Het Calvinisme en de Kunst - pagina 80

80 niet

als vei'scliijiisel

kllll^l.

in lid spccilit-k

(

ris

li

1

mensclielijk leven, oinvuudic aan zidi/.clvc

I

c

maar

k,

ij

I

en

tci iitrs^cgevcn

lid iiaUiiiilijk

in

vrij.

Deze ovcrdiijvin'^; was ecu biiilenspoii^^Iicid, die niet aan dvijn. maar aan enkele onder zijn volgelingen Ie wijten is. Het gehinik van hel orgel jiij lidp.salmge'/ang 20. Uver de waardij der prijst (lalvijn zelf aan. Zie zijn Commentaar op (ien. IV muziek in liet algemeen zegt liy in de voorrede op de Liturgie dit „Entre les autres -elioses, qui sont pr(»pres pour recréer Thomme el luy donner voluplé, la.Musicque est. OU la première, ou l'une des principalles: el nous faut eslimer que c'est un don de Dien. dépnlé ;i cel usage. Parquoy, d'autanl plus devor)s nous regarder de n"en poinl ahuser, de pein- de Ia souiller et ((mtaminer, la convertissant en ''")

(

1

drijvers

:

:

notre condamnalion on elle estoit desdiée a nostre prollil et salut. autre

auroit

considération

que cesle

seule,

nous doit

si

(Juand

il

n'y

bien esmouvoir a

elle

modérer l'usage de la Musicque. pour la faire servir a toiite homestelé et qu'elle ne soit poinl occasion de nous lascher la biide a dissolulioii, ou de nous eiïeminer en tlélices désordonnées. el qu'elle ne soit point instrument de la paillardise ne d'aucune impudicité. Mais encore y a il d'avantage. Gar ü j)eine y a il en ce monde qui puisse plus lourner ou fléchir qa el la les meurs des hommes, comme 1'lalo l'a prudemment consydéré. Et de fait nous expérimentons qu'elle a ime vertu secretie et quasi incrédible a esmouvoir les cueurs en une sorle. ou en l'aiitre. 1'arqiioy nous devons estre d'autant plus diligens a la reigler, en lelie sorte qu'elle

nous

soit

utile et

nullement pernicieuse."

K

Urunsv. Tom.

d.

VI

p. 10!),

Ook hier dus blijkt hel (Idvinistische standpunt, gelijk Calvijn dit zelf aangeeft, weer te zijn: 1. dat geen enkele kunst in zichzelf slecht, maar integendeel alle kunst een gave Gods is; 2. dat b'y elke kunst alle misbruik moet tegengegaan; en ;}". dat juist, overmits elke kunst een gave Gods is, elk misbruik niet slechts hel doel missen doet, maar ook de kunst zelve als gave CJods ontwijdt en 170.

Dal overigens Calvijn noch tegen Beeldhouwkunst, noch tegen Schildeiwel nauwlijks aanwijzing. Lees ten overvloede, wat hij hij

bevlekt-

kuiisl gekant was. behoeft

het tweede gebod zegt

,<^> u o d p l u r a s et p <d u r a s Ed. Brunsv. Tom. XXIV, p. 377.

s c

u

1

s

:

i

(|

I

u

1

u a

t

s

e q n 1 i

b e

tl

i

t

a

m

r e f

,

W

p u a n n u a t i o n e l

t

i-

h

t

i

d a

c

non

i

m

n d

i

n a g e

r

i

t."'

"') d e r P h 1. s s e n s c h a f e n G. W. F. HK.iKL. E n c y c n G v u iidrisse. Bcrlin. 1845. Th. lil. p 415. „Damit hangt die weitere Belrachtung zusammen, dass das Einlreten der Kunst den Untergang einer an sinnliche AusIndem die Kunst der Religion die serlichkeit noch gebundene Religion anzeigt. h("ichste Verkliirung, Au.sdiuck und filanz zu gehen scheint. hal sie dieselbe zugleich üher ilr'e Beschrankiheit hinausgehoben. Das Genie (]c^ Kiinstlers nnd der Zuschauer isl in der erhaheuen Göttlichkeit. deicn Ausdruck voni Kunstwerk erreicht mit dem eigenen Sinne und Emplindung einheiniisch, hcfriedigt und befreit. ist, Da.s An.schauen und Bewustsein des freien Geisles ist gewahrt und erreicht. Die schone Kunst hal von ihrer Seile dasselbe geleistet, was die Philosophie die Reinigung des Geisles von der Unfreiheit. Aber die schone Kunst ist nur einc Befreiungsstu fe nicht die höchste Befreiung selbst. Die wahrhafte Ohjeclivitjit, welche nur im Elemente des Gedankens ist, dem Elemenlc, in welchem allein der reine Geisl für den Geisl, die Befreiung zugleich mit der Ehrfiirchl ist, mangelt auch in dem Sinnlich-schönc des Kunstwerks." (Siimmtl. Werk e. VII. 2. p. 445.) 1.

i

i

t

i

—

.

.

.

,

*'0

Hel

flhristelijk

karakter der kunst

speciiieke Uju, of eigen symboliek, gezt>clit.

Komt

mag

noch ook

Christus in de wereld^

om

niet uilslnilend

in uit Schrift

onzen

l)lik

noch hoofdzakelijk

in

ecu

en Legende genomen inhoud op de natum-, op de menscli-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen