VU Magazine 1996 - pagina 499

Horken Het verontrustende vind ik dat emoties deel gaan uitmaken van een succes-ideologie. De emoties ook al! Wie succesvol is m de samenleving krijgt toch al gauw bijzondere eigenschappen toegedicht. Het is zo verleidelijk zoiemand te bewieroken. De geslaagden in de samenleving zijn zo gemakkelijk te beschouwen als de intelligenten, de gezonden, en de emotioneel begaafden. Sommige mensen lijken werkelijk alle fortuin van de wereld te hebben. Niet alleen rijk, maar ook slim , gezond en gelukkig. En wie succes wil, weet wat de voorwaarden zijn, dat is de les van de emotionele intelligentie. If you're so smart, why aien't you lichl, zoals de Amerikaanse vraag luidt. Het kan in dat denkpatroon niet waar zijn dat iemand intelligent, gelukkig en evenwichtig is en niettemin geen kapitaal bezit.

Het IS allemaal heel aannemelijk. Ik wil graag geloven dat het vermogen tot emotionele intelligentie belangrijk is, belangrijker dan louter intellectualistische vaardigheden. Het idee van emotionele intelligentie past ook wel heel erg in deze tijd. In een autoritair geleide organisatie hoeft een chef zich niet in de gevoelens van zijn ondergeschikte in te leven, hij geeft hem gewoon directieven. Als mensen daarentegen meer op voet van gelijkheid met elkaar samenwerken, is het zinvol emotioneel intelligent te zijn - het is van belang om fricties op het spoor te komen en om mensen te kunnen motiveren voor hun taak. Dat verhoogt niet alleen de sfeer, maar vergroot ook nog eens de collectieve werkprestatie. Het is een beetje het model van Van Gaal bij Ajax - niet voor niets een voorbeeld voor menig moderne manager. Het succes van Ajax was een succes van het collectief; niet een collectief waarbij individuen ondergeschikt zijn aan de bevelen van de leider, maar een collectief waarbij de leider de individuen stimuleert om zelf te denken,- de spelers moeten leren met voor zichzelf te voetballen, maar als team,- eikaars zwakke punten camoufleren en de sterke punten maximaal benutten. In een goed functionerend collectief komen de individuele capaciteiten maximaal tot hun recht. De Ajax-spelers zijn ongetwijfeld de meest emotioneel intelligente voetballers ter wereld (geweest). Dat is heel mooi en ik heb er van genoten. Toch verontrust het idee van emotionele intelligentie mij. De oude intelligentietests kon je gemakkelijk lachend afdoen. Ze zaten zo ver naast de kern van wat belangrijk is om maatschappelijk te slagen, dat je ze nauwelijks serieus hoefde te nemen. Bij emotionele intelligentie ligt dat anders. Het zou heel goed kunnen dat het vermogen tot emotionele intelligentie inderdaad een grote voorspellende waarde heeft voor maatschappelijk succes.

Ik zou niet graag willen dat dit waar is en ik geloof het dan ook niet. Net zoals mijn voormalige eenheidsgenoot Guido een voorbeeld is van iemand met veel rationalistische intelligentie maar met weinig maatschappelijk succes, denk ik dat er in de 'lagere' regionen van de samenleving heel wat emotionele begaafdheid valt aan te treffen. En met een stiekem plezier constateer ik dat veel mensen die het dan wel hebben gemaakt, kampen met een ernstig gebrek aan emotioneel talent, soms regelrechte horken zijn. Dat heeft - om het nog maar eens op het voetbalveld te blijven zoeken - de Braziliaanse voetballer Romario wel bewezen; misschien wel de emotioneel domste voetballer die er ooit geweest is; lui en egoïstisch, dacht nooit aan zijn medespelers, maar op een zeker moment was hij wel de beste speler van de wereld. De allerbeste. In zijn eentje maakte hij zijn land wereldkampioen. Wat ik maar zeggen wil: er zijn heel wat wegen - emotioneel intelligent of juist niet om de top te bereiken. Net zoals er heel wat wegen zijn om ergens onderaan of halverwege te blijven steken. Ik ben gehecht aan de gedachte dat emotionele intelligentie en maatschappelijk succes los van elkaar staan. Ik wil niet dat het tegendeel waar is. Sommige inzichten mogen - hoe onwetenschappelijk dat ook geredeneerd is, maar vooruit, dat moet dan maar - gewoon niet waar zijn. Het is juist een zeer troostrijk idee dat ik gehandicapped op het ene terrein kan zijn, maar kan uitblinken op het andere. Niet dat het onbelangrijk is om emotioneel intelligent te zijn en de eigen vaardigheden daarin te vergroten. Integendeel, uiteraard is het goed om aardig, gelukkig en evenwichtig te zijn - voor jezelf en voor je naasten. En dat is wat mij betreft genoeg. Het vermogen tot emotionele intelligentie behoeft geen verdere aanprijzing. Dat ik door emotioneel intelligent te zijn ook nog eens langer gezond zou kunnen leven en maatschappelijk succesvoller zou kunnen worden, doet aan de zin ervan eigenlijk alleen maar afbreuk. Dat nut van het geluk heeft iets pervers, er gaat een zekere onbaatzuchtigheid van de emoties en de sociale vaardigheden teloor. Het wordt bijna een maatschappelijke plicht om aardig te zijn en dat maakt het aardig-zijn minder spontaan. Het wordt allemaal wat te berekenend. De aardigheid raakt er snel af.

WCS NOVEMBER I996

35

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen