VU Magazine 1978 - pagina 98

t ^ magadne 8

goed van de bevolking en haar vertegenwoordigers in Oost-Indonesië te Aan de historische bijlage in de Mo- zijn en is tenslotte ook in conservalukkersnota zijn zeven documenten tieve kring het ongenoegen over de toegevoegd, die betrekking hebben op faits de gestes van de NIT-regering en Oost-Indonesië en de Molukken meer nog over hetgeen Zij niet deed (waaronder helaas slechts één docu- voldoende hoog gestegen, om te verment van na de souvereiniteitsover- wachten dat de Negara Indonesia Tidracht). Verder bevat de nota nog ze- mur van dit parlement geen grote ven documenten, die een indruk geven steun zal verkrijgen. Wanneer Batavia van de correspondentie in de zomer kans ziet de al of niet gewijzigde Dae1950 tussen Nederland en Indonesië rah's voldoende concreet en scherp over het zelfbeschikkingsrecht en de omschreven autonomie te bieden, dan militaire actie tegen de RMS. Goedge- schijnt de verwachting gevestigd, dat kozen stukken, dat wel, zeker voor de de Negara Indonesia Timur door verfijnproever. Maar meer dan een voor- eende krachten van dit parlement ten gerecht is het niet wat geboden wordt. grave zal worden gedragen." Voor het publiek het popje goed heeft Het is jammer dat in de Molukkerskunnen bekijken, gaat het kastje al- nota b.v. dit rapport dat geschreven weer dicht. werd meer dan drie en een halve Wat te zien is, blijkt overigens de maand vóórdat (Oost-)Indonesische moeite waard, want de contouren van troepen van Java naar Makassar werhet oprijzende beeld verschillen aan- den gezonden, niet heeft opgenomen. zienlijk met de voorstelling, die inder- Voor de Nederlandse regering en de tijd in Nederland leefde over de poli- Nederlandse politici moet dit rapport tieke werkelijkheid in Oost-Indonesië toen geen prettige boodschap zijn geen in de Molukken en die bij velen weest. Het was wel de schrille waarwaarschijnlijk nog bestaat. Wat ter- heid, die nog vóór de souvereiniteitsloops onthuld wordt, is dat Nederland overdracht aan het licht trad. zich niet alleen ernstig verkeken heeft Zelfs het parade-paardje van Van op de gevoelens van de bevolking van Mooks deelstatenpolitiek, de deelJava en Sumatra maar op die van bijna staat Oost-Indonesië, bleek een geheel Indonesië. Dit bleek niet alleen kunstmatig geval, zonder levensvattoen de regeringen van de door Neder- baarheid. land opgerichte deelstaten weigerden zonder de Republiek met Nederland te In nog sterkere mate gold dat voor de confereren, maai* ook bij de verkiezin- overige veertien deelstaten, die Negen, die vlak na de Ronde Tafelconfe- derlandse ambtenaren op de tekentarentie in Oost-Indonesië werden ge- fel hadden ontwoipen om de betekenis houden in de laatste maanden van van de gehate Republiek-Indonesia 1949. ,,Bij die verkiezingen was een (Djokja) tot een minimum (middenvrij groot aantal unitaristisch gezin- Java) te beperken. Tot de Oost-Indoden gekozen", zo heet het nog ietwat nesische federalisten, die hun politieterughoudend in de regeringsnota. Er ke functie kwijtraakten in de eerste is een rapport van de gedelegeerde van maanden van 1950behoorden dr. Soude Hoge Vertegenwoordiger van de mokil en ir. Manusama. Ir. Manusama Kroon te Makassar van 15 december werd februari 1950 niet herkozen als 1949, waarin het allemaal nog wat lid van de Senaat van Oost-Indonesië^ waarvan hij ruim een halfjaar voorzitkrasser wordt gezegd. ter was. Soumokil, die minister van ..Wat de republikeinse sympathieën Justitie was in ettelijke kabinetten van aangaat, blijken deze zo sterk aanwe- de deelstaat Oost-Indonesië eri tijdens zig en heeft het federale beginsel zich de RTC nog optrad als waainemend wel zo sterk bewezen geen geestelijk premier, werd niet opgenomen in het

Documenten

in maart 1950 optredende kabinet-Diapari. ,,Alle fracties waren daartegen", vertelt Diapari aan VU-Magazine en als een van de oorzaken noemt hij dat de publieke opinie in Makassar hem verantwoordelijk hield voor de executie van de als vrijheidsstrijder vereerde Walter Mongisidi, terwijl de Ronde Tafel Conferentie al was begonnen. De begrafenis van Mongisidi in Makassar werd een grote demonstratie van Indonesische nationalisten. In het parlement erkende Soumokil op 11 oktober nog Mongisidi te waarderen als strijder voor de vrijheid van Indonesië, doch zijn wijze van strijd niet te kunnen aanvaarden, maar afgedaan bleek de zaak daarmee niet. Volgens waarnemers in het Makassar van die dagen, was Soumokil kwaad dat hij maart '50 niet in het kabinet-Diapari werd opgenomen, evenals de gepasseerde onder-minister van financiën Metekohy. Diapari vertelt VUMagazine dat Soumokil en Metekohy vergezeld van een gewapende deputatie KNIL-Ambonezen alsnog bij hem en president Soekawati een ministerspost kwamen opeisen, maar men had voet bij stuk gehouden. In de weken erna zijn er intensieve contacten tussen Soumokil, onder-officieren van het KNIL en zelfbesturende vorsten en dat loopt uit op een besluit op 4 april 1950 ten huize van Soumokil om gewapend verzet te plegen wanneer de volgende dag Indonesische troepen van het bataljon-Worang zich zullen ontschepen. Dat wordt de coup van Andi Azis, die na tien dagen inzakt omdat de militairen slechts een beperkt doel voor ogen hebben (geen troepen van Java in Oost-Indonesië) en omdat het kabinet-Diapari, hoewel beducht dat de deelstaat zal worden opgedoekt, niet doet wat in het draaiboek-Metekohy staat nl. zich na enige tijd openlijk achter de coup stellen en als laatste fase een onafhankelijke staat Oost-Indonesië proclameren. Vergeefs probeert Soumokil Andi Azis te weerhouden in het vliegtuig naar Djakarta te stappen. Kort daarop

I \

1

f I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen