VU Magazine 1989 - pagina 103

beloop van de ziekte beïnvloeden." Over dementie heerst bovenal veel onduidelijkheid. "Het is zelfs nog onduidelijk in hoeverre het een aparte ziekte is en in hoeverre een versterkte vorm van veroudering," aldus Eikelenboom. Als belangrijkste kenmerk van dementie geldt de vergeetachtigheid: met name nieuwe gegevens kan het geheugen niet meer vasthouden. Andere kenmerken zijn het verlies aan vaardigheden, zoals het zichzelf kunnen aankleden, en het verlies aan decorum: men wordt slordiger op zichzelf. Opvallend is dat demente mensen in het geheugen vaak teruggrijpen op het verre verleden. Tijdens een gesprek staan zij ineens op met de mededeling dat ze de kinderen uit school moeten halen.

Alzheimerpatiënten die aan dementie lijden verliezen vaak het inzicht in constructies. Dat blijkt wanneer men ze een eenvoudig figuur laat natekenen.

1> V v ^ ^ . ^ ^ ^

^1

E

ikelenboom: "Ik denk dat dat komt doordat de mens in principe een zingevend wezen is. Zodra je iets nieuws niet meer vanuit zichzelf kan interpreteren, ga je dat vanuit het verleden doen. Demente mensen erkennen niet dat ze in een vreemde omgeving zijn. Als je ze vraagt waar ze zijn, zeggen ze niet: dat weet ik niet, maar ze noemen een plaats waar ze vroeger zijn geweest. Ze hebben altijd een verklaring." Jonker: "Elke gebeurtenis moet je in een kader plaatsen, dat heeft ieder mens. Mis je de laatste tien jaar van je leven, dan val je terug op informatie die ouder is. Bijvoorbeeld om het bezoek dat je op je kamer hebt ergens in te passen. Want wat is bezoek als het helemaal nergens in past? Bij de ziekte van Alzheimer speelt nog iets anders mee. Je verliest steeds meer de laatst verworven informatie. Als iemand Nederlands als moedertaal heeft en vanaf zijn tiende Engels is gaan leren, dan zal hij dat Engels weer het eerst verliezen. Men keert terug naar een steeds verder verleden. Waarschijnlijk zijn de allereerste indrukken het beste vastgelegd en blijven ze bij de afbraak van de hersenen tot het laatst behouden." "Uiteindelijk zie je bij hele ernstige gevallen in de motoriek een stadium optreden dat bijna analoog is aan het foetale stadium van kinderen. Mensen gaan hun armen buigen en als ze op bed liggen, dan liggen ze in de houding van pasgeboren baby's. VU-MAGAZINE—MAART 1989

Tekening, gemaakt door een bejaarde die aan dementie lijdt; 'Ze keren terug tot een steeds verder verleden.'

Je ziet ook reflexen terugkeren. Als je een vinger in hun mond steekt, treedt de zuigreflex op. Er is echter één ding waarin ze van een baby verschillen: mensen blijven altijd lopen. Het heeft me vaak verbaasd. Op een gegeven ogenblik kan iemand niet meer schrijven, hij begrijpt niets meer, hij laat zijn urine lopen, maar zodra je mensen op hun benen zet kunnen ze lopen."

I

n 1907 gaf de Duitse neuroloog Alois Alzheimer als eerste een beschrijving van de ziekte die zijn naam draagt. Deze ziekte wordt momenteel verantwoordelijk geacht voor meer dan vijftig procent van de

gevallen van dementie. In bepaalde delen van de hersenen van overleden patiënten trof hij onder meer zogeheten seniele plaques aan: clusters van afgestorven zenuwen. Volgens Eikelenboom en Jonker wordt de ziekte van Alzheimer momenteel te veel gebruikt als een slogan, die de werkelijkheid versimpelt. Je kunt de ziekte ook op relatief jonge leeftijd krijgen. Omdat het zicht erop dan nog niet verstoord wordt door andere ziekten die verband houden met ouderdom, hebben onderzoekers zich juist op die vrij jonge patiënten gericht. Jonker: "Het is echter de vraag of bij bejaarden de andere aandoenin13

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen