VU Magazine 1980 - pagina 378

Vü MAGAZINE 68 ze daar en zoals ze hier plaatsvonden. In beide gevallen (Kempen en ZuidItalië) is er sprake van door de Romeinen overwonnen volkeren. De kennis die je daarover opdoet, kun je vergelijken met diezelfde gebieden nu: nog steeds is Zuid-Italië een ekonomisch achtergebleven en leeggezogen gebied. De Kempen hebben er in Nederland ook nooit helemaal bij gehoord. Pas in de laatste tientallen jaren is de welvaart er verbeterd. Daarmee sluit ons onderzoek aardig aan op een onderzoek van de VU-antropologen, die studie maken van de integratie van de Kempen in de Nederlandse politieke en sociale strukturen in de negentiende eeuw. Ook hier kun je weer vergelijkingen trekken: in de Romein^ t i j d kregen de Kempen te maken met de politieke en sociale strukturen van Rome - en in de negentiende eeuw met die van Den Haag'". ,,Maar het gaat nog verder", vertelt drs.~Slofstra, ,,de archeologische gegevens maken ook een vergelijking mogelijk met de akkulturatie van tal vaï^^twikkelingslanden aan de Europese kuituur"". In december (J8 en 19) is er op de VU een symposium over ,,romanisatie en alikuitiiratic''. Tezijnertijd hopen we u daar meer van te vertellen.

Van schep tot studeerkamer Drs. Slofstra onderscheidt drie fasen in het archeologisch veldwerk. De eerste is het veldwerk, het opgraven zelf. De tweede is het vormen van het historische beeld dat daaruit oprijst. De derde fase is ,,het loslaten van sociale en geschiedkundige procestheorieën"" op het historische beeld. Dit laatste is het ingewikkeldste en meest hypothetische onderdeel van de archeologie. De geschiedenisboeken in het onderwijs rijmen niet meer zo goed met de uitkomsten van de hierboven geschetste ,,drie-fasenstruktuur" waarmee de nieuwe generatie archeologen werkt. Een goede popularisering is dan ook een belangrijke vereiste in de archeologie, maar helaas ontbreekt het daar nog vaak aan. Hoe moeten we ons de romanisatie van het Nederlandse gebied voorstellen'? Drs. Slofstra: ,,De vergelijkende archeologie kan in de gebieden die door de Romeinen onderworpen zijn, van Nederland tot het Midden-Oosten,

steeds het volgende beeld schetsen. De Romeinen vallen een gebied binnen met voornamelijk militaire doel-, einden. Er zijn weinig tot geen kontakten met de plaatselijke bevolking. In een tweede fase zuigen de Romeinen het land leeg met een uitgekiend belastingenstelsel, gedwongen dienstphcht en ekonomische uitbuiting. Vervolgens zie je dat er verzet losbreekt onder de plaatselijke bevolking (twee voorbeelden: de joodse revolutie in 66 - 70 met de verwoesting van Jeruzalem en de Bataafse opstand onder Juhus Civilis in 69 - 70 /FST). De Romeinen slaan dergelijke opstanden genadeloos neer maar volgen daarna de regels van een verfijnd psychologisch spel van ,,realpolitik"". De onderworpenen worden op taktische wijze tot aanvaarding van de situatie gebracht met als gevolg dat de verdere integratie vrij soepel verloopt en een tijdperk van rust en orde aanbreekt"". De opgegraven villa in Hoogeloon maakt z'n geschiedenis in deze laatstgenoemde fase.

Botswana is afhankelijli vanZuid-Afrika, voor bijna al zijn importen. De export gaat naar, of via Zuid-Afrika. Een grool deel van de gezinsinkomens wordt duur verdiend. Hiervoor zijn geografisclie. Iiistoriseiie. politieke en ekonomiselie redenen. Botswana is een satelliet van Zuid-Afrika. helialve op staatkundig-politiek terrein. Een arme satelliet, overigens, ondanlis een snel stijgend bruto nationaal produkt. Een derde van de bevolking leeft beneden het bestaansminimum . Mijn voiige blief besehreef, iioe dit is ontstaan. Nu wil ik een paar hedendaagse problemen en samenhangen beschrijven, die de omvang van die armoede mede bepalen. Een derde van de gezinnen is arm. Wat i.s het ..profiel" van z.o'n gezin? Een gering en onvoldoende inkomen (in natura én in geld); vaak is er wel een akker om te bewerken, maar deze is dan te klein, en bovendien ontbreken de middelen om de akker zelfstandig te bewerken (trekdieren. ploeg, enz.): zelfs in goede jaren wordt er niet meer geoogst dan een derde van wat er nodig is: de jonge mannen zijn vaak afwezig, in Zuidafrikaanse mijnen, afzoekend naar werk in de hoofdstad. De armste helft van deze gezinnen leeft vooral van het verzamelen van natuurprodukten. en van giften of hongerloontjes van rijkere famiheleden in de stad of in het dorp. Bijna driekwart van het inkomen van deze armste helft is inkomen in natura. Als gezegd, vaak gaan gezinsleden erop uit om werk te zoeken. Dat wordt evenwel steeds moeilijker. Een derde van de werkgelegenheid in 1978 werd gevonden in Zuid-Afrika, en dat land iS bezig deze bron van werk en geld zo snel mogelijk droog te laten vallen als reaktie op de eigen stijgende werkloosheid. Er is dus veel armoede en de kans op toeneming ervan is groot. Eén strukturele oorzaak ervan is al aangegeven: de afhankelijkheid van Zuid-Afrika. Een andere is: de ongelijke toegang tot de in Botswana aanwezige hulpbronnen en voorzieningen. Tenslotte: men kan zich afvragen, of hel gevoerde ontwikkelingsbeleid niet eigenlijk een ontwikkeling stimuleert die aan de oorzaken van de armoede voorbijgaat. Over elk van deze drie punten een paar opmerkingen.

De hoop van de archeoloog Overigens vinden enkele andere VUarcheologen die VU-magazine op het opgravingsterrein spreekt, de archeologische arbeid in zuidelijker streken als Italië opwindender dan in ons eigen land. Het verleden is daar vaak veel tastbaarder aanwezig en de vondsten zijn spektakulairder, ,,maar hopen blijf je altijd"". Slofstra" s droom is het vinden van inskripties in Hoogeloon die belangrijke vragen over de bewoners en de geschiedenis van het bouwwerk kunnen oplossen. Begin september worden de opgravingswerkzaamheden gestaakt. Dan komt tevens een eind aan de aardige tentoonstelling in het plaatselijke kafé van Hoogeloon, waar zo'n honderd mensen per dag de gevonden voorwerpen kwamen bezichtigen. Begin september weet u ook of minister Gardeniers tijd heeft gevonden voor een bezoek dat zij in principe toegezegd had. U bent altijd van harte welkom bij de opgravingen van de VU-archeologen. die met alle plezier even hun werkzaamheden onderbreken om u rond te leiden, mits u niet buiten hen om het eigenlijke opgravingsterrein betreedt. Belt u even met het Archeologisch Instituut (020-5483040) voor informatie over waar wordt opgegraven en het hoe en wat. (FST) •

De pil is fraai verguld De afltankelijkheid van Zuid-Afrika uil' zich op vele manieren. De regering is afhankelijk van het Zuidafrikaanse hediijfsleven voor de ekonomische ontwikkeling zoals deze uit haar strategie voortvloeit. De armen verdienen er hur geld. De rijken zijn ervan afhankelijk omdat daar immers de fabrieken staart die de Botswaanse winkels voorzien var goederen (van melk tot auto's en alk" wat daartussen zit). Trekarbeid en douane-unie: dat zijn de riemen waarmet Botswana omkneld wordt door Zuiü\

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen