nu 't effect geweest van het optreden van de industriebonden? Dat dit weer voor jaren in de ijskast is terechtgekomen. Het hoger personeel kijkt wel uit om zich aan te sluiten bij bonden die er op uit zijn hun inkomen er op achteruit te brengen. Zo groot is de offerbereidheid van de mens niet dat ie dat om de een of andere reden mooi vindt.' Als het gelukt zou zijn het hoger personeel onder CAO te krijgen dan had je een heel effectief middel om de hogere inkomens aan te pakken. Want dan moet men elk jaar rond de tafel gaan praten over de billijkheid van de verdeling. Nu ontglipt het hogere personeel aan dat overleg. Men regelt z'n inkomen individueel met zijn baas. Maar dan moet er jaarlijks overleg zijn. En dan heb je tegelijk de mogelijkheid om de mentaliteit van de hogere inkomensgroepen te beïnvloeden. Ik begrijp niet hoe de industriebonden die kans hebben laten lopen. En ook niet waarom ze 't met alle geweld nu willen, nu de zaak psychologisch zo ongunstig is. Ze hebben 't op een ongelukkig moment met zeer ongelukkige gevolgen aangepakt. Maar met hun doel ben ik 't eens. Ik geloof dat de huidige inkomensverdeling onrust, afgunst, rivaliteit, carrièredrift en consumptiedrift veroorzaakt bij lagere inkomens, die zich spiegelen aan de hogere. Er moet 'n heleboel tegelijk gebeuren. Inkomenspolitiek is 'n zak vol kleine maatregelen. Openbaarheid van inkomens lijkt me erg gezond. Laat de mensen maar zeggen, wat ze bruto en netto verdienen. Een onderzoek naar de beleving van inkomensverschillen, dus wat de mensen rechtvaardig vinden, is erg nuttig. Maar op grond van de Joegoslavische ervaringen meen ik dat zeggenschap van lagere inkomens over de hogere géén garantie is voor nivellering.'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen