Antirevolutionaire Staatkunde - pagina 27
met nadere toelichting op Ons program. Eerste deel. De beginselen.
VOLKSZEDE EN GEWOONTE. gebreide beteekenis polderbestuur,
nog steeds beschreven
bij
bij
ons
er bij
zijn
koop en verkoop,
bij
het
gebruik van den publieken weg, en zooveel meer,
't
allerlei
en ook
;
19
gewoonten
geldige die bijna
op gelijken voet
recht binden, en zelfs in de rechtspraak in
als het
meer dan één
land van het Westen, nog steeds zekere geldigheid erlangen.
Deze gewoonterechten danken hun oorsprong eenerzijds aan de onafwijsbare
behoefte,
geschillen,
zich
om
aan
tusschen partijen gedurig terugkeerende
bij
aangegane
beiderzijds
afspraak
te
houden, en
anderzijds aan het zich van zelf aanbiedend karakter van die regeling,
den
dit
soort
van de zaak,
uit
van het land, den aard van het volk en de
aard
gelijk
die
geding komt, schier vanzelf volgt.
in
Het
opkomen van zulk gewoonterecht vloeit van zelf voort uit de verplichwaaronder men komt, door met anderen saam te leven op den
tingen,
bodem,
zelfden
onder gelijk
onder den zelfden muntslag,
klimaat,
met
hang tusschen de verschillende bedrijven.
komt vanzelf de tweede
lijkheid
vuistgevecht een waarborg
en
zich tegen gestadige twist en in doeltreffende afspraak, in
breeder
wat dan het maken van een eigen afspraak overbodig doet worden.
Dit gewoonterecht
oefenende ijkt,
om
veld wint, deze afspraak als van zelf sprekend te doen gelden,
kring iets
op,
scheppen, eerst
te
onder gelijken samen-
Uit deze eerste noodzake-
waar gelijksoortige afspraak allengs
om,
spoedig
al
gelijke verkeersmiddelen,
in gelijk bedrijf of
en
dan
is
den nood geboren, door
uit
omstandigheden
bepaald,
allerlei
door het rechtsbesef allengs ge-
ten slotte door het gezag der oudheid, der algemeenheid, en
der doeltreffendheid
tot
onbeschreven recht verheven.
Een onbeschre-
ven gewoonterecht, dat voor het besef van wie er zich aan
werpen
heeft,
dan
karakter
draagt,
Overheid.
principieel
zelden
niet
van
de
invloed
een
uit
bij
de volkszede daarentegen
wilsmacht lijkheid
blijft
terwijl
aan
Gods
ook
al
altijd,
de
is
het uitkomen van een allengs aangroeiende
het
al
Het onderscheid tusschen recht en zederecht
zedelijkheid
conformeert.
wil
komt
dat
wat
in
intusschen het gewoonterecht
aanleggen van eiken partijen bindenden band,
in het vrije leven.
oplegt,
blijft
gewoonterecht toch oefent rechtstreeks
Het 't
onder-
aanplakking uitgevaardigde ordonnantie
Van de zede
verschillend.
dwingend gezag
bij
te
adat een onvergelijkelijk veel heiliger
als
ons
uit
ons een vreemden
hoogeren wil
onzen eigen wil opkomend, zich
Het gewoonterecht eischt onderwerping, is,
er tegen op, de volkszede
kan alleen
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1916
Abraham Kuyper Collection | 736 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van zaterdag 1 januari 1916
Abraham Kuyper Collection | 736 Pagina's