Ad Valvas 1989-1990 - pagina 9

PD\PIS/PS

18 AUGUSTUS 1989

De Amsterdamse bierpomp gaat nooit dicht De meest b e p a l e n d e factor in het Amsterdamse cafébezoek is d e sluitingstijd. Die is voor d e meeste kroegen door d e week om é é n uur 's nachts, met op vrijdag en z a t e r d a g e e n uitloop tot twee uur. Natuurlijk zijn er, zeker in d e buurt v a n het L eidse­ plein, g e n o e g cafés met nacht­ vergunning, m a a r d a a r zijn d e prijzen ook n a a r . Hoeveel cafés Amsterdam pre­ cies heeft, valt moeilijk te zeg­ gen; d e Kamer v a n Koophandel houdt het op ruim duizend. Een exacter getal is nauwelijks mo­ gelijk, w a n t in d e h o r e c a is het e e n komen en g a a n v a n nieuwe g e l e g e n h e d e n . Theoretisch lijkt het dus in ieder geval mogelijk ongeveer drie j a a r l a n g elke d a g e e n a n d e r café te bezoeken zonder te dubbelen.

^Ii>

^ - *

'

:•:.'•.• .^J-éi-.w Streven n a a r volledigheid in e e n overzicht v a n het Amster­ d a m s e uitgaansleven, heeft g e e n zin. We b e p e r k e n ons d a a r o m in ieder geval tot het sterkste punt v a n Amsterdam, d e cafés. Een café valt te her­ k e n n e n a a n het middelpunt v a n d e bartoog: d e bierpomp. Ont­ breekt deze, d a n bevindt m e n zich in e e n coffee­shop. Deze gelegenheden vallen (met uizondering v a n die in d e Beet­ hovenstraat) in d e z o m e r m a a n ­ d e n overigens ook te herkennen a a n d e grote h o e v e e l h e d e n Duitsers e n Italianen. Ver v a n moeders pappot w a g e n zij zich a a n e e n v a n d e grote toeristi­ sche trekpleisters: het uitblazen v a n vettige rookwalmen. Discotheken e n b a r ­ d a n c i n g s h e b b e n weliswaar ook bier­ pompen, m a a r zij v e r r a d e n zich door d e aanwezigheid v a n e e n dansvloer. Is er tevens sprake v a n entreegeld, d a n ligt d e zaak h e l e m a a l duidelijk: dit is g e e n café.

Stappen Het begrip stappen is in het ge­ val v a n Amsterdam, volkomen ten onrechte verbonden a a n ca­ fébezoek. In dorpjes als Mids­ land (Terschelling) e n compacte stadscentra als Maastricht e n Groningen k a n het nog wel zin h e b b e n zich lopend v a n kroeg tot kroeg te slepen. In Amster­ d a m is dit alleen mogelijk indien men over e e n ijzersterke w a n ­ delconditie beschikt of zich wil beperken tot e e n wijk of e e n straat. In het centrum belandt m e n d a n al snel in d e buurt v a n het L eidseplein, het Rem­ brandtsplein, d e Wallen of d e staart v a n d e Spuistraat. Echte

In welk café moet je bier bestellen e n in welk café k a n je beter v r a g e n om pils? Welke b a r k e e p e r s spelen vals met toepen? De redactie v a n Ad Valvas zocht antwoord op deze en a n d e r e v r a g e n tijdens e e n willekeurige tocht langs d e Amsterdamse bierpompen. stappers moeten dus e e n fiets meenemen. Een avondje uit in Amsterdam begint meestal in e e n buurtcafé. Het is bij uitstek d e plaats om uit te vinden of je eigenlijk wel wilt stappen. Is tegen tienen n o g niet d e echte d r a n g voelbaar, d a n kun je het erbij laten. Het buurtcafé sluit meestal t e g e n enen; leg nog rustig e e n biljartje met d e gerustmakende g e d a c h ­ te dat er morgen weer fris colle­ g e kan worden gevolgd. Voor­ beelden v a n te bezoeken buurt­ café's in willekeurige volgorde: Café De Gruter (Wülemspark­ w e g 73) is door d e ingewikkelde indeling v a n d e ruimte v a n kroeg­architectonisch belang. Barkeeper Theo, in vorige le­ vens filosofiestudent e n kraker­ hoofdman, tracteert je g r a a g op d i e p g r a v e n d e maatschappelij­ ke analyses. Er geldt hier e e n samenscholingsverbod voor corpsballen (meer d a n drie); zakkenrollers worden publieke­ lijk te s c h a n d e gemaakt; op d e W.C. h a n g e n twee condoom­au­ tomaten. Café De Wetering (Wetering­ straat 37) is ook al e e n architec­ tonisch wonder. Beneden a a n d e b a r s t a a n d e stamgasten te toepen of te bazelen e n boven vind je rustig pratend g e m e n g d publiek. Een v a n d e vaste klan­ ten is schaker Hans Ree, die niet met je wil schaken. De enthou­ siaste barkeeper Jan d e Beer is veel gewend, want hij heeft ja­ ren achter d e b a r g e s t a a n in hotel Hans Brinker in d e Kerk­ straat, e e n beroemd doorzakhol w a a r vroeger d e b e k w a a m s t e kroegtijgers hun drankzucht be­ vredigden.

cafés gerekend. Wildschut (ge­ noemd n a a r d e eigenaar, die overigens vals speelt met toe­ pen) trekt echter bezoekers uit alle hoeken e n g a t e n v a n Am­ sterdam. Ze arriveren meestal in opzichtige lease­auto's. Heeft men echt lef, d a n parkeert m e n nonchalant d e fiets tegen e e n v a n d e b o m e n voor Wildschut. Met e e n a a n zekerheid grenzen­ d e waarschijnlijkheid heeft m e n het d a n voor d e rest v a n d e a v o n d verbruid. De inrichting v a n Wildschut is art deco­ac h ­ tig, e e n stijl die m e n Amsterdam in d e meest uiteenlopende gele­ g e n h e d e n k a n aantreffen; v a n s a u n a (Sauna Deco, Heren­ gracht 115) tot bioscoop (Tu­ schinski, Reguliersbreestraat 26­28). Het Tuschinski­theater is q u a binnenhuis­architectuur natuur­ lijk niet te overtreffen. Het nabij­ gelegen café Sch iller (Rem­ brandtsplein) is voor d e art­ deco liefhebber d a n ook e e n lichte teleurstelling. Dit wordt echter g o e d g e m a a k t door d e at­ tente bediening e n d e prachtige metaalkleurige koelkast achter­ in. Het Rembrandtsplein is het volkse uitgaanscentrum v a n Amsterdam. Amsterdamse volksmuziek overheerst in d e meeste cafés e n vele cover­mu­ zikanten verdienen d a a r 's a v o n d s hun brood. N a a r ver­ luidt b e g o n René Froger ooit zijn zangcarrière in café Bolle Jan, d e zaak v a n zijn v a d e r a a n d e Kleine Reguliersdwarsstraat.

Frank v a n Kolfschooten Gert v a n M a a n e n hulling e n e e n machinekamer­ telegraaf ("halve kracht, voUe kracht") d e doorgang. Touwen, ankers en wat al niet meer h a n ­ g e n a a n het plafond, d e bier­ pompen zitten verscholen ach­ ter stuurraderen. Als op e e n laat tijdstip Mexicaanse matrozen in uniform het café wankelend binnentreden, w a a n t m e n zich werkelijk in storm op zee.

Dikke nek Minder toeristen e n meer stu­ denten treft m e n in het uit­ gaanscentrum rond het Spui. In d e R a a m s t e e g is d a a r bijvoor­ beeld café Gollem, e e n bruine rommelige kroeg die ook al hoog op d e monumentenlijst staat. De bezoeker v r a a g t zich af w a a r d e barkeeper d e hon­ d e r d e n biersoorten heeft opge­ slagen die op d e prijslijst staan. Biersoorten als flierenüuiter, deugniet e n dikke nek tarten d e nieuwsgierigheid v a n d e drin­ ker. Corporale studenten e n m e n s e n die, al d a n niet terecht, d e n k e n dat ze tot d e reclamewereld be­ horen, b e g e v e n zich n a a r d e ca­

ligeweg: d e Hand­ e n d e Voet­ boogstraat. In d e Voetboog­ straat bevindt zich café De Schutter, trefpunt v a n jongeren v a n allerlei pluimage. Café Maarten biedt d e mogelijkheid zonder om te lopen v a n d e Voet­ in d e Handboogstraat te komen. Het publiek b e s t a a t voorname­ lijk uit studenten die op w e g zijn n a a r d e n a a s t g e l e g e n studen­ tendiscotheek Dansen bij Jan­ sen.

Zuinig De bekendste studentencafés in d e L eidsepleinbuurt zijn De Gie­ ter en De Spuyt (Korte L eidse­ dwarsstraat 174 en 86). Ze zitten tegenover elkaar, zodat je d e pils die je koopt in De Spuyt kunt opdrinken bij De Gieter, dat e e n veel groter terras heeft. Het is d e v r a a g of barkeeper Steef dat leuk vindt, want die is nogal zui­ nig uitgevallen. Door zijn gere­ formeerde Veluwse achter­ grond k a n hij het meestal goed vinden met VU­studenten. Steef k a n absoluut niet tegen zingende mensen, zelfs niet als je hem tracteert op e e n jus d'o­ r a n g e met berenburg. Barkee­ per Otto en zijn vriendin Martha v a n De Gieter kunnen veel be­ ter tegen zingen. Zij kunnen er echter weer slecht tegen als je

'.'s

Rond het Rembrandtsplein e n met n a m e a a n d e Amstelstraat en d e Amstel bevindt zich e e n concentratie v a n homo­cafés. Op zomerse a v o n d e n bevindt zich d e vrijwel uitsluitend m a n ­ nelijke clientele op d e stoep a a n d e Amstel. G o e d o g e n d e fietsers willen nog wel e e n s nagefloten worden.

Iedere b a r k e e p e r heeft zo zijn zwaktes G e b e d zonder End Café 1'Affich e (Jacob v a n L en­ nepstraat 39) is e e n v a n d e leuk­ ste kroegen in Amsterdam­ West. De kroeg zit tot sluitings­ tijd stampvol, b a r k e e p e r Ferdi­ n a n d begrijpt soms zelfs niet w a a r o m . Het vaste publiek schrijft het toe a a n zijn natuurlij­ ke charme, 's Zomers k a n je hier uren zitten op het grote terras, met uitzicht op d e z w a n e n in d e Da Costagracht. In d e Plantagebuurt zit Café Eik en Linde (Plantage Middenlaan 22), e e n bruine kroeg met biljart e n flipperkast. Op dinsdagmid­ d a g m a a k t d e VPRO hier opna­ men voor het live­programma "Plantage" met regelmatig te­ rugkerende g a s t e n als d e schrij­ vers J.M.A. Biesheuvel e n John­ ny v a n Doom; immer a a n w e z i g is d e donkerbruine stem v a n omroeper Cor Gallis. Een café zonder capsones, met e e n druk­ ke bezettingsgraad op d e "Cy­ clone" (de ultieme flipperkast v a n Amsterdam).

Opzichtig Café Wildsch ut a a n het Roelof Hartplein (Oud­Zuid) wordt soms ten onrechte tot d e buurt­

A a n d e overkant v a n d e Amstel wordt het uitgaansgebied v a n d e Universiteit v a n Amsterdam betreden. In e e n v a n d e kleine steegjes a a n het uiterste puntje v a n d e Oudezijds Voorburgwal vindt m e n bijvoorbeeld het mu­ ziek­eetcafé Kapitein Zeppos­ (Gebed zonder End 5). Een café met voor d e verandering zand op d e vloer e n parket e n tegels op d e tafels. Een gelegenheid die wordt gefrequenteerd door midden­twintigers die het se­ rieus willen a a n l e g g e n met hun partner. Kaarsen op tafel zor­ g e n voor d e sfeer e n spiegels op ooghoogte m a k e n het mogelijk eventuele concurrenten in d e g a t e n te houden. L aat niet te lang je o g e n vallen op d e a p a r t vormgegeven suikersstrooiers, d e mensenkennis bij het barper­ soneel is groot g e n o e g om deze d a n onmiddellijk in veiligheid te brengen. Midden op d e wallen ligt café Old Sailor dat duidelijk zijn best doet te verwijzen n a a r het zee­ mansleven. Het begint al met het uithangbord v a n d e strip­ held Popeye. Binnen scheepsar­ tikelen te over, in het midden v a n d e kroeg versperren zowel e e n kompas met koperen om­

Foto Peter Welters, AVCATJ

fés Luxembourg e n Hoppe a a n d e Spuistraat. Cafés die vooral tegen het einde v a n d e werk­ d a g zo'n grote toeloop k e n n e n dat het publiek zich op straat dient te verpozen. Iets te dikke heren e n d a m e s met rond d e hals geknoopte truien wisselen d a a r d e dagelijkse stand v a n zaken uit. De studenten die het nog moe­ ten g a a n m a k e n worden vooral aangetroffen in twee straten die v a n het Spui leiden n a a r d e Hei­

g a a t gewichtheffen met bar­ krukken of h a r d e t r a p p e n geeft tegen d e fruitautomaat in d e hoop dat zo d e jackpot valt. Zo heeft iedere barkeeper zijn zwaktes. Laat op d e a v o n d verschijnen in De Gieter d e vaste klanten v a n schaakcafë Het Hok, e e n verlo­ pen gezelschap dat grotendeels bestaat uit mislukte studenten. Klamp ze a a n e n trek lering uit hun droevige geschiedenis­ sen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen