VU Magazine 1983 - pagina 79

Illusies ^ Frank Boddendijk Ik weet natuurlijk niet of u daar ook wel eens last van hebt, van mensen die over de werkelijkheid met hoofdletters praten. Zelf kan ik daar niet zo goed tegen en de laatste jaren nog minder. En dat terwijl op mijn werkterrein, de VU, menig collega een wijs woord weet te zeggen over die werkelijkheid met hoofdletters, ofwel de enige, dan wel enig juiste werkelijkheid; en zelfs gedurende lunchpauzes wordt die werkelijkheid niet met rust gelaten. Als de gesprekken weer eens het zeer geleerde niveau evenaren, dan denk ik wel eens jongens — want er werken bij ons geen zeer geleerde meisjes — als jullie het dan met zijn allen zo goed weten, waarom pakje die werkelijkheid met hoofdletters niet eens echt aan en stop hem voor mijn part in een oude hoededoos? Maar dan realiseer ik mij dat ik erg oneerbiedig denk over mensen die dagelijks God loven, of op andere wijze kenbaar maken dat ze weliswaar begrijpen waar het op deze wereld allemaal om draait zonder dat zij zich daarop willen beroemen. Toch knaagt het wel, die werkelijkheid met hoofdletters. Want zelfs thuis achtervolgtdie me, ten minste wanneer ik het journaal dan wel een actualiteitenrubriek voor de televisie volg en ik de ene professor na de andere hoor vertellen over die werkelijkheid en vooral over wat er in die werkelijkheid mis is. En als er toevallig geen professor voor handen is dan zijn er legio doctorandussen beschikbaar

vu-Magazine 12(1983) 2 februari 1983

om hun 10,20 of desnoods 30 % meer lichtte laten schijnen over hettafelkleed, ofwel die ene werkelijkheid waarover alom geschreven en gepraat wordt en waarmee het dus volslagen mis is. Als simpele ziel vraag ik mij dan wel eens af hoe het mis kan zijn met de werkelijkheid als die werkelijkheid inderdaad die ene en enig juiste werkelijkheid met hoofdletters is. Als dat inderdaad het geval is, dan kan er toch niets mis mee zijn? En als er iets mis mee zou zijn, dan is er niet iets mis met de werkelijkheid maar dan is de werkelijkheid zelf mis, of niet natuurlijk. Maar deze redenering geldt alleen in het geval dat er slechts één ondeelbare werkelijkheid zou zijn. En toevallig is dat nu niet het geval; althans voor zover dat wél het geval is, kunnen wij die werkelijkheid niet kennen en zijn onze opvattingen over die werkelijkheid slechts vage weerspiegelingen ervan, zoiets als de schaduwen op de muren van een grot. Over dit onderwerp heeft Kafka onder de titel,, Voor de Wet"een interessant verhaal geschreven. In dat verhaal komt een man van het platteland naar de wet en vraagt aan de poortwachter toegang tot die wet. De poortwachter vertelt hem dat hij op dit moment nog niet naar binnen mag. De man gaat bij zichzelf te rade en vraagt dan of hij later misschien toegelaten zal worden.,,Mogelijk", zegt de poortwachter, ,,maarnunogniet". Daar de

deur die naar de wet voert zoals gebruikelijk openstaat, probeert de man naar binnen te kijken. De poortwachter moet lachen en zegt,, Als het je zo trekt, probeer dan ondanks mijn verbod naar binnen te gaan. Bedenk echter wél dat ik machtig ben, hoewel ik de minste onder poortwachtersben. Van zaal tot zaal staan poortwachters, de ene nog machtiger dan de andere. En de blik van de derde poortwachter kan zelfs ik al niet meer verdragen. "Zulke moeilijkheden had de man niet verwacht; de wet zou toch te allen tijde voor iedereen toegankelijk zijn? Toch besluit hij te wachten totdat de poortwachter hem toegang zal verlenen tot de wet. In de loop der jaren geeft hij ai zijn goederen aan de poortwachter om deze milder te stemmen. Ondanks het feit dat hij onomkoopbaar is, accepteert de poortwachter deze gaven ,,zodat je ervan overtuigd kan zijn datje alles gedaan hebt watje kon doen om toegelaten te worden."

is, antwoordt hij,,I-lier kon niemand dan jij toegang krijgen, wantdez^ ingang was alleen voor jou bestemd. Ik ga nu en sluit hem." Nu hoop ik maar nietdatu denkt dat ik nihilist ben geworden, zo iemand die nergens meer in gelooft omdat toch alle wegen naar Rome leiden en dat daarom iedereen maar op zijn eigen wijze zalig moetworden. Misschien vertel ik u later iets over mijn werkelijkheid, al zaldatverhaal minderop een sprookje lijken dan wat ik nu verteld heb. Voorlopig zit ik echter bedaard bij mijn eigen poortwachter en verricht mijn dagelijkswerk. Slechts een enkele maal sta ik op én probeer een blik op te v a n gen van het gebeuren achter de poort.

Langzamerhand vergeet hij de andere wachters en lijkt hem de nederigste poortwachter nog het enige probleem. Maar als hij voelt dat zijn levenskrachten hem verlaten rest hem nog slechts één brandende vraag,, lede reen wil toch toegang krijgen tot de wet?" vraagt de man fluisterend, ,,hoe komt het dan dat in al die jaren dat ik hier bij jou zat ik de enige was die toegelaten wilde worden?" En omdat de poortwachter realiseert dat de man stervende 73

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen