VU Magazine 1973 - pagina 349

Dr. August Fry

Onbereikbare ervaring het probleem van etnische literatuur in Amerika In zijn interview met VU-magazine (mei 1973, bldz. 35-38) stelde dr. Virgil Cruz de 'Zwarte theologie' aan de orde en haar speciale betekenis voor de gehele theologie. Omdat zijn interesse voor het onderwerp in de eerste plaats voortkomt uit de situatie in Amerika, lag in wat hij zei ook het probleem opgesloten van elke etnische (etnologie = volkenkunde) minderheid in de Verenigde Staten, die zich niet zo ver heeft willen en in de meeste gevallen niet heeft kunnen amerikaniseren, dat ze niet langer herkenbaar zou zijn als een levende subcultuur binnen het grotere geheel. Het feit ligt er, dat de Amerikaanse smeltkroes niet meer functioneert. Met de grote toevloed van Ierse katholieken in de jaren rond 1840 begon het proces van assimilatie trager te verlopen en, zoals iedereen weet, duurde het langer dan honderd jaar voordat een vertegenwoordiger van deze groep (J. F. Kennedy) president van de Verenigde Staten werd. Zolang er grond te krijgen was en de meeste immigranten uit noordelijk Europa kwamen, bestond er geen acuut amerikanisatie-probleem. Maar na de burgeroorlog (1861-1865) die in het noorden de industrialisatie had gestimuleerd en nadat de hoeveelheid grond langzaamaan was uitgeput, liep het land vol met immigranten uit Oost- en Zuid-Europa, die zich in de noordelijke steden vestigden omdat daar werk voor hen in het vooruitzicht lag. Tegelijkertijd ontvluchtte een toenemend aantal voormalige slaven de onderdrukking in het zuiden en vestigde zich in dezelfde stedelijke gebieden. Deze geweldige stroom mensen, een vloed waarop de steden in het geheel niet waren voorbereid, bevolkte de uitgestrekte krottenwijken die nog steeds zo karakteristiek zijn voor de grote steden in Amerika. En omdat mensen met dezelfde achtergrond en dikwijls met dezelfde taal vanzelfsprekend bij elkaar willen blijven, ontstonden er grote stadsdelen waarvan de bevolking van gelijke etnische afkomst was, waar de oorspronkelijke cultuur werd bewaard door de taal, de kranten, de traditionele sociale structuren en de oude godsdienst.

Amerikaan worden De meeste mensen hadden echter dezelfde droom; Amerikaan te worden. De immigran-

duidelijk als willekeurig welke lijst van lynchpartijen, hoe de meerderheid van blanke Amerikanen dacht over de verschillende minderheden waarmee ze zich gedwongen voelden te moeten samenleven. En zelfs onder deze uitgebannen en vervolgde minderheden bleef de droom om nog eens, net als alle anderen, Amerikaan te worden, levend. Tot diep in de jaren zestig spraken de mensen nog over integratie als het doel dat moest worden bereikt, dat wil zeggen: men hoopte een deel te kunnen worden van het grote uit één stuk geweven kleed, dat Amerika was.

Symbolisch

Dr. August J. Fry

ten deden wat ze konden om hun accent kwijt te raken, om burgers te worden, om hun kinderen eerst naar een middelbare school te kunnen sturen en, als ze veel geluk hadden, naar het hoger onderwijs. Langzaam maar zeker, en vaak gepaard met grote moeilijkheden, slaagden zij erin een deel van Amerika te worden en hoewel ze nooit volledig werden geaccepteerd als 'blanke angelsaksische protestanten' werden ze maar zelden formeel uitgesloten van het amerikanisatie-proces en is het hun in feite gelukt te worden erkend. Sommige groepen met dezelfde idealen en dezelfde doelstellingen, met dezelfde bereidheid om hard te werken en zich op te offeren voor de volgende generatie, werden uitgesloten. Het was niet zo, dat ze geen Amerikanen wilden worden; het werd hun niet toegestaan. Ze werden buiten het hoger onderwijs gehouden, buiten de erkende beroepen, ze werden verondersteld alleen het minste werk te doen. Ze werden benaderd met een woordgebruik dat hen volledig buitensloot, dat daarmee gewelddadig was en dat de bedoeling had hen 'op hun plaats te houden'. De hoeveelheid verschillende denigrerende woorden in de Amerikaanse taal voor zwarten, Mexicaanse Amerikanen, Indianen en anderen, weerspiegelen net zo

Toen gebeurden er twee dingen: de zwarten realiseerden zich, dat de blanken niet van plan waren meer dan een symbolische integratie toe te staan, en ten tweede dat hij als zwarte man, zelf bepaalde culturele waarden bezat, waarden die uit 'zwarte ervaring' voortkwamen en die hij niet kwijtwilde; die hem zelfs liever waren dan de blanke waarden die hem werden aangeboden. Ook andere minderheidsgroepen ontdekten de betekenis van hun eigen subculturen en ook zij begonnen naar wegen te zoeken om de eigen levensstijl te bewaren tegenover het verreikende etnocentrisme van de samenleving waarvan zij deel uitmaakten. Democratie kreeg de betekenis: de mogelijkheid om een werkelijk veelvormige maatschappij te vestigen in plaats van: een maatschappij waarin iedereen hetzelfde dacht, deed en geloofde. Zo verschoof de aard van het probleem totaal van: hoe kunnen we een zo grote verscheidenheid van mensen verenigen, naar: hoe kunnen we een zo groot mogelijke verscheidenheid behouden binnen de grotere eenheid van het hele land. Nergens kan de aard en diepte van dit probleem zo duidelijk worden waargenomen als in de geschiedenis van de Amerikaanse literatuur. Wanneer we de zwarte literatuur als representatief voorbeeld nemen voor de literatuur van de Amerikaanse subculturen en zien hoe de houding van de zwarte man tegenover zijn eigen literatuur de laatste vijftig jaar is veranderd, dan wordt de huidige situatie, die in elk opzicht een diepgaande crisis te zien geeft in de Amerikaanse literaire kritiek, volkomen duidelijk. 33

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen