VU Magazine 1979 - pagina 8

1^ niagame 6

partij, Schmelzer, ging zelf niet in het kabinet zitten. Daardoor kreeg je die enorme kortsluiting, in 1977 had je ook zoiets, het amendement van het CDA over de grondpolitiek, van De Bekker. Dat was volstrekt in strijd met de afspraken die in 1973 gemaakt waren. Nu hadden Van Agt en Van der Stee niet de mogelijkheid om de druk op de ketel te verlichten bij de fractie. Ze konden zo nu en dan slechts als buitenstaanders in de fractievergaderingen aanwezig zijn. Inderdaad, het is de vraag of Van Agt dat gewild zou hebben, die druk van de ketel.

Scheuring ..Het recht om de kamer te ontbinden, daarvan maken de regeringen vaak een onzuiver gebruik. Het wordt niét gebruikt om een bepaald kabinetsbeleid tot inzet van verkiezingen te maken, maar om uit een impasse te komen. Een impasse, ontstaan uit een confrontatie met de kamer of uit conflicten binnen de gelederen van het kabinet. Cals had in "66 rustig kunnen blijven zitten in plaats van z'n ontslag aan te bieden. Hij kon dan z'n beleid tot inzet van de verkiezingen maken. Maar dat zou tot een scheuring in de partij geleid hebben, vóór of tegen Schmelzer. Die scheuring is er later evengoed gekomen, met de radicalen. In 1972 had Biesheuvel het ook kunnen doen. Na de breuk met DS "70 gewoon blijven zitten en als vierpartijenkabinet doorgaan, een minderheidskabinet ja. En het dan eventueel op verkiezingen laten aankomen, vóór of tegen de regering. Maar de koningin consulteerde de fractievoorzitters die ontbinding van de kamer adviseerden. In het verre verleden is ooit nog wel eens een bepaald kabinetsbeleid tot inzet van kamerverkiezingen gemaakt. Dat was in 1894. over het kiesrechtvraagstuk. Het ging om het beleid van Tak van Poortvliet. De Takkianen en de anti-Takkianen, dat liep door alle partijen heen. Meteen kreeg je overal scheuringen, van de ARP

Van Agt: Premier én parlementariër (Foto: Steye Raviez)

splitste zich de vrij-Anti Revolutionairen af. later de CHU. binnen de liberale partij ging het scheuren, je kreeg de Oud-Liberalen, de Liberale Unie, noem maar op.""

S.I.E.K.

mer een kiezersvergadering toegesproken , echte partijen had je toen nog amper.'" ..Na Groen heeft in AR-kringen het dualisme ook postgevat. Abraham Kuyper die een tegenstelling maakte tussen de overheid en de andere maatschappelijke kringen. Soevereiniteit In Eigen Kring, hè. De statelijke versus de niet-statelijke samenlevingskringen, die vertegenwoordigd waren in de Staten-Generaal. De Staten-Generaal als spreekbuis van het volk naar de overheid toe. een zelfstandige Staten-Generaal. Dié opvatting is nu overigens allang verlaten in AR-kringen. maar de kern van het dualisme, de zelfstandigheid van de fractie, de partij ten opzichte van de regering, is er nog steeds."

Voor Koekoek gaat de wortel van alle kwaad, het dualisme dus. nog verder terug in het verleden. Tot aan het begin van onze parlementair-constitutionele jaartelling, bij het eerste optreden van Thorbecke als minister-president. Koekoek: ,,Als Thorbecke in 1849 zijn zetel in de kamer zou hebben behouden toen hij minister werd, zou er geen haan naar gekraaid hebben. Iedereen zou het verder ook gedaan hebben. Nu zei Thorbecke: de Staten-Generaal hebben een eigen taak en de ministers hebben een eigen taak, dat moet ge- Monisme scheiden blijven. De Staten-Generaal De opgesomde moeilijkheden van ons hebben, naast de wetgevende, een parlementaire stelsel, de vaak uiterst controlerende taak. De ministers kun- moeizame gang van zaken bij de kabinen zichzelf niet controleren. Daarom netsformaties, de kritische houding stapte Thorbecke uit de kamer toen hij die de fractie ten opzichte van haar het kabinet inging. Hij kreeg toen nog eigen regering aan de dag legt, onopflink wat oppositie van Groen van houdelijke strubbelingen binnen de Prinsterer. Die vond dat een kabinet coalitie, dat lijkt ons nu de al dan niet en de partij waarop het steunde, of onplezierige bijverschijnselen van ons partijen. . . niet als los zand aan elkaar meerpartijensysteem, overigens niet hingen. zó verwerpelijk. En een keuze tussen Volgens Groen bestond er wel degelijk ons dualisme en het monisme zoals in een belangrijke band tussen de fractie Engeland, met dat schrale tweepartijen de ministers. Dat is ook de functie •ensysteem en een districtenstelsel van de politieke overtuiging, of la'k waarbij de Liberals wel uiterst onezeggen van de partijbinding over en venredig vertegenwoordigd zijn, lijkt weer. Thorbecke miskende de functie ons niet zó moeilijk. Het, met een vavan partijen, in zijn hele politieke riant op een bekend adagium, 'right or loopbaan heeft hij bijvoorbeeld nim- wrong, my government' dat daar door

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen