VU Magazine 1975 - pagina 140

veel wordt toegepast. De sweeper hield er een bijnaam aan over: 'khenchpot', trekker van de pot.

Moeilijke stap Door het 'natte' werk waren alle stadssweepers, zowel in de ogen van degenen voor wie ze werkten als van de dorpelingen specialisten in onreinheid. Voor de christen-Panjabi's die vroeger uitsluitend in de landbouw hadden gewerkt, was het een moeilijke stap naar het beroep van sweeper. Toch moest die worden genomen: veel keus was er niet. Er kon geen sprake van zijn, dat de groep christenen die uit de dorpen van de Panjaab in de steden arriveerden bij het zoeken naar werk zou kunnen concurreren met de moslims die uit India waren binnengekomen, ook al niet omdat het de christenen vaak aan vakkennis ontbrak. Bovendien was er in de steden veel vraag naar sweepers. In een later stadium kwamen daar nog andere factoren bij. Naarmate de trek van steeds meer christen-Panjabi's naar de steden voortduurde, kwamen nieuwkomers terecht onder geloofsgenoten die zich in de stad reeds een bestaan hadden opgebouwd. De beslissing om te gaan sweepen werd door hen - althans ten dele - gebaseerd op het feit, dat anderen dit werk al deden. Het 'model' lag klaar; ze konden zich zonder meer aansluiten bij een steeds groeiende groepering die langzaam speciale culturele en structurele kenmerken begon te vertonen.

Hindoe-invloed De kleine groep christen-Panjabi's wordt omringd door een grote meerderheid moslims. De islam heeft op het Indische sub-continent eeuwenlang blootgestaan aan hindoe-invloeden (voor een belangrijk deel dankt de moslim-groepering in Pakistan haar bestaan aan de overgang van hindoes naar de islam). De hindoe-invloeden zijn onder meer merkbaar aan de kaste-achtige onderscheidingen die in de Pakistaanse samenleving voorkomen, ondanks het feit dat de islam van zulke onderscheidingen niet moet weten.

In Pakistan zijn er groepen die op grond van hun werk, hun levensstijl, hun afkomst een ondergeschikte positie innemen. Het gaat om mensen die werk verrichten, dat als onrein wordt beschouwd, die vaak tevens de gewoonte hebben vlees te eten van onreine dieren (of het is van hun voorouders bekend dat ze dit deden). Tot dit soort groeperingen behoren zeker ook de christen-sweepers. Ze dragen in de ogen van de moslims hetzelfde stigma als hun voorouders de chuhra's. De contacten tussen moslims en christensweepers blijven dan ook voornamelijk tot de werksfeer beperkt en zijn formeel en eenzijdig. In een bedrijf staat de sweeper meestal direct onder een moslim die hem de opdrachten geeft en over het wel of niet voortduren van het dienstverband kan beslissen. De sweeper in gemeentedienst heeft meestal een voorman uit z'n eigen kring. Hoger in de organisatie hebben de moslims het voor het zeggen. Werkt een sweeper voor eigen rekening en houdt hij zich bezig met het 'natte' werk, dan blijven contacten met de moslims voor wie hij werkt zoveel mogelijk beperkt tot de maandelijkse afrekening.

Verschil Wanneer er al contact is (niet alleen in de werksfeer, maar ook in de zakelijke, bijvoorbeeld: sweeper-klant koopt bij moslim-winkelier) dan gedragen beide partijen zich op een verschillende manier: de sweeper onderdanig, de ander met 'u' aansprekend; de moslim vrij autoritair, voortdurend tot uitdrukking brengend dat hij de sweeper niet als een volwaardig medemens beschouwt. Bepaalde vormen van contact worden vermeden. Een moslim zal nooit met een sweeper eten, drinken of de waterpijp roken. Hij gebruikt niet dezelfde waterkraan en vermijdt indien enigszins mogelijk elk lichamelijk contact. Ook in de woonomstandigheden van de sweepers komen verschillen met de moslimbevolking tot uitdrukking. Meestal wonen ze in wijken die op ongeplande wijze tot stand zijn gekomen. Rechten op de grond waarop ze hun huizen bouwden hebben ze meestal niet. Ze hebben dus weinig zekerheid over de

duurzaamheid van hun woonsituatie. Basisvoorzieningen als riolering, waterleiding of elektriciteit zijn er meestal niet of onvoldoende. Ook een wijk als Slaughterhouse, die van gemeentewege aan de sweepers als woonwijk is aangewezen, moet dit soort voorzieningen grotendeels ontberen. Delen sweepers een bepaald woongebied met moslims, dan nog hebben ze daarbinnen een eigen woonkwartier. Hun isolement blijft gehandhaafd, ook doordat de sweeper zich in zijn vrije tijd het hefst ophoudt in zijn eigen woonwijk. Natuurlijk kan hij naar een of andere openbare gelegenheid buiten de wijk gaan (het isolement van de sweepers is nergens in officiële regels vastgelegd) maar vooral dé mannen voelen daar weinig voor. Ze vrezen zich te zullen blootstellen aan vernederingen wanneer ze worden herkend als sweeper. Het ghetto-achtig karakter van Slaughterhouse, wordt verder nog benadrukt door de muur die om de wijk is opgetrokken.

Monopolie Aan de andere kant staat de zo zeer geminachte sweeper toch in een soort machtspositie: niemand anders is bereid zijn werk te doen, terwijl dat voor de moslims onmisbaar is. Hij heeft een soort monopolie. En daaraan valt geld te verdienen. Daarbij komt nog, dat niet alleen de mannen werken als sweeper, maar dat ook veel vrouwen meewerken, vooral in het 'droge' werk. De sweepers zijn het uitschot van de samenleving, maar ze behoren niet tot de allerarmsten. Ze beschouwen hun relatief hoge inkomen als het grote voordeel, dat tegen de nadelen die aan hun positie zijn verbonden, opweegt. Dat inkomen is ook een belangrijke reden waarom christenen in de Panjaab besluiten naar de stad te trekken om daar te gaan sweepen. Uitzicht op een hoog inkomen ondersteunt de jongeren onder de christen-Panjabi's met weinig of geen opleiding, bij de beslissing om het beroep van hun ouders op te nemen; het vormt een verleiding voor de jongeren die wèl een opleiding hebben geno-

Kuperus Assurantiën b.v. De vertrouwde zaak, die U kan informeren en adviseren in geval van

ALLE VERZEKERINGEN FINANCIERINGEN AAN- e n VERKOOP HUIZEN EN PRAKTIJKEN BREDIUSWEG 20

6

BUSSUM

TEL. 02159-14641 (4 LIJNEN)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen