VU Magazine 1985 - pagina 205

Centrumpartij startte campagne te vroeg

Moet aan emigranten (naar Zuid-Afrika) Iciesreclit worden verleend? Menige van rassendiscriminatie afkerige Nederlander werd begin maart overvallen door een gevoel van afgrijzen toen de Centrumpartij in een televisie-uitzending gewag maakte van kansen op een sterke stemmenwinst bij de Tweede Kamerverkiezingen voor volgend jaar. Neemt de aanhang van deze door onderlinge ruzies verdeelde partij dan toe? Er zijn geen aanwijzingen. Waar op gedoeld werd was een voorgenomen wijziging van de Kieswet. Het is de bedoeling dat straks ook Nederlanders die in het buitenland wonen de gelegenheid krijgen mee te stemmen. De Centrumpartij nu verwacht veel stemmen te krijgen van naar Zuid-Afrika geëmigreerde Nederlanders. De verwachting berust niet op niks. De Nederlandse correspondent Ruud deWittekendedevolgende uitspraak op uit de mond van ir. Vlug, voorzitter van de Nederlandse Vereniging in Zuid-Afrika: ,,En ik kan u verzekeren, dat de meeste Nederlanders in Zuid-Afrika dani zullen stemmen op de Centrumpartij" (^^dif^^^^Si, mrt. '85). Ben van Kaam Deze geluiden vestigden de aandaciit op op een voorgenomen wijziging van de Kieswet in Nederland, die tot dusver weinig publieke discussie heeft uitgelokt. Voorzover doordrong wat de bedoeling was, leek het ook zo'n aardig, onschuldig idee. Tienduizenden Nederlanders hebben een baan in het buitenland. Het bedrijfsleven zendt mensen uit, zending en missie, ontwikkelingsorganisaties en noem maar op. Moeten die Nederlanders nu verstoken blijven van het actief kiesrecht alleen omdat ze niet aan de wettelijke voorwaarden voldoen, dat men ingezetene van Nederland moet zijn om te mogen stemmen? In de loop van de jaren zeventig kwam het onderwerp in het parlement ter sprake toen voorgesteld werd het actief kiesrecht ook te verlenen aan Nederlandse ambtenaren in de Buitenlandse Dienst. Want het was toch te gek dat wie ambassadeur van ons land wordt daarmee tegelijk zijn stemrecht verliest. Met een beetje goede wil bleek het mogelijk de categorie Nederlanders, die buiten Nederland in Nederlandse openbare dienstwerken, in grondwettelijke zin te beschouwen als ingezetenen van Nederland. Maar waarom zij wel en andere Nederlanders in den vreemde niet?

vu-Magazine 14(1985) 5 mei 1985

Dat vond de Kamer geen bevredigende situatie, maar probleem was wel dat daarvoor de Grondwet eerst zou moeten gewijzigd. Dat moest dan maar, vond de Kamer. En zo kwam de regering met een wijziging voorstel op de proppen. De eis van ingezetenschap werd gehandhaafd, maar ten behoeve van nader te bepalen categorieën Nederlanders zou de wet van deze eis kunnen afzien. Dat gaat niet ver genoeg, vond een meerderheid van de Kamer. Schrap toch die hele eis van dat ingezetenschap. Eerder al was in een aangenomen motie-Kappeyne van de Coppello dat standpunt ingenomen. De regering zwichtte en nam de door de Kamer aanbevolen constructie over. Maar toen dook een vreemd visioen op in de dromen van de Haagse wettenmakers: men zag Van Agt, Wiegel en Den Uyl al in bontgekleurde hemden in tatijns-Amerikaanse stijl op verkiezingstournee door de Antillen trekken, allen met een zak vol peperdure beloften. Want hoe innig de Koninkrijksbanden ook beleden werden, als dat zo uitkomt, begrepen werd wel dat »op de Bovenwindse laat staan de Benedenwindse eilanden niet kon worden volstaan met een korte uitleg van "Keerpunt" of "Niet bij Brood alleen". En tot een nachtmerrie werden de dromen wanneer berekend werd dat de samenstelling van de regeringscoalitie wel eens niet meer bedisseld

kon worden in Den Haag of Nijmegen maar mede afhankelijk zouden kunnen worden van de politieke stemming in het Caribisch gebied. Dit zou het gevolg kunnen zijn wanneer simpelweg volstaan werd het schrappen in de Grondwet van de eis van het ingezetenschap. In de Memorie van Antwoord liet de regering aan de Kamer weten: "Een zodanige schrapping zou meebrengen dat geen enkele categorie van buiten Nederland wonende Nederlanders van het kiesrecht zou kunnen worden uitgezonderd. Aan de uitzonderingsmogelijkheid lijkt ons echter wel behoefte te bestaan. Wij denken daarbij aan de bevolking van de Nederlandse Antillen, die de Nederlandse nationaliteit heeft. Het ligt, ook wanneer men uitgaat van de hierboven weergegeven zienswijze, niet voor de hand dat de inwoners van de <, Nederlandse Antillen naast het kiesrecht voor de twee Antilliaanse Staten ook nog het kiesrecht voor de Nederlandse Tweede Kamer zouden hebben. Voorts lijkt ons ook bij voorbeeld een punt van nadere overweging of in het buitenland woonachtige personen die de Nederlandse nationaliteit hebben maar nooit in Nederland hebben gewoond het kiesrecht zouden moeten verkrijgen. Om de mogelijkheid te hebben deze en eventuele andere categorieën personen het kiesrecht te onthouden

163

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen