Ad Valvas 1976-1977 - pagina 49

VALVAS — 24 SEPTEMBER 1976

76 BDeze maand wordt speciale medewerker

benoemd

toefdraaien met nieuwe vormen ^an personeelsbeoordeling o langzamerhand begint er wat schot te komen in de ontwikkeling van en systeem van personeelsbeoordeling aan de VU. De advieskommissie ersoneelsbeoordeling (ACP) heeft nog niet zo lang geleden haar studie iver wat er zoal op dit gebied bestaat voorlopig afgerond met een uit­ oerig rapport. Het cvb heeft nu een samenvatting van dit rapport toe­ estuurd aan de besturen van faculteiten en afdelingen etc. En de wmende tijd zullen o.a. de faculteitsraden zich over het rapport buigen, log deze maand zal er een full­time­medewerker worden benoemd, die oördinerend zal gaan optreden bij het opzetten van het beoordelings­ ysteem. an de ontvangers van het rap­ ort is gevraagd proefvelden aan Door Jaap Kam,erling melden waar de personeelsbe­ lordeling in overleg met alle be­ rokkenen verder kan worden ont­ vikkeld. In diverse sectoren be­ tingen van de medewerkers. An­ taan al — min of meer gestructu­ ders gezegd: er wordt gestreefd eerd — beoordelingssystemen, naar het realiseren van de univer­ ie nu kunnen worden geëva­ sitaire onderwijs­ en onderzoek­ ueerd en bijdragen kunnen gaan taken én naar het bevorderen van veren aan de opzet van een uni­ het welbevinden van individuele­ orm grondsysteem met vele va­ en groepen medewerkers. Dit al­ gemene streven wordt, zo ver­ iaties erop. et cvb verzocht in 1974 bij de meldt de eerste discussienota, jia­ nstallatie van de advieskommis­ der bepaald door de specifieke ie de meest moderne ontwikke­ doelstelling van de VU. ingen op het gebied van de per­ oneelsbeoordeling te verwerken Werkoverleg n haar adviezen. De kommissie oog aan het werk en verrichtte De beoordeling kan alleen plaats a. onderzoek bij de management­ vinden als er voldoende informa­ mtwikkelingsafdelingen van AK­ tie over de VU­medewerkers be­ :0, Hoogovens, KLM, Shell en schikbaar is: informatie over hui­ Jnilever maar ook bij non­profit­ dige taken, funkties, kapaciteiten nstellingen als de Nederlandse en achtergrondgegevens van het miversiteiten en hogescholen, de personeel, planning toekomstige emeente Rotterdam, de NS, de funkties en de daarvoor vereiste 'rov. Waterleiding van N.H. en de kapaciteiten en de interesses van het personeel. Eén van de instru­ lijksoverheid zelf. )e eerste indruk van de kommis­ menten om die informatie te krij­ ie was, dat er over het algemeen gen is het werkoverleg. De infor­ n het gebruik van soorten syste­ matie, die daarbij wordt verkre­ nen geen verschil is te bespeuren gen heeft direct nut voor de be­ ussen „profit" en „non­profit" trokkenen. In de konkrete werk­ irganisaties. Ook de overheids­ situatie is de beoordeling namelijk nstellingen sprongen er niet op­ ,,van veel betekenis voor de moti­ vering van de betrokkenen. De vallend uit. beoordeling geeft gelegenheid tot „feedback" voor medewerker én Systeem v anuit chef over de wijze waarop de taak wordt vervuld. Het gaat hier, zo U-gemeenschap merkt de kommissie op, niet om )e aanpak bij de VU verschilt in het eenzijdig gerichte oordeel van loverre van de ontwikkeling van de een (de chef) over de ander ystemen van personeelsbeoorde­ (de 'ondergeschikte'), maar om ing elders, dat het systeem aan de een vorm van overleg, die het mo­ fV wordt ontwikkeld vanuit de gelijk moet maken om waar nodig miversitaire werkgemeenschap. tot een betere vervulling van een >e adviescommissie heeft vanaf functie te komen. Uit dit overleg et begin van haar werkzaamhe­ kunnen niet alleen aanbevelingen len alle werksoorten en niveaus voor het gedrag van de 'onderge­ in haar werk betrokken via de schikte' maar ook voor dat van de lankbordgroep, waarmee twee chef resulteren. Terwille van de jaar lang discussies werden ge­ objektiviteit zou er gewerkt moe­ oerd over de diverse nota's, die ten worden met een gespreks­ ijn uitgebracht. De kla^nkbord­ model als handvat voor het ge­ roep besprak de inhoud van de sprek. ota's met haar achterban, zodat een zinvol beoordelingssys­ e resultaten van die besprekingen Voor stelt de kommissie voor ten­ eer konden worden verwerkt in teem minste één maal per jaar meer e volgende nota. gericht met elkaar te praten over et Rijk heeft al zo'n twintig jaar de taakvervulling. De konklusies en systeem van personeelsbeoor­ daarvan worden door de chef vast­ eling, dat steeds werd bijgesteld. gelegd op een beoordelingsformu­ n de universiteiten zijn gedemo­ lier. Dit gesprek zou begeleid ratiseerd vindt het cvb, dat het moeten worden door deskundigen lysteem van de overheid niet om de objektiviteit te garanderen. lakkeloos vanuit Binnenlandse Bij voorbeeld kunnen informanten iaken hoeft te worden gedropt. uit de directe werksituatie geraad­ A. de Zoete, secretaris van de dvieskommissie: „De kommissie il ook een bewustwordingspro­ es over personeelsbeoordeling op ang brengen en de mensen mee aten denken over de opzet van et systeem voor de VU." 3e kommissie heeft verder tot laak de wensen, die vanuit de VU­ Eemeenschap opkomen, te inven­ |ariseren. Zij zal uit de proefvelden, die zich jiu kunnen aanmelden, een repre­ ientatieve selectie maken. Mede aan de hand van de resultaten Van de personeelsbeoordeling in pe proefvelden zal het VU­be­ bordelingssysteem worden gecon­ ftrueerd. Vlvorens in te gaan op de kon­ krete adviezen van de kommissie Foor dat systeem eerst de uit­ pngspunten hiervan, die de kom­ nissie voorstelt. Zij gaat er van uit, dat de gesyste­ natiseerde personeelsbeoordeling bij zal dragen aan een aanvaard­ baar evenwicht tussen doelen en Eisen van de universitaire organi­ satie en de belangen en verwach­

pleegd worden om vertekenende effecten te vermijden. Dit beoordelingsgesprek heeft niet alleen betekenis voor het functio­ neren in de directe werksituatie. Er kunnen ook relaties worden gelegd naar het grotere verband van de universitaire gemeenschap. Veel medewerkers zullen immers voor hun verdere ontwikkeling het oog gericht hebben op andere funkties in de organisatie. Vast­ legging van gegevens uit dit be­ oordelingsgesprek vindt de kom­ missie daarom gewenst. Die vast­ legging geschiedt dan centraal in de persoonlijke dossiers van de betrokkenen. Ook voor de beleidvoering in de universiteit is op verschillende niveaus behoefte aan informatie over de ifnedewerkers. Dit met het oog op b.v. salarisherziening, loopbaanplanning, vacaturever­ vulling, vaststellen van oplei­ dingsbehoeften en het optimaal functioneren van groepen en in­ dividuen. De kommissie vindt het van veel belang, dat de beoordeling met zorg en objektiviteit geschiedt. Steeds zal nagegaan dienen te worden of de medewerkers vol­ doende gelegenheid hebben gehad eventuele afwijkende meningen over de uitgesproken beoordeling naar voren te brengen. Om dit te bereiken dient er openheid te zijn over de beoordelingsresultaten en moeten deze toegankelijk zijn voor de betrokkene. De beoordelings­ gegevens die doorgezonden wor­ den naar de centrale instanties moeten voorzien zijn van de hand­ tekening van de betrokkene zo­ nodig met aanvullend kommen­ taar. Voor de behandeling van diepgaande verschillen van inzicht kan een beroepsprocedure worden ontwikkeld. Binnen de klankbordgroep werd er met kracht voor gepleit, dat de resultaten van het interne werk­ overleg ook moeten doorklinken in de gestandaardiseerde beoorde­ ling via het beoordelingsformulier. Beide methodes van beoordeling kunnen elkaar op die manier aan­ vullen. Lang heeft de kommissie gedis­ cussieerd over de vraag welke be­­ oordelingssystemen het meest ge­ schikt is voor de VU. G lobaal on­ derscheidt zij vier systemen: het vergelijkingssysteem, het keuze­ systeem, de waarderingsschaal en de essay­beoordeling. Bij het ver­ gelijkingssysteem wordt het werk­ gedrag en de totale funktievervul­ ling van een medewerker ver­ geleken met die van een andere medewerker binnen dezelfde werkeenheid. Nadeel van dit sys­ teem is, dat de resultaten vrij glo­ baal zijn. Er wordt niets over de werknemer zelt gezegd. Alleen krijgt men een indruk wie van een bepaalde groep de beste is, wie de sle<!htste is en hoe de rangschik­ king daartussen is.

Bij het keuzesysteem wordt het werkgedrag van een medewerker beschreven aan de hand van waarneembare gedragskenmerken (checklist). Voor de gedragsbe­ schrijvingen wordt een groot aan­ tal items gehanteerd. Omdat die voor de diverse funkties nogal specifiek zijn moet er voor ver­ schillende funkties een aparte lijst met items geconstrueerd worden. In het systeem van de waarde­ ringsschaal moet de beoordelaar bij een aantal gedragskenmerken van de medewerker aangeven hoe goed of hoe slecht hij die vindt. Dit systeem is gevoelig voor zo­ genaamde konstante fouten, die gemaakt kunnen worden door de beoordelaar, In het systeem van de essay­be­ oordeling tenslotte geeft de be­ oordelaar in zijn eigen bewoordin­ gen antwoord op een aantal vra­ gen, die hem over de medewerker worden gesteld. Deze vorm heeft weer als bezwaar, dat de antwoor­ den moeilijk te vergelijken zijn met name wanneer het beoprde­ lingen betreft van verschillende beoordelaars. De kommissie adviseert de voor­ delen van het keuzesysteem en de waarderingsschaal te kombineren door een vrij groot aantal zoveel mogelijk objektief hanteerbare beoordelingsitems te kiezen, die het enerzijds mogelijk maken de verschillende beoordelingen met elkaar te vergelijken en anderzijds toch ook weer niet zo globaal en abstrakt zijn, dat konstante fou­ ten worden opgeroepen. Verder vindt zij, dat binnen deze kombi­ natie elementen van het essay­ systeem moeten worden opgeno­ men opdat ook de mogelijkheid er is verbaal nuanceringen en mo­ tiveringen aan te geven. De kommissie wijst er ook nog op, dat bepaalde aspekten van een funktie van groter belang zijn dan bepaalde andere aspekten. Aange­ geven moet steeds worden hoe be­ langrijk elk der aspekten is. Ook

kan het nuttig zijn op het beoor­ delingsformulier ruimte open te laten voor extra items, die van te voren niet aan te geven zijn. Waarschijnlijk lijkt de kommissie het, dat -^ uitgaande van één grondtype systeem — er tussen bepaalde personeelscategorieën in de diverse faculteiten/centrale diensten zóveel verschillen zijn mbt. relevante fimktie­aspekten, dat het praktischer wordt om ver­ schillende beoordelingsformulie­ ren te gebruiken. Maximaal zal daarbij onderscheid gemaakt mo­ gen worden tussen 4 a 5 katego­ rieën, bijvoorbeeld: wetenschap­ pelijk personeel, leidinggevend administratief/organisatorisch' technisch personeel, niet leiding­ gevend adm./org.'technisch perso­ neel, dienstenpersoneel. Wil een personeelsbeoordelings­ systeem goed kunnen funktione­ ren dan moet, zo vindt de kom­ missie, tenminste aan een aantal randvoorwaarden worden voldaan.

Randvoorwaarden De beoordelingen zullen zoveel mogelijk de feitelijke taakvervul­ ling moeten betreffen. Aspekten van de individuele be­ oordeling zullen te maken hebben met het funktioneren van de groep. D^ze zaken kunnen in het werkoverleg aan de orde komen. Institutionalisering van dit werk­ overleg is dan ook een belangrijke voorwaarde. De resultaten van werkoverleg moeten mee resone­ ren in de uiteindelijke beoorde­ ling. De invoering en toepassing van systematische beoordelingen ver­ eist training van beoordelaars. Goede instruktie is dus erg be­ langrijk. Tenslotte is het voor goede des­ kundige begeleiding van de be­ oordeling en mogelijk ook voor de uitwerking van andere aspekten van het personeelsbeleid nood­ zakelijk dat er personeelsfunktio­ narissen beschikbaar zijn. Hun aanwezigheid in de organisatie voor het tot ontwikkeling brengen en uitvoeren van de personeels­ begeleiding is zeker ook een rand­ voorwaarde, waaraan moet wor­ den voldaan. Goede personeelsbegeleiding kan slech);s geschieden als er voldoen­ de professioneel opgeleide perso­ neelsfunktionarissen zijn, die bo­ vendien een duidelijke instruktie moeten krijgen.

Debat ontwikkelingssamenwerking Algemeen wordt de noodzaak van ontwikkelingssamenwerking in­ gezien. Momenteel heeft dit geleid tot grote internationale activiteit in diverse onderhandelingsconfe­ renties. De resultaten hiervan zijn echter wreinig hoopgevend voor de derde wereld. UNCTAD 76 is niet meer dan een schijncompro­ mis. Ontwikkelingssamenwerking is dan ook niet per definitie goed en moet kritisch bezien worden.

kent geen "vrije keuze en ver­ breidt het onderdrukkende kapi­ talisme. De zgn. progressieve her­ vormingen, zoals de optimale in­ ternationale arbeidsverdelings­ theorie, zijn onvermijdelijk in het kapitalisme, want essentieel voor het voortbestaan ervan. De huidi­ ge officiële ontwikkelingshulp, (nationale én internationale) dient dan ook afgewezen te wor­ den.

Dit beseft heeft geleid tot de er­ Hier is dus geen discussie over kenning dat het ontwikkelingsbe­ meer of minder hulp, wél of géén leid van de laatste twintig jaar, hulp aan linkse bevrijdingsbewe­ met zijn grote rol voor multi­na­ gingen. Hier wordt de samenwer­ tionale landen, waarvan de win­ king, ook en juist de progressieve, sten niet aan deze ten goede ko­ principieel afgewezen. Maar wat men, maar terugkeren naar de is het alternatief? westerse landen, een heroriëntatie behoeft. Voorbeeld hiervan is het In een debat tussen Dolf Coppes, Nederlandse beleid o.l.v. Pronk, Tweede Kamerlid voor de PPR — dat als progressief bestempeld als partij, altijd één van de groot­ wordt en een goede internationale ste voorstanders van Pronk — en naam heeft. Te denken valt hier­ drs. J. Reiding, samensteller van bij aan het concentratiebeleid met de IPSO­uitgave "Ontwikkelings­ Zijn aandacht voor de mogelijk­ huin Neokolonialisme, nationale heden, die de sociaal­politieke Vryheidsstrijd" (IPSO: Instituut structuur van een ontwikkelings­ voor Politiek en Sociaal Onder­ land biedt, als kriterium voor de zoek) hopen we deze verschillende toekenning van hulp. Loskomen visies toe te lichten. Interessant .van het kapitalistische systeem hierbij is dat Coppes na de kater lijkt zo in het verschiet voor de van Nairobi twijfels gekregen derde wereld. heeft over de ontwikkelingssamen­ Maar ook hier vraagtekens: is de­ werking zoals die momenteel voor­ ze heroriëntatie wel het resultaat gestaan en bedreven wordt, door van een beslissing die op een vrije zyn partij, Nederland en interna­ politiek/wetenschappelijke keuze tionale organisaties. Kan het berustte, gericht op de ontwikke­ standpunt van IPSO hem iets bie­ ' den? ling van de derde wereld? Ook de Nederlandse staat is een Het debat vindt plaats in het onderdeel van het kapitalistische Buurthuis, Combinati^ebouw Ui­ systeem dat zijn economische lenstede 108, A'veen op 5 oktober macht steeds meer internationaal om 20 uur. Een brochure is te ver­ moet uitbreiden: ook ontwikke­ kijgen bij de balie, hoofdgebouw lingshulp is hieraan onderworpen. VU.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen