GeheugenvandeVU cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van GeheugenvandeVU te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van GeheugenvandeVU.

Bekijk het origineel

VU Magazine 1995 - pagina 39

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

VU Magazine 1995 - pagina 39

6 minuten leestijd Arcering uitzetten

DE

Retpo

Witte zwanen, zwarte zwanen 'Een vlucht kleine zwanen' dooi Eric Le Gras (juni 1993). "De kleine zwanen zijn in Noord-Rusland op een beperkt en kv/etsbaar gebied geconcentreerd. Een olieramp is voldoende om bijna de hele westelijke populatie uit te roeien." Dat zei de Groninger bioloog fan Beekman anderhalf jaar geleden in VM. Hij vertelde over zijn onderzoek naar die ernstig bedreigde vogelsoort. Inmiddels heeft zich zo'n ramp voltrokken. Een paar maanden geleden lekte een pijpleiding aan de bovenloop van de rivier de Petsjora in het noorden van Rusland een flinke hoeveelheid olie, die kan gaan afzakken naar de rivierdelta. En die delta is precies het kwetsbare gebied waar Beekman over sprak: het gebied waar de kleine zwaan broedt en overzomert. De vraag rijst hoeveel hinder de kleine zwaan van deze milieuramp zal ondervinden. Beekman: "Het gaat niet alleen om de kleine zwaan, maar ook o m honderdduizenden andere watervogels, ganzen, eenden en steltlopers. En of ze er last van zullen hebben? Daarover kan ik nog weinig zeggen. H e t is winter, er heersen daar temperaturen van veertig tot vijftig graden onder nul en de olie wordt door het ijs in de rivier tegengehouden. Wat er gebeurt in mei, als het gaat dooien, is nauwelijks te voorspellen." De westelijke populatie - er is ook een oostelijke die broedt in het district Jakoetië in Siberië - bestaat uit een kleine vijfentwintigduizend individuen, die onder meer in het Lauwersmeer overwinteren. Zij trekken in de lente naar de delta van de Petsjora om er te broeden. Beekman: "In de delta en in de naburige gebieden zijn tien plekken waar je kleine zwanen vindt. Ze zitten daar vooral vanwege het fontein-

gen. Die resten k u n n e n weer betrekkelijk eenvoudig worden opgeruimd. Dan valt het allemaal wel m e e . " De Russen beweren dat ze goed in staat zijn om zo'n grote schoonmaak t e h o u d e n . Beekman sluit niet uit dat ze dat alleen maar zeggen omdat ze inmenging door het westen willen vermijden. "Alhoewel," voegt hij daar aan toe, "een land dat ook

kruid, h u n voornaamste voedsel. Als het om het broeden gaat, k u n n e n drie van die tien gebieden worden bedreigd door olie. Maar na het broeden, als de zwanen zich in de delta m o e t e n volvreten om aan de vermoeiende tocht naar West-Europa te beginnen, bevindt driekwart van

FoTcr }.H. BEEKMAN

de populatie zich in de gevarenzone." "In het ergste geval is er vierhonderdduizend ton olie gelekt", zegt Beekman. "Als het gaat dooien vallen de ijsbarrières weg en worden het rivierdal, de moerassen en de uiterwaarden vervuild. Uiteindelijk blijft de olie bij de monding van de Petsjora in een groot wak in de Ijszee hangen en k o m t het spul terecht op de kust en in de meertjes daarachter. Wat de zwanen dan gaan doen, weet ik niet." Maar misschien is er niet meer dan veertienduizend ton olie gelekt. Dat is de laagste Russische schatting, die overigens door andere, meest westerse, bronnen als veel te laag wordt aangemerkt. "Stel," zegt Beekman, "dat de Russen voor het gaat dooien r u i m de helft van die veertienduizend ton opruim e n en dat de rest samenklontert en langs de bovenloop van de rivier blijft lig-

WETENSCHAP,

CULTUUR

een ruimtevaartprogramma van de grond heeft gekregen, moet je zeker niet onderschatten." Erg veel haast wordt er niet gemaakt m e t de schoonmaak. Oliemaatschappijen zouden er belang bij hebben de situatie zo te houden, omdat ze de gelekte olie belastingvrij k u n n e n exploiteren. Ondertussen kan Jan Beekman slechts afwachten. De bioloog die al jaren knokt voor de bescherming van de kleine zwaan, is er niet blij mee: " H u n aantal k w a m in de afgelopen jaren aardig op peil, alleen de laatste jaren vielen tegen. Het broedsucces van de kleine zwanen was toen gering en ze gingen in aantal weer achteruit. Straks, in de lente, trekken ze naar het noordoosten. Ik reis ze achterna om mijn onderzoek voort te zetten. In de herfst zie ik wel hoeveel er terugkomen. Een machteloos gevoel ja, zoiets snijdt je door de ziel." (ELG)

et) SAMENLEVING

37

-

JANUARI/FEBRUARI

199s

BEUS NAUTA

VOLGT OP

Interview Nauta (mei 1994). Dr. Jos de Beus is de nieuwe hoogleraar sociale filosofie en ethiek aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is de opvolger van dr. LoUe Nauta, die nu, zoals hij kortgeleden in een interview in VM aankondigde, meer tijd krijgt om boeken te schrijven. De Beus zal in de stijl van N a u t a werken, maar andere accenten leggen. Zo liet N a u t a in VM weten dat hij, dwars tegen de gangbare opvatting in, van mening is dat het in Nederland niet ontbreekt aan normbesef: "We leven in een tijd van differentiëring en individualisering, maar wanneer m e n s e n niet langer hetzelfde geloof delen, betekent dat nog niet dat ze stuurloos zijn." De Beus, net als N a u t a sociaal-democraat, zal meer nadruk leggen op begrippen als saamhorigheid en gemeenschapszin. Hij zal een groots opgezet onderzoek leiden naar de k e n m e r k e n van de Nederlandse moraal, onder andere op het gebied van arbeid, zorg, democratie en consumptie, (ELG)

DIERENLIEFDE 'Baasje is gek' (okt. 1994). De voorzitter van de Groep Geneeskunde Gezelschapsdieren van de Maatschappij voor Diergeneeskunde, H. van Herpen, meldde eind november tijdens een congres van zijn organisatie in D e n Haag dat verlamde honden en k a t t e n in de toekomst waarschijnlijk h u n eigen op maat gemaakte rolstoeltjes krijgen. Een regionaal dagblad meldt dat huisdiereigenaars in de ogen van Van Herpen steeds moeilijker afscheid k u n n e n n e m e n van h u n zieke troeteldier. De behoefte aan medische dierenzorg zal dus fors toenemen. Zo kan een honde-eigenaar leren hoe hij zijn huisdier moet masseren om het op geregelde tijden te laten poepen en plassen, (MT)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1995

VU-Magazine | 588 Pagina's

VU Magazine 1995 - pagina 39

Bekijk de hele uitgave van zondag 1 januari 1995

VU-Magazine | 588 Pagina's