VU Magazine 1980 - pagina 72

kend voor beide organisaties Is een sterke discipline. De emancipatie van de kleine iuyden is door de duidelijke leiding - van - bovenaf bevorderd. Zo functioneerde de A.R.-fractie in de Tweede Kamer als een gesloten blok, iets ongewoons in die tijd. Kuyper gebruikte voor de partij graag beelden, aan het leger ontleend: hij was zelf dan de generaal. Maar officieren waren er verder weinig. In de regionale bladen werd in het voetspoor van De Standaard de plaatselijke politiek besproken. Ook de plaatselijke verenigingen vervulden in de emancipatie een belangrijke functie. Op de jongelingsverenigingen werd ijverig gestudeerd op de vragen rond kerk, staat en maatschappij. Het opkomend socialisme werd fel bestreden: Kuyper wilde de arbeiders in de kerk houden. De spoorwegstaking van 1903 heeft echter de arbeiders van Kuyper vervreemd: als minister stelde hij de zogenaatTide „worgwetten" op, die dergelijke stakingen moesten voorkomen. Na 1905 werd de invloed van Kuyper steeds kleiner: men bleef hem eren als de voorman, maar jongere krachten namen de leiding over. Op alle terreinen kwamen naast de Vrije Universiteit eigen organisaties voor de zonen en dochters van de kleine Iuyden: een Christelijke vakvereniging, de Christelijke radiovereniging, de Christelijke Boeren- en Tuindersbond, enz. Rond 1920 was daarmee een aantal doelstellingen bereikt. Men heeft Kuyper wel de profeet genoemd, de eman-

cipator: hij maakte de mensen mondig en streefde er naar, dat hun positie werd verbeterd. Colijn,zijn opvolger op politiek terrein en ook een rol van betekenis spelend binnen de VU, was meer de consolidator, het type van de regent, die de verworvenheden met vaste hand beheerde. Binnen de eigen kring heerste een gevoel van veiligheid en daardoor bestond er een zekere afweer tegenover alles was daar buiten viel. En dit leidde er gemakkelijk toe, dat het eigene werd vereenzelvigd met het echte, het enig ware. Vooral in de Gereformeerde kerken heeft dit besef in de jaren twintig en dertig diep wortel geschoten.

VU: nóg honderd jaar? In 1965 schreef H. Algra een boek met de titel: Het wonder van de negentiende eeuw. De schrijver vertelt het verhaal van de kleine Iuyden: hun ontwikkeling in de samenleving tot een groep, die tot een zegen voor ons volk werd. Hij wil dit wonder beschrijven zegt hij, voordat sociologen en psychologen zich meester maken van deze geschiedenis en het wonder zullen uiteenrafelen en verklaren. Zij zouden de geschiedenis verstandelijk benaderen, rationaliseren en daardoor het wonder wegwerken. Er zijn inderdaad kort na 1965 een paar boeken over de geschiedenis van de kleine Iuyden en hun voormannen geschreven. De schrijvers zijn afkomstig uit het milieu van de VU. In de wetenschappelijke benadering komen veel facetten van

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen