VU Magazine 1980 - pagina 259

nJ magazine 37 •jigen akkers geploegd hebben. Bovendien moet het ook nog geregend hebben. Fn feite wordt er na een goede nui keihard gewerkt. Zelf heb ik meeicmaakt. dat er dan soms dag en nacht jn het hele weekend. wordt geploegd letterlijk tot de tractor het begaf. Ik //eet dus niet of het mogelijk is. het ploegen over de hele linie erg te vervroegen.

Onkruid Onkruid-vrijhouden. Dat betekent óf oen gigantische hoop arbeid, of machines voor planten en wieden. Of; chemische bestrijding. Voor geen van deze methodes is bij de meeste boeren voldoende geld aanwezig. Wel zou misschien een efficiëntere inzet van de lanwezige arbeidskracht binnen het 'iezin (overigens vaak te geringj, mogelijk zijn. .Maar dan zou eerst gedemonstreerd moeten worden dat die •:xtra-inspanning ook resultaten heeft 'Zie hieronder).

Beter zaad. F>e boeren m zuidBotswana hebben er dit seizoen maanden op zitten wachten. Het was 'jr gewoon niet. Tenslotte plantten ze maar wat anders. Een ander probleem met sommige van die zaden is, dat als je uit de (X)gst ervan een deel afzondert (jm het volgende seizoen weer te zaaien, je uit dat zaad vrijwel niets kunt

Regen l.n dan is er nog de enorme afhankelijkheid van de schaarse regenval. Elk jaar is het voor de boeren wéér een enorme beslissing cjf zij wei zullen ploegen. Zal het regenen? Zal het blijven regenen? Zal het voldoende blijven regenen? Zo niet, dan is alle geinversteerde moeite, energie en geld. voor niks geïnvesteerd. Vorigjaar bijvoorbeeld, heeft het in Botswana heel weinig geregend. Daardoor is er om te beginnen minder geploegd dan in het goede jaar ervóór: zo'n 4(>% minder in .,mijn' district. Rampzaliger nog, was het effect op de oogst: deze viel per geploegde hectare terug met HfY/r. Met mensen praten over méér en éérder ploegen, heeft soms iets cynisch. Hen vrouw vertelde me. dat ze geld had moeten lenen om te ploegen, zo'n htmderd gulden. De droogte had haar oogst verwoest en ze kon dus haar schuld niet afbetalen. Ze wist geen raad. want daardoor zou ze het volgende seizoen ook niet meer kunnen ploegen, of ze wilde of niet. Z o n vrouw opzadelen met verhalen over kunstmest en vroeg ploegen, is stenen geven voor brood. Er is uitgerekend dat. om een opbrengst van twee tot drie keer zoveel als nu te halen, een Ixjer acht keer zo hoge kosten moet maken (die kosten zouden dan wel kunnen worden ge-

elke ondernemer zijn wmst moet maximaliseren, maar dat onder gegeven omstandigheden elke ondernemer ueheel onwetend het algemeen belang vergroot door alleen zijn eigen belang te behartigen. Dat moge economisch niet kloppen, maar dat neemt niet weg (Jat het Smith ging om dat algemeen belang. En dat bestond voor hem in de overv/inning van de armoede van de werkende armen. Over de geldzucht van de rijken spreekt .Smith zeer laatdunkend. Zelfs marxisten erkennen dat tegenwoordig. Ze eren hem als de

man die Marx bracht op de theorie van de meerwaarde. Was er dan helennaal geen relatie tussen kapitalisme als systeem van grof winstl>ejag en christendom? Jazeker wel. In mijn proefschrift heb ik laten zien dat het theologi.sch utilisme grof winsthejag ideologisch heeft gelegitimeerd. Theologisch utilisme is de religieuze variant van het hedonistisch utilisme van .Jeremy Bentham. Het heeft niets te maken met puritanisme en alles met e«n verwaterde vorm van deïsme, ofwel met praktisch atheïsme.

Kunstmest Met kunstmest kun je op papier en proefveldje. geweldige opbrengstverhogingen boeken, maar in de practijk van alledag ligt dat niet zo gemakkelijk. Het is lang niet altijd en overal te krijgen: het is vreselijk duur: het werkt alleen mtiar als er ook regen valt (zie hieronder).

Zaad

im

oogsten. Hn dat weten veel boeren niet. Hr werd in de krant en over de radio wel veel voor gewaarschuwd, maar de vraag is. hoeveel boeren zo worden bereikt. Veel van die verbeteringen werken ook pas echt als ze in combinatie met andere worden toegepast. Stapsgewijze omschakeling op zich zal daardoor lang niet altijd tot duidelijk zichtbare resultaten leiden. Veel van die verbeteringen kosten bovendien geld. hn dat is er meestal niet.

dekt uit de verkc>opopbrengst). Maar regelmatig zal die bcjer van die gemaakte kosten geen cent terugzien, door te geringe regenval. Geen wonder dat. onder zulke omstandigheden, mensen niet geneigd zijn veel geld en tijd te besteden aan akkerbouw, ul.s ze daarover al kunnen beschikken. Kans op droogte maakt, dat mensen ri.sico's gaan mijden - het loonde al zo vaak niet de moeite. ..Dan maar naar de stad. voor een baantje: dan maar naar Je mijnen in Zuid-Afrika. Maar baantjes worden al even schaars als geld en regen. fJ)an maar ondersteuning viahet Wereld Voedsel Programma." Armfiede Voor hun lol zitten de meeste boeren hier niet onder de boom. geloof ik. Lang niet altijd, tenminste. Keiharde milieu-omstandigheden. gebrek aan kennis en informatie, armoede - dat zijn de redenen waarom akkerbouw in Botswana nog steeds een uitzichtsloze zaak lijkt. Voor verbeterde landbouwtechnieken ontbreekt bij de boeren vaak het geld: Het klimaat maakt investeringen in de akkerbouw bovendien uiterst riskant. Wat landbouwkundigen weten, hoeft nog niet altijd bij de boeren bekend te zijn. Met ontwikkelingssamenwerking wordt beoogd (o.a.) om aan de armoede en de kennisachterstand te werken (vaak met averechtse resultaten, maar dat is weer een ander verhaal). De volgende brieven wil ik proberen iets meer te schrijven over de armoede in Botswana: wat zijn de historische achtergronden ervan, welke mechanismen maken dat ze nog bestaat, wat zijn de kansen om eruit te komen.

In het begin van zijn overpeinzingen zegt Dr Haan dat de beste remedie tegen de identificatie van christendom met kapitalisme historisch denken is, want histonsch denken is kntisch denken. Zo is het maar net. Het kan niet kritisch genoeg zijn. Anders knjgen we legendevorming. De legende van het oorzakelijk verband tussen puritanisme en kapitalisme is zeer hardnekkig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen