VU Magazine 1988 - pagina 359

UITGEZOCHT Samenstelling: Gert J. Peelen

Handel Welke historische rol heeft Nederland gespeeld in Angola? Niet zo'n fraaie, zoals blijkt uit een rapport van VU-studente Syhia Dubbeldam, getiteld 'De Angola-vaarders door de eeuwen heen'. Wie het handelsverleden van ons landje kent zal niet vreemd opkijken van het feit dat in den vreemde de geldzak meestal sterker bleek dan de ethiek. Van Nederlandse overheersing in Angola was slechts sprake van 1642 tot 1648. Maar daarmee waren de Angolezen nog niet van ons af Nederland heeft er sindsdien, tot het begin van de 19e eeuw aan toe, alles wat los en vast zat vandaan gesleept: koper, ivoor, hout en - niet in de laatste plaats scheepsladingen slaven. Daar stelden de blanke kooplieden overigens wel wat tegenover: zo verscheepten ze in ruil daarvoor kralen (!), stoffen, wapens, buskruit, sloten en bellen naar het Angolese kustgebied, en beloofden ze wat betreft de slavenhandel zich te houden aan de regel dat adelijke personen niet als slaaf mochten worden meegenomen. Maar daarmee VU-MAGAZINE—SEPTEMBER 1988

was het Nederlands fatsoen ook wel uitgeput. Tussen 1730 en 1813-het jaar waarin de slavenhandel werd verboden - was ruim een kwart van alle door Nederland 'omgezette' slaven afkomstig uit Angola. Tussen 1813 en 1857 lag de Nederlandse handel op Angola stil. Nadien werd de oude draad weer opgepakt door de (Nieuwe) Afrikaanse Handelsmaatschappij die tot halverwege deze eeuw heeft bestaan. Aan kralen hadden de Angolezen inmiddels minder behoefte. In ruil voor hun kostbare tropische produkten eisten ze nu geweren en sterke drank. En die kregen ze. Handel is handel.

Colbertje Nu de Middeleeuwen zo in de belangstelling staan, lijkt ook het aantal proefschriften die deze periode tot onderwerp hebben toe te nemen. Dat van mevrouw H.M. ZijlstraZweers, waarin kostuumen wapenkunde centraal staan, past in deze reeks. Ze promoveerde erop in Groningen. Haar doel was het leveren van een bijdrage aan de 'vermenselij-

king' van de Middeleeuwse geschiedenis. Het rijk geïllustreerde proefschrift laat zien dat zij daarin geslaagd is. Voor het eerst wordt in woord en beeld gedetailleerd geschetst hoe de Middeleeuwse mannen en vrouwen, hun kleding, wapens en wapenuitrustingen, er nu werkelijk uitzagen. Lang hebben historici het moeten doen met secundaire bronnen: beschrijvingen en afbeeldingen van kleding en wapens uit die periode. Omdat de materialen - ijzer en textiel met name - zo kostbaar waren, werden ze voortdurend hergebruikt; reden waarom zo weinig kledij en wapens zijn overgebleven. Afbeeldingen dienden echter vaak een ander doel dan het zo getrouw mogelijk weergeven van de alledaagse realiteit. Dat vertekende beeld heeft mevrouw Zijlstra bijgesteld door deze gegevens te confronteren met werkelijke restanten van kledij en wapens. In de boekhouding van twee Hollandse graven vond zij een keur aan informatie over kleding: de snit, het materiaal, de kleur en accesoires. Het diende haar ter reconstructie van het modebeeld van die tijd. En zo weten

.Middeleeuwse grafplaat: de korte wapenrok als voorloper van het colbertje

we dus nu dat de mannen halverwege de 14e eeuw massaal overschakelden van de lange losse jas naar de strakke hes die nauwelijks de billen bedekte: de voorloper van ons vertrouwde colbertje.

Handgemeen Ruzie lost niets op. Dat weten we al eeuwen. Maar veel hebben we ons van dat inzicht nooit aangetrokken. Nog dagelijks conflictueren we - verbaal.

niustratie Aad Meijer

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen