VU Magazine 1978 - pagina 108

¥Ü magazine 18 ruimen van Pinochet (Chili) of Videla (Argentinië) betreft: het is zeer goed mogelijk dat dit weinig uitmaakt, omdat er gewoon een ander op zijn plaats gaat zitten. Het blijft dan een kwestie van zeer vele overwegingen of hetzin heeft zulke mensen uit de weg te ruimen. Het neeft zin als je werkelijk zou weten, dat het regime dan n eikaar zou storten.

Juiste analyse TROMP: Voor mij is het probleem dat de juistheid van de analyse (n.l. over wat er politiek zal veranderen na een terroristische actie) nu w o r d t gekoppeld aan de vraag of iemand politieke terrorist is of niet. Dat zou er dan op neer komen dat wanneer mensen een naïeve, vrij slechte, ontoereikende maatschappij-analyse hebben, op grond waarvan ze handelen, dat ze dan politiek terrorist zouden zijn. Terwijl als ze een goede, effectieve maatschappij-analyse hebben, op grond waarvan ze dezelfde daden bedrijven, dat ze het dan niet zouden zijn. De term „politiek terrorist" mag niet afhankelijk zijn van de juistheid van de maatschappij-analyse.

Direkt-indirekt LANGEMEIJER: Het gaat mij niet zo zeer o m de juistheid van de analyse, maar o m de vraag van de direkte of indirekte werking. Het verschil is dit: als Stauffenberg zijn doel bereikt had, dan mogen w e aannemen dat het ineens was uitgeweest met het Derde Rijk, terwijl terrorisme, dat werken moet via de vrees die w o r d t opgewekt, op enigszins veelvuldige schaal moet worden herhaald. Dan moetje niet één, maar een heel stel rechters doodschieten. Er is naar mijn idee toch wel een verschil.

Ingewikkeld DELFGAAUW: Ik zou het probleem nog w a t ingewikkelder willen maken. Stauffenberg wilde voorkomen dat nog enkele miljoenen mensen meer zouden omkomen dan er al omgekomen waren en hij w o r d t - naar mijn mening t e r e c h t - als een gerechtvaardigd doder, of meer dan dat: als een hetd, beschouwd. Maar laten we nietvergeten dathelemaal aan het beginvan hetnationaal-socialisme al de beroemde aanslag is geweest op Hitler in de Münchener Braukeller. Als die aanslag gelukt was, dan waren de miljoenen joden gespaard gebleven, die al o m het leven gekomen waren, toen Stauffenberg zijn aanslag deed. Toch zou de pleger van die aanslag, als hij toen was geslaagd, waarschijnlijk over heel de wereld als een misdadiger zijn beschouwd. Maar die man zou hebben voorkomen datzeven miljoen joden werden gedood en al die anderen.

„Politiek geweld" BIANCHI: De moorden „terreur" en „terrorisme" voorden naar mijn gevoel al te vaak onkritisch gebruikt. Wat bedoelen w e er precies mee? Toen de Nederlanders in 1 598 voor het eerst naar Indonesië gingen was dat een terreurdaad van de eerste orde en w e hebben er driehonderd jaar lang metterreur gezeten. Wat is terreur? Is het Pinochet of de aanval op Pinochet? Ik ben er voor, geen voorbeelden aan te halen uit de historie of uit andere landen. Tegelijkertijd stel ik voor, het w o o r d terrorisme niet meer te gebruiken; niet meer te gebruiken voor mensen die toevallig niet de beschikking hebben over staatsapparaten, ook niet meer te gebruiken voor mensen die wél de beschikking hebben over een staatsapparaat. Ik ben meer dan een ander tegen terreur: ik sympathiseer met geen enkele v o r m van terreur, door wie die ook w o r d t bedreven, of hij nu formeel is erkend of niet.

Beter zou zijn de term „politiek geweld" te gebruiken. Die is misschien beter bruikbaar wanneer je probeert binnen te dringen in het denken van degenen die met geweld proberen een staatsvorm te veranderen. Heel vaak stellen ze zichzelf gelijk aan de staat. Soms klinkt dat zelfs een beetje ridicuul, is het een caricatuur van denken over menselijke verhoudingen. Want het zijn volkomen machteloze mensen die zich dan toch gelijk stellen aan de staat.

Waarom juist nu terronsme-golf Wat kan worden gezegd over de oorzaken van het terrorisme? Onder andere dit: „Het geestelijk klimaat verklaart het meest" (prof. Langemeijer). En dit: „De beschikbaarheid van wapens is de eerste verklaring" (dr. Tromp). LANGEMEIJER: Hoe komt het dat in bepaalde tijden er wel terrorisme is en in andere tijden niet? Toestanden waarbij een aantal mensen, ziedend verontwaardigd geworden zijn, zijn er in de loop van de geschiedenis vaak geweest. De hele negentiende eeuw heeft wat het lot van de arbeiders betreft, schreeuwende wantoestanden te zien gegeven en toch maar heel weinig terrorisme. De golf (anarchistische terreurdaden) om en nabij 1900 was inderdaad door de ellende van de arbeidersklasse geïnspireerd, maar is op een zeker ogenblik begonnen en op een ander ogenblik geëindigd, zonder dat daar eigenlijk een duidelijke reden voor te vinden is. Men kan zeggen: terrorisme veronderstelt in de eerste plaats een grote ontevredenheid; in de tweede plaats het gevoel dat men met zachtere middelen aan die ontevredenheid geen eind kan maken. Dat gevoel kan ook wel in een democratie bestaan, namelijk wanneer men overtuigd is, dat men altijd in de minderheid zal blijven, en wanneer m e n een tijdlang ondervonden heeft dat er met zachtere middelen niks te bereiken is. Verder kun je ook aannemen, dat een gunstige gelegenheid terrorisme in de hand kan werken. Nu geloof ik, dat werkelijk gunstige gelegenheden, gelegenheden waarbij de terrorist werkelijk kan hopen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen