VU Magazine 1996 - pagina 448

Tegen het vergeten In het negende boek van Homerus' 'Odysseus' drijft een storm de held Odysseus ver uit koers naar het land van de lotuseters. Als de storm eindelijk gaat liggen stuurt Odysseus er een paar mannen op uit om het land te verkennen. Die komen niet terug, dus verlaat Odysseus zijn schepen om ze te gaan redden. Maar de reddingsexpeditie wacht een verrassing. De verdwenen mannen zijn dood noch gevangen. In plaats daarvan genieten ze met de eilanders, in een droomachtige toestand zonder enige herinnering, van de vruchten van de lotus. Ze zijn volledig vergeten wie en wat ze zijn: ze zijn hun ziel kwijt. Homerus besefte duidelijk dat het geheugen een integraal bestanddeel uitmaakt van wie iemand is. Eerdere ervaringen bepalen je zelfbeeld en je beeld van anderen, en ze kleuren vrijwel al je doen en laten. Gelukkig blijkt het lot van Odysseus' mannen tijdelijk. Uiteindelijk krijgen ze hun geheugen terug, en daarmee hun bewustzijn en hun eigenheid. Het lot van mensen die aan echte geheugenstoornissen leiden is echter minder opwekkend. In 1968 beschreef de neuropsycholoog Alexander Luria het opmerkelijke geval van een zekere Sjeresjevski die zich alles kon herinneren wat hij in zijn leven had meegemaakt. Luria legde hem ooit een ingewikkelde wiskundige formule voor. Na enkele minuten kon Sjeresjevski die formule foutloos reproduceren en vijftien jaar later bleek hij dat nog te kunnen.

36

WCS OKTOBER

I996

John Connolly en T i m Tully

Hoe worden herinneringen vastgelegd? Welke genen kunnen de werking van het geheugen versterken of verzwakken? Op zoek naar de hoofdschakelaar van het lange-termijngeheugen.

Maar die gave - een fotografisch geheugen noemen we dat meestal - had een keerzijde. Sjeresjevski kon herinneringen betreffende eenzelfde persoon maar moeilijk met elkaar in verband brengen, dus persoonlijke contacten verliepen moeizaam. Hij eindigde als variéténummer. Gelukkig leven de meeste mensen in het comfortabele midden tussen lotuseters en geheugenkunstenaars. Net als zo vaak bij biologische processen blijkt die toestand het netto-resultaat van tegengestelde krachten. In ons werk aan het

Gold Spring Harbor Laboratorium bestuderen wij het geheugen van Drosophila melanogaster, de gewone fruitvlieg. Sleutelrol

Ons onderzoek bevestigt wat men al lang vermoedde met betrekking tot grotere dieren. Herinneringen worden vastgelegd in aparte fasen, waarbij elke nieuwe fase de vorige overlapt: een korte-termijngeheugen, vervolgens een middellangetermijngeheugen en tenslotte, onder bepaalde omstandigheden, een blijvend

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen