VU Magazine 1996 - pagina 308

Tien voor taal Taal lijkt een ongrijpbaar fenomeen. Het m e c h a n i s m e waarmee de mens zich meester m a a k t van de taal, is echter wèl grijpbaar, zoals ook het ontstaan van dit 'taaiorgaan'.

Bart Voorzanger

Veel mensen zien taal als een uitvloeisel van intelligentie in het algemeen. Wij zijn, op welke manier dan ook, zo slim geworden dat wij willekeurige klankcombinaties kunnen verbinden met dingen in de wereld in en om ons. Geen ander dier is daartoe in staat. Bovendien kennen wij een systeem van al even willekeurige regels om die klankcombinaties aaneen te rijgen tot ingewikkelde mededelingen waar de spreker bedoelingen in kan leggen die de luisteraar er weer netjes uit haalt. Willen we vanuit die optiek begrijpen hoe taal ontstond dan hebben we niet veel meer nodig dan een verklaring voor het ontstaan van intelligentie. Daar hebben biologen niet zó veel moeite mee. En als je eenmaal slim genoeg bent dan kost het verder alleen maar wat tijd om een woordenschat en een

24

WCS JULI - AUGUSTUS

1996

grammatica te verzinnen, en die geleidelijk ingewikkelder te maken. Elke generatie leert wat de vorige leerde en erbij bedacht, en voegt daar vervolgens het hare aan toe. Slim zijn we dankzij onze biologische oorsprong, taal danken we aan een culturele evolutie. Steven Pinker gelooft niet in dit taal-is-intelligentie-idee. Voor onze woordenschat geldt inderdaad dat we die leren en van generatie op generatie geleidelijk vernieuwen, maar zelfs woorden leren vereist een bepaald sóórt hersenen. Niet alleen moet je slim genoeg zijn om een bepaald ding, een bepaald idee, te verbinden met een bepaald geluid, zonder dat dit geluid op zich iets met dat idee te maken heeft, maar je moet ook de wereld om je heen op een bepaalde manier indelen, onderverdelen. Een kind dat voor het eerst een zebra krijgt aangewezen en daarbij het woord 'zebra' hoort, raadt meteen dat dit woord op het beest slaat, en niet bijvoorbeeld op een bepaalde manier

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen