VU Magazine 1978 - pagina 335

i ^ magazine 25 A'.

1H78

Z£VENDE

N*. 1930

JAARGANG

DE STANDAARD Woensdag 10 JnlL

AboaaameDtspriji p t r 3 mïjtf'uïï: VwrAüuUnlim f2fiü. —ftiiHaAin*fniafn, Inaoa (VM, Saktit Nununen 5 Ct»i * » het Bwrati.

BCBEKL: WanMcaUrut IM, kmatrétm. einamir-mtnu I. H. KMTT.

AihenMÜIB; vu 1 tot S nfell 90 OH; iMl«r« rtgd durfaofca IS Celt; iammttatil moKkia^ ra iid/Ufnm 10 Out ptf ng«L

In de d r i e i ^ r o o t e P r « t e s t a a t se he Bijken, ProlseD, £o<;fland eo de Vereeni^de NUtf», dle,eTeBal8 bet euc, zeer ceacacd vwibcTalklBC ziju, bestaat, viHtr ieder die zalks lerlanet, de mogelijkheid uui /iju kind te zenden naar „een scUoul Met den Bijbel." Ditzelfde is uok bet f eval In de vijf k l e i n e P r o t e s t a n t s e be Konlakjljken ran Zweden, IVodrweKen, Deneiuuken, Wnrteabevi; en Saktten £n alleen in het e«k noc overwelvend Pr«tentaRf»ehe Koninkrijk der Nederlanden beslaat. uitjren««en r««r de rijkere*, éeze •>i;tllJkb«W KUT.

Na petitionnement

Ogenblik rust aan politiek front ,,Een nieuw tijdperk is voor de schoolquaestie ingetreden", schrijft Kuyper op 2 september. Nu de koning de onderwijswet van Kappeyne ondanks het Volkspetitlonnement toch heeft getekend, kan er een ,,oogenbiik van rust" zijn. Voorlopig behoeft de antirevolutionaire gezindte niet meer te proberen om andersdenkenden te overtuigen van ,,ons goed recht". Kuyper wijst een lange, moeizame weg: nu duidelijk is gebleken dat de regerende (liberale) meerderheid niet heeft willen luisteren zullen .,wij eenvoudig beproeven zelf regeerende meerderheid te worden. Alleen voor overmacht, voor stemmenmeerderheid buigt de revolutionair. Het ..üogenblik van rust'" heeft alleen betrekking op de politiek. Op maatschappelijk terrein is er genoeg werk aan de winkel, want ,,de slag die onze scholen dreigt is groot" als de nieuwe wet van kracht wordt. Als gedragslijn beveelt Kuyper aan, dat er om te beginnen niet zo zeer moet worden gestreefd naar het oprichten van nieuwe scholen, als wel naar het verbeteren van de bestaande. Verder moet er worden gewaakt tegen versnippering van krachten. Giften moeten zo veel mogelijk centraal worden afgedragen. Dat e r . .veel, zeer veel" gegeven zal moeten worden spreekt vanzelf. ..Velen, vooral de kleinere man, heeft menigmaal veel reeds gegeven en de zegen van dat geven ondervonden. Maar waar zijn de kapitalis-

ten, die ons geven leeren( . . .). Aan allen vragen wij: geeft ge al wat gij missen kondet? Of tenminste de helft? Of een vierde? Hoeveel opofferingen hebt gij u getroost ten einde de scholen te kunnen steunen?"

Geen vrij man Overigens knoopt Kuyper aan het Volkspetitionnement ook een reeks beschouwingen vast over de positie van de koning. Deze immers had in weerwil van het petitionnement toch de onderwijswet getekend? Kuyper legt uit dat hij niet veel anders kon. ..Hij zit hoog, onze constitutionele Koning! Zóó hoog, dat niemand hem bemerkt, althans bemerken mag. Wel heeft hij volgens de Grondwet eene menigte rechten. Maar omdat de Staten-Generaal verplicht zijn de uitoefening dier rechten te beoordelen en te controleeren en omdat zij zich de hevoe(>dheid hebben aanf^ematigd, den Koning te dwingen in alles en tot zelfs in het onbeduidenste toe, zich te richten naar den wil der Kamermeerderheid daarom bestaan die Koninklijke rechten slechts meer in schijn." Als mens heeft de koning misschien nog wel invloed, maar als koning in ieder geval niet. En omgekeerd bemoeit iedereen zich wel met alles wat de koning doet of laat. Bijvoorbeeld met zijn voorgenomen huwelijk (..Ja zelfs deelen zij hunne verwachtingen meê aangaande de vraag, of de Koning zoo hij huwde

nog kinderen zal verwekkenl"). "Men kan een volk afkeerig maken van zijn Vorst. Maar men kan ook een Vorstenhuis afkeerig maken van zijn Volk!"

Gedonder In Friesland wordt sedert de dagen van het Volkspetitionnement het volgende liedje op straat gehoord:

Wat speelde zich in dejaren die vooraf gingen aan de oprichting van de V U , honderd jaar geleden, zoal af? Net als de vorige maand ook nu weer een greep uit de Standaard. Ditmaal: september 1878

Gjin gedonder! De aid' skoule er onder.' Gjin gedonder, yin geraes . . . De nije skoule bliuwtde hues! (Geen gedonder. De oude school er onder. Geen gedonder, geen geraas. De nieuwe school blijft de baas)

Opmerkelijke gift voor Chr. school De Amsterdamse hoofdonderwijzer N. M. Feringa, secretaris van de commissie die het Volkspetitionnement organiseerde, heeft een brief ontvangen. Hij publiceert haar in De Standaard van 17 september. ,,Daar ik niet weet aan wie ik mij vervoegen moet, als ik iets wil afzonderen ter instandhouding der Christelijke school, zoo heb ik mij tot u gewend, daar u als lid der Commissie voor het Volkspetitionnement bij mij hekend staat. Sedert jaren heb ik achteruitgang in mijne fihantieele omstandigheden en mijn man ook geruimen tijd helaas! Zonder betrekking, daardoor kon ik niet meer. Het is maar z.eer weinig WelEd. Heer, ƒ6,65, zijnde Met tiende gedeelte der spaarpenningen onzer zeven kinderen. Ik hoop WelEd. Heer, dat vele onderteekenaars van het Volkspetitionnement offervaardig mogen worden, het is niet meer als onze Christelijke plicht. Met de meeste hoogachting WelEd. Heer ben ik een onbekend onderteekenaar van het Volkspetitionnement''. ,,M".

De brief werd mij, schrijft Feringa, persoonlijk overhandigd. Ik moet betuigen, dat hij op mij een diepen indruk maakte. Ik vroeg de brengster: .,Is u bekend met de juffrouw van wie deze brief komt?" Uit het eenigszins verlegen antwoord begreep ik. dat de schrijfster voor mij stond. Het volgende gesprek had toen tusschen ons plaats: ,,Is de brief van u ? " Het antwoord was: ,,Nu u daar zoo naar vraagt, kan ik het niet ontkennen". Ik: .,Moedertje, is dat niet te veel voor u? Mij dunkt, gij kunt dat zelf zoo goed gebruiken" - ,,Och. mijnheer, wij wilden zoo gaarne, dat u dit weinige van ons aanneemt" - ..Laat ons het dan op de helft stellen, ik h o u d e r / 3.-van en het andere neemt gij terug. Uwe bedoeling is voor den Heer even goed als uwe gave". - ,,Och. mijnheer, doe u ons het genoegen en houd het toch voor het Christelijke onderwijs" (Daarbij rolden een paar tranen langs de wangen) ..Vrouwtje, ik neem het geld met dankzegging. God zegene de gevers en de gave!"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen