VU Magazine 1983 - pagina 483

„Madrid" op de vu (ACU/VU) daarna de Ierse voorzitter aan de beurt kwam. Het Oostblok wilde slechts aceoord gaan met het aanblijven van de Hongaarse voorzitter. Geen koffiepauzedus. De impasse werd opgelost door de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken die, wijzend op zijn mandaat van Belgrado om op 11 november de bijeenkomst te openen de afgevaardigden uitnodigde hierbij aanwezig te willen zijn. De zitting werd verdaagd en om twintig voor twaalf kon de minister zijn gang gaan, zodat de honderden journalisten die de hele dag hadden gewacht nu getuige konden zijn van het grote historische gebeuren dat na drie minuten al weer was afgelopen. Natuurlijk zijn het altijd politieke zaken die via procedurele debatten worden uitgevochten. In deze episode ging het vooral om de Sowjet-eis alvast bij voorbaat de nagestreefde Europese Ontwapeningsconferentie (EOC) binnen te halen: zonder deze EOC ook geen nieuwe vervolgbijeenkomst. Een compromis op dit punt bleek gevonden te kunnen worden in de aanhechting van een verklaring van de voorzitter aan de besluiten van de voorbereidende bijeenkomst. Een tweede heet hangijzer betrof de interpretatie van de boven aangehaalde ingewikkelde zinsnede over de twee taken van de bijeenkomst. Het Westen meende dat bij voorbeeld vooral de Sowjet-Unie nogal wat op de kerfstok had wat betreft de mensenrechten (,,Helsinki-monitors" en andere dissidenten, aspirant-emigranten) of de invasie in Afghanistan. Dat wilde men uitgebreid ter sprake gebracht zien zonder afgeleid te worden

vu-Magazine 12(1983111 december 198E

door nog meer papieren goede voornemens. Het compromis werd ook hier gevonden in een verklaring van de voorzitter die namelijk stelde dat de bewuste zin twee aparte elementen bevatte (ook al was er geen optische scheiding meer), terwijl in het tijdschema werd vastgelegd dat het implementatiedebat zes weken zou duren met in de laatste week reeds gelegenheid tot het bespreken van nieuwe voorstellen. Overigens, wat er ook op papier moge zijn gezet, het impiementatiedebat ging door tot op de laatste dag van de conferentie. Gezien de consensusregel is er niets of niemand die dat kon tegengaan. Met de opstelling van het slotdocument bleek het minder vlot te lopen. De officieel daarvoor aangewezen organen hebben, op één uitzondering na, nooit een zin op papier gezet. Op 5 maart 1981 was er dan ook nog geen enkel uitzicht op een vlotte aanvaarding van een slotdocument. Niettemin, de NNA-landen, die zich tussen de

En toen was er koffie... blokken in zagen geplaatst, deden hun best om hun makelaarsrol naar behoren te vervullen en in de loop van 1981 werd er vooruitgang geboekt in een reeks gecreëerde informele organen. In december 1981 leek het er zelfs op dat er inderdaad overeenstemming gevonden kon worden overeen tekst. Het afkondigen van de staat van beleg

in Polen gooide hier echter roet in het eten en leidde tevens tot een tweede procedurele episode na het kerstreces. Het toeval wilde dat na Nederland als laatste voorzitter in december volgens het gevolgde Franse alfabet na het reces op 9 februari 1982 Polen zou volgen. De ministers van Buitenlandse Zaken van verscheidene landen hadden al aangekondigd dat ze persoonlijk in Madrid uitgebreid hun visie op de toestand in en rondom Polen wilden toelichten. Wie diende echter de sprekerslijst bij te houden, Nederland (volgens de regels met voorzitterstaken belast tot 9 februari) of Polen als nieuwe voorzitter? Met het samenvoegen van beide sprekerslijsten bleek dit probleem nog uit de wereld te kunnen worden geholpen, maar nu rees er een nieuw probleem. Het programma voorzag slechts in een ochtendzitting, niet in een middagzitting. Om een uur 's middags stonden er nog dertien namen op de lijst, waaronder die van zeven ministers. De Poolse voorzitter vond het echter nu wel genoeg, daarmede de vraag creërend of er nu consensus nodig was voor het beëindigen dan welhetvoortzetten van de zitting. Voor beide mogelijkheden was er uiteraard geen consensus te vinden met als gevolg een proceduredebat. Normaal wordt de sprekerslijst afgewerkt, betekende dit nu een Poolse staat van beleg voor de CVSE? Voor het eerst in de geschiedenis weerklonk er een spontaan applaus onder de diplomaten (niet van allen natuurlijk). Uiteindelijk besloot de NAVOgroep in een koffiepauze maar een eind te maken aan de vertoning, zodat er nu officieel een consensus was bereikt over het sluiten van de zitting. Vanzelfsprekend was het achterliggende doel van het Oostblok het voorkomen van uitgebreide pijnlijke beschuldigingen aan het adres van Polen en de Sowjet-Unie. Met zijn optreden bereikte de Poolse voorzitter nu echter een averechts effect, namelijk veel meer ongewenste publiciteit over ,,het debat over de Poolse kwestie' . De Poolse kwestie leidde eveneens tot een derde Kafka-achtige situatie, het Westen wilde namelijk een duidelijk signaal geven dat zolang de Poolse toestanden voortduurden er geen normale zaken op papier te doen vielen. Men zag dan ook meer in een langdurig zomerreces met hoop op een beter klimaat later. Nu kan men natuurlijk met een veelbetekend zwijgen verdere medewerking weigeren, maar met de consensusregel kan men niet zomaar eenzijdig opstappen. De crisis brak uit op vrijdag 5 maart 1982

405

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen