VU Magazine 1988 - pagina 489

kele grijpstuivers in de handen van enkele aasgieren terechtkomen. Het drama voltrekt zich nu in rap tempo en Oscar Wilde wacht in de gevangenis - hij krijgt vanwege de ernst van zijn delict geen borgtocht - op het laatste bedrijf. Oscars vrouw en twee kinderen reizen af naar het vasteland om aan de hoon van het Engelse publiek te ontsnappen. Want inmiddels is de 'moral majority' gemobiliseerd en in koor spreekt Victoriaans Engeland zijn afschuw uit. De National Observer laat aantekenen: "Queensberry had rightly brought down the High Priest of the Decadents". De rechtszaak tegen Wilde begint op 26 april. De gezamenlijke aanval van Queensberry en de aanklager verloopt over drie lijnen:

gedicht van Douglas. Wilde verdedigt zich als volgt: "There is nothing unnatural about it. It is intellectual, and it repeatedly exists between an elder and a younger man, when the elder man has intellect, and the younger man has all the joy, hope and glamour of life before him. That it should be so the world does not understand." 3. Oscar Wilde zou zich meerdere malen in het gezelschap van jonge 'schandknapen' hebben opgehouden. Inderdaad had Wilde zich, vooral door toedoen van Douglas, de laatste jaren omgeven met jongens van discutabele reputatie. Zij waren nu bereid om elke gewenste belastende verklaring tegen Wilde af te leggen in ruil waarvoor de aanklager hun een vrije aftocht had beloofd. Ook hadden de aanklager en Queensberry samen bekonkeld dat de naam van Queensberry's zoon buiten de zaak zou worden gehouden: de opzet was tenslotte om alleen Wilde pubhekelijk aan de schandpaal te nagelen.

W

ilde offerde zich dus in feite vrijwillig op voor Bosie: "It would have been impossible for me to have proved my case without putting Lord Alfred Douglas in the witness-box against his father. Rather than put him into so painful a position, I decided to bear upon my shoulder whatever shame might result." Tegenover de overdadige (en vaak valse) bewijslast kan Wilde zich onmogelijk verdedigen en rechter Sir Alfred Wills oefent nog extra druk uit op de jury om vooral 'the highest moral tone' te handhaven. Met overweldigende meerderheid (waarschijnlijk elf tegen één) spreekt de jury het 'guilty' uit.

laatste literaire werk, beschrijft Wilde de executie van een ter dood veroordeelde die zijn vrouw heeft vermoord. Het centrale thema draait om de schuldvraag en zijn uiteindelijke conclusie is dat de moordenaar gehandeld heeft volgens een ongeschreven wet: "For each man kills the thing he loves". Datzelfde geldt zowel voor Douglas, die Wilde's leven verwoest heeft, als voor Oscar Wilde: "all men commit the same crime of kilUng their love, whether by sword or kiss - that is by brutality or cowardice. Treachery is inseparable from faith." Want Wilde zelf had moedwilHg het noodlot getart door roekeloos het proces in te gaan en eigenlijk bewust op zijn eigen ondergang aan te sturen. Wat over blijft is een gevoel van verraad aan zijn vroegere leven, het leven vóór Alfred Douglas; vooral het feit dat hij zijn kinderen Cyril en Vyvyan niet meer mocht zien kwelde hem in zijn laatste dagen. In mei 1897 verlaat Wilde de gevangenis en vertrekt meteen naar Frankrijk waar hij zijn laatste jaren in ballingschap verblijft onder de

Het lijkt erop alsof Wilde zijn ondergang opzettelijk over zich afroept.

schuilnaam Sebastian Melmoth. De meeste vrienden en vroegere bekenden laten niet meer van zich horen of willen hem niet meer kennen; slechts een handvol getrouwen laat hem niet vallen. Zijn geboorteland ziet hij nooit meer terug. Wilde's oordeel over het Victoriaanse Engeland laat zich raden: "Though I have English 1. Oscar Wilde zou zich, met name friends, I do not like the English in in zijn boek The Picture of Dorian In de gevangenis van Reading Goal general. There is a great deal of Gray, hebben opgeworpen als verde- schrijft Wilde zijn bekende brief De hypocrisy in England, which you in diger van immorele zaken. Al eerder Profundis, gericht aan Alfred Doug- France very justly find fault with." had Wilde dit soort kritiek afgedaan las en later in verschillende vorm ge- Op 30 november 1900 sterft Oscar met zijn aforisme: "There is no such pubhceerd. De Profundis is tegelijk Wilde in Parijs. D thing as a moral or an immoral een confessie en een apologie: hij book. Books are well written or kijkt terug op zijn 'zondige' leven, Voor dit artiliel is gebruik gemaakt van onder badly written. That is all." maar verdedigt ook zijn gedrag. De meer de volgende literatuur: Richard EUmann, 'Oscar WUde' (1987), Vyvyan HoUand, 'Son 2. Oscar Wilde zou in (liefdes)brie- brief is echter vooral een scherpe of Oscar Wilde', (1954), en Johan Polak, ven aan Douglas blijk hebben ge- aanval op Douglas die hij verant- 'Oscar Wilde in Nederland', Uitgeverij geven van dubieuze gevoelens. De woordelijk acht voor de gebeurtenis- Scheurs en Gerards (1988) aanklager vraagt hem naar de aard sen die hem zoveel ongeluk hebben Nico Verbeek is als historicus werkzaam bij van de 'Love that dear not speak its gebracht. het Historisch Documentatiecentrum voor het name', een openlijk homoseksueel In The Ballad of Reading Goal, zijn Nederlands Protestantisme. VU-MAGAZINE—DECEMBER 1988

De markies van Queensberry, vader van Bosie, door wiens toedoen Wilde achter de tralies verdween: wegens smaad aangeldaagd.

35

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen